به گزارش اصفهان زیبا؛ یکی از راه‌های تشخیص معنای واژگان استفاده از معانی متضادشان است؛ مثل قدیم و جدید. گاهی تضادها فراتر از واژگان، میان مکان‌ها نیز یافت می‌شوند؛ مثل اصفهان قدیم و اصفهان جدید. در اصفهان قدیم، روح مکان شناخته شده است. مدرسه و مسجد و میدان و خانه، فضای تعریف‌شده‌ای دارد و با نظمی ریتیمیک، سر جای خود قرارگرفته. آغاز اصفهان جدید اما از دورانی است که شهر، سعی در تقلید مدرنیته دارد و گاه چهره بومی می‌گیرد.
برج کاوه اصفهان یکی از برج‌های بزرگ و قدیمی شمال اصفهان در محدوده خیابان اشراق شمالی است. این برج در بلوار کاوه در نزدیکی تقاطع با بزرگراه چمران واقع شده است. برج کاوه ازلحاظ دسترسی شرایط مطلوبی دارد و در نزدیکی مکان‌هایی مانند ایستگاه مترو کاوه، ترمینال مسافربری کاوه، بازار بزرگ اشراق، بیمارستان امام موسی کاظم(ع)، سازمان قطار شهری اصفهان و حومه، دادسرا و اداره ثبت شرکت‌ها قرار گرفته است.
این برج قبل از انقلاب به‌عنوان هتل پنج‌ستاره بین‌المللی با 400 اتاق در نظر گرفته و طراحی‌شده بود؛ ولی بعد از پیروزی انقلاب، تصمیم بر این شد تا به مجتمع مسکونی تبدیل شود.ساختمان برج 30هزار مترمربع فضای ساخت در 11 طبقه دارد. عملیات احداث ساختمان تا چند سال بعد از پیروزی انقلاب هم ادامه پیدا می‌کند. نوع طراحی این ساختمان در دهه هفتاد رایج بوده و سادگی طرح نمای ساختمان هنوز برای بسیاری از معماران، قابل‌احترام است.
گفته می‌شود ساختمان دیوار برشی ندارد و اسکلت ستون‌های عظیم بتنی، با دستک‌های چهارطرفه هستند. فنداسیون نیز یک دال یکپارچه است. پی گسترده از دال یکپارچه، یک دال بتن مسلح یکپارچه با ضخامت یکنواخت است که از آن بر روی خاک‌هایی که ظرفیت باربری ضعیفی دارند، استفاده می‌شود. از پی گسترده از دال یکپارچه به‌منظور گسترش بار دیوارها و ستون‌های سازه سبک بار بر روی کل سطح ساختمان استفاده می‌شود. نکته قوت این ساختمان تبدیل‌شدنش از هتل به آپارتمان در یک چهارچوب بسته ابعادی‌سازه‌ای متفاوت از عرف است.
چون ساختمان متعلق به یک هتل بوده و آسانسورها یک هسته مرکزی داشته است، طراح انتخاب کرده که به راهرو شمالی آزادی بدهد تا دسترسی به آپارتمان‌ها ایجاد شود. بعد از تغییر مدل ساختمان از هتل به مجتمع مسکونی، نقشه‌های جدید تدوین‌شده و طبق آن‌ها ساخته‌شده است. تمام ساختمان از بلوک‌های سبک ساخته‌شده که در آن‌ها با شیوه‌ای خاص نسبت جرم به حجم یا چگالی آن کاهش‌یافته است. نوع بلوک استفاده‌شده در برج، بلوک سیپورکس است که معادل بلوک‌های هبلکس امروزی بوده است. بلوک سیپورکس یک نوع بلوک سبک ساختمانی است که از ٨٠سال پیش تاکنون در اروپا مورداستفاده قرار می‌گیرد.
برجی که هتل پنج‌ستاره بود
یک معمار و مدرس دانشگاه درباره برج کاوه به «اصفهان زیبا» می‌گوید: طراحی و بخشی از احداث این هتل قبل از پیروزی انقلاب صورت گرفته است. قرار بود این ساختمان در حاشیه شمالی شهر اصفهان به هتل پنج‌ستاره با ویژگی‌های بین‌المللی تبدیل شود. طراحی این برج در سال 1355 به اتمام می‌رسد و عملیات احداث آن آغاز می‌شود؛ اما با پیروزی انقلاب، عملیات احداث متوقف می‌شود. کارفرما با توجه به شرایط موجود تصمیم می‌گیرد هتل را تبدیل به مجموعه مسکونی کند. درنهایت برج کاوه به ساختمانی مسکونی با واحدهای مسکونی قابل‌عرضه و فروش تبدیل می‌شود. معمار این برج، آقای ایرج خلیلی است. به‌مرورزمان وقتی شهر گسترش پیدا کرد، برج کاوه در حریم شهر قرار گرفت و اطرافش ساخت‌وساز شد و یکی از اولین بناهایی بود که در این قسمت اصفهان ساخته شد. بنا 11 طبقه دارد. نمای آن ساده و خام است و ویژگی‌هایی چون آجرکاری یا تزئینات ندارد؛ چراکه قرار بوده هتل شود و متأثر از جریان معماری مدرن در خارج از کشور بود که در ایران تسری پیداکرده بود.
علی عطریان معتقد است، اگرچه معماری برج کاوه معماری زمینه‌گرا نیست؛ ولی حال‌وهوای خاص خودش را دارد و طراحی‌اش، به‌خصوص دسترسی‌های برای پارکینگ و پیاده، چیدمان واحدها، نورگیری از دوجداره شمالی و جنوبی، نظام‌سازه‌ای و پایه‌هایش که روی زمین قرارگرفته، حساب‌شده بوده است.
اولین ساختمان مرتفع شهر
این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه قبل از احداث برج کاوه در اصفهان به این معنا برج وجود نداشته است تصریح می‌کند: شاید تنها ساختمانی که پیش از احداث برج کاوه مرتفع شده، ساختمان هتل کوثر با کاربری هتل بوده است. تغییر کاربری برج کاوه از هتل به ساختمان مسکونی باعث شد ویرایش عمده‌ای توسط دفتر طراحی انجام شود.محمدرضا قانعی، در کتاب «جوهره مکان» می‌گوید که معماری چیزی بیش از ساختار مادی و حتی بیشتر از یک شکل زیبایی‌شناختی چشم‌گیر است. معماری درعین‌حال که نمایانگر ارتباط فرهنگی با گذشته است، ارزش‌های فرهنگی پذیرفته‌شده را خوب یا بد، نشان می‌دهد و اصل پیشرفت یا ضعف یک جامعه را آگاه می‌کند؛ بنابراین درک هدف‌های عمیق‌تری که آگاهانه یا ناآگاهانه عامل ایجاد یک اثر تاریخی بوده، برای شناخت و ارزیابی آن ضروری است.
با این تفاصیل، معماری هر ساختمان متناسب با نوع کاربری‌اش یکی از نکات مهم در این صنعت است که همیشه موردتوجه معماران بوده. در آن صورت در انتخاب مصالح، رنگ نما و فاکتورهای دیگر نیز تأثیر بسزایی می‌گذارد. توجه به بناهای شاخص که به‌نوعی میراث اصفهان محسوب می‌شوند و استفاده از تجربه معماران گذشته می‌تواند راهگشای معماران امروز باشد تا بتوانند در حرفه خود بهتر عمل کنند.
