به گزارش اصفهان زیبا؛ این روزها توجه به مشکلات زیست‌محیطی، آلودگی هوا و مشکلات تأمین سوخت خودروها، شرایطی در شهرها به وجود آورده که حرکت به سمت تولید و استفاده از خودروها و موتورسیکلت‌های برقی در شهرها آغاز شده است. البته در کشور و شهر اصفهان، حرکت به سمت برقی‌شدن خودروها در مراحل ابتدایی است و مدیریت شهری در حال ریل‌گذاری برای رفتن به این سمت است.
شاید اولین ریل‌گذاری جدی مدیریت شهری و حرکت برای استفاده از خودروهای برقی، ساخت و افتتاح اولین جایگاه شارژ خودروهای برقی در صفه بود. بنا به گفته مدیرعامل شرکت توسعه مجتمع‌های سیاحتی، فرهنگی و ورزشی سپاهان شهرداری اصفهان، طرح ایجاد نخستین جایگاه شارژ سریع خودروهای برقی با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان در عرصه خودروهای برقی، از دهم شهریورماه سال جاری آغاز شد و تا شانزدهم مهرماه امسال در محل مجتمع گردشگری صفه با اعتباری بالغ بر ۶۰ میلیارد ریال به اتمام رسید.این جایگاه نخستین جایگاه جنوب کشور در اصفهان است که با توان ۱۲۰ کیلوواتی دستگاه‌های شارژ سریع خودروهای برقی، قابلیت شارژ چهار خودرو هم‌زمان را دارد.
بنا به گفته سهیل پورکبیریان، اجرای نازل‌ها و جایگاه‌های شارژ با استاندارد جی.بی.تی، امکان شارژ خودرو به تعداد نامحدود، امکان شارژ حداقل ۶۰ خودرو به‌صورت شارژ کامل در هرروز، با قابلیت ارائه خدمات شارژ مطابق با زمان‌های اوج مصرف برق و شارژ خودروهای برقی با راندمان بیش از ۹۰درصد از دیگر مشخصات شاخص این دستگاه‌هاست.میانگین مدت‌زمان شارژ هر خودرو تا سقف۳۰ دقیقه است و هر خودرو برقی می‌تواند با هر بار شارژ کامل، به‌طورمیانگین بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ کیلومتر مسافت را طی کند.
حرکت به سمت اتوبوس‌های برقی
ساخت و راه‌اندازی جایگاه شارژ خودروهای برقی، یکی از اقدامات مهم شهرداری اصفهان در جهت حمایت از خودروهای برقی و تأمین ایستگاه شارژ این خودروهاست. این اتفاق زمانی به تحقق نزدیک شد که شهردار اصفهان بارها در سخنانش بر رویکرد مدیریت شهری در حوزه توسعه زیرساخت‌های استفاده از خودروهای برقی تأکید کرده است. یکی از رویکردهای مهمی که در این دوره مدیریت شهری به آن توجه شده و شهردار اصفهان بارها بر آن تأکید کرده، تمرکز بر کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و توسعه حمل‌ونقل پاک است. البته استفاده از خودروهای برقی در حمل‌ونقل عمومی هم یکی از اهدافی است که شهرداری تلاش می‌کند حرکت به این سمت را سرعت ببخشد.
ورود اولین اتوبوس برقی به سیستم حمل‌ونقل عمومی شهر، اولین اتفاق مهم در این عرصه و حمایت مدیریت شهری از این شیوه برای کاهش آلودگی هوا و حرکت به سمت تحقق هوای پاک بوده است.
شهردار اصفهان در مصاحبه اخیر خود با بیان اینکه اتوبوس‌های برقی به‌زودی وارد چرخه حمل‌ونقل عمومی می‌شود، گفت: ایستگاه‌های شارژ این اتوبوس‌ها یک نیاز ضروری است که باید فعال شود.علی قاسم‌زاده از تحویل حداقل ۱۰دستگاه اتوبوس برقی به اتوبوس‌رانی خبر داد و تأکید کرد: باید عجله کنیم تا هم‌زمان با ورود اتوبوس‌های برقی، ایستگاه شارژ آن‌ها نیز فراهم شود.
بنا به گفته او، نخستین محموله اتوبوس‌های خریداری‌شده برقی طی چندماه آینده به اصفهان می‌رسد و ۲۰ دستگاه اتوبوس برقی در این محموله جدید قرار دارد که طی چندماه آینده در مدار خدمت‌رسانی به شهروندان قرار می‌گیرد؛ همچنین خرید ۱۰۰ دستگاه اتوبوس برقی، از برنامه‌های شهرداری اصفهان در سال جاری است.
ایجاد تسهیلات ویژه برای آن دسته از رانندگان تاکسی که تمایل دارند خودروهای خود را به خودروی برقی تبدیل کنند و دو قرارداد برای راه‌اندازی محل‌های شارژ تاکسی‌های برقی ازجمله اقدامات اخیر شهرداری بوده است؛ همچنین شارژهای کوچک‌تری برای موتورها، خودروهای برقی، اسکوتر و دوچرخه در پارکینگ‌ها جانمایی می‌شود.
چراغ جایگاه شارژ خودروهای برقی کم‌کم روشن می‌شود
حرکت شهرداری به سمت برقی‌کردن حمل‌ونقل عمومی خوش‌یمن است؛ اما طعم این خبر خوش وقتی به مذاق شهروندان خوش می‌آید که زیرساخت‌های لازم برای تردد این خودروها فراهم شود. سعید ساکت، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان که سکان‌دار توسعه حمل‌ونقل و کاهش ترافیک شهری اصفهان است، توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل برقی برای شهر اصفهان را ضروری می‌داند و بعد از افتتاح اولین جایگاه شارژ خودروهای برقی، پژوهش و مطالعات فنی‌مهندسی، کیفیت استمرار خدمات، تعهد و پشتیبانی، به انضمام توان فنی و اقتصادی شرکت‌های فعال در این زمینه را از نکات مهم در انتخاب برندهای ایستگاه‌های شارژ در شهر اصفهان عنوان کرد.
بنا به گفته او، بر اساس تفاهم‌نامه بین شهرداری اصفهان با شرکت مپنا، دو ایستگاه شارژ خودروهای برقی در خیابان‌های فرایبورگ و میدان بزرگمهر نصب و راه‌اندازی می‌شود. اینکه مدیریت حمل‌ونقل عمومی شهر چه فرایندی را برای تأمین زیرساخت‌های لازم برای حرکت حمل‌ونقل عمومی شهر به سمت برقی‌شدن درنظر گرفته، ما را به سمت گفت‌وگو با سعید ساکت برد.
او در پاسخ به این سؤال که نگاه مدیریت شهری و به‌خصوص معاونت حمل‌ونقل عمومی شهرداری، در خصوص حرکت به سمت خودروهای برقی، به‌ویژه در حمل‌ونقل عمومی چیست، به «اصفهان زیبا» می‌گوید: «فرآیند خودرومحوری در کشور ما روندی پیچیده دارد؛ چنانکه طی سه دهه اخیر افزایش نگران‌کننده‌ای در تعداد خودروهای احتراقی در اصفهان رخ داده که بی‌شک صدمات زیادی را بر شهر تحمیل می‌کند. امروز تردد ۷۰۰هزار خودرو در شهر دومیلیون‌نفری اصفهان نشان می‌دهد که باید بر اجرای راهکارهایی همچون ظرفیت‌سازی برای خودروهای انبوه‌بر و فرهنگ‌سازی تأکید و به سمت برقی‌سازی خودروها حرکت کرد.»
او در ادامه به سرانه تعداد خودرو نسبت به جمعیت در اصفهان اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «طبق آخرین خروجی‌های مطالعات جامع، این سرانه 0.3درصد است (شاخص در سال ۱۳۷۹ حدود 0.11درصد بوده و سال ۱۳۹۱ تقریبا دو برابر شده و برابر با 0.22درصد است). طبیعتا افزایش یا کاهش این سرانه با متغیرهای زیادی ازجمله وضعیت معیشت مردم، اقتصاد کشور، تعرفه‌ها و قیمت‌گذاری، هرم جمعیتی و… ارتباط دارد. البته توجه داشته باشید که افزایش سرانه مالکیت، ارتباط مستقیم با انجام سفر بیشتر با خودرو شخصی، دارد و این یعنی نیاز به معابر بیشتر، پارکینگ بیشتر، مصرف سوخت بالاتر و ریسک تصادفات بالاتر.»
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان در ادامه به توجه ویژه مدیریت شهری به حمل‌ونقل عمومی و حرکت به سمت کاهش تردد خودروهای شخصی در شهر اشاره می‌کند و می‌گوید: «اما درنهایت فی‌نفسه بالابودن سرانه مالکیت خودرو امر نامطلوبی نیست؛ بلکه انجام همه سفرها توسط خودرو شخصی، به‌ویژه تک‌سرنشین، برای مدیریت شهری چالش‌آفرین است. سفرهای قابل‌برنامه‌ریزی مانند سفر تحصیلی و کاری می‌تواند توسط حمل‌ونقل عمومی انجام شود یا سفرهای با مسافت کوتاه با حمل‌ونقل فعال (پیاده و دوچرخه) تا درواقع ظرفیت on-peak و off-peak شبکه معابر بهینه شود. از طرف دیگر، ضرورت کاهش سن ناوگان و از رده‌خارج‌کردن خودروهای فرسوده هم مسئله‌ای است کلان و حاکمیتی که شهروندان امکان تبدیل به احسن‌کردن خودروها را داشته باشند.»
برقی‌سازی حمل‌ونقل عمومی مساوی با کاهش آلایندگی
ساکت بر شتاب‌گیری حرکت به سمت برقی‌سازی خودروهای حمل‌ونقل عمومی تأکید و اضافه می‌کند: «ما در دهه دومی هستیم که رشد برقی‌سازی ناوگان حمل‌ونقل شخصی و عمومی شتاب فوق‌العاده‌ای را تجربه می‌کند؛ به‌طوری که این روند تا پایان دهه جاری میلادی یعنی ۲۰۳۰ تا هشت برابر بیشتر خواهد شد. عمده شرکت‌های خودروسازی بزرگ جهان مثل مرسدس بنز و ولوو تا سال 2030 تقریبا کل خطوط تولیدشان را روی خودروهای برقی برنامه‌ریزی کرده‌اند. درواقع خودروسازان جهان تقریبا به اجماع و اتفاق‌نظر رسیده‌اند که هم از نظر سوخت و تأمین انرژی فسیلی و هم آلایندگی‌های زیست‌محیطی، تولید خودروهای برقی، فناوری اصلی تیراژ خواهد بود. در اروپا طی یک دهه، از 2010 تا 2021، فروش از 60هزار خودرو برقی به دومیلیون دستگاه رسیده است.»
ساخت جایگاه شارژ خودروهای برقی اجتناب‌ناپذیر است
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان در ادامه روند توجه به زیرساخت‌های لازم برای رسیدن به حمل‌ونقل برقی در شهر، تصریح می‌کند: «ازنظر فناوری ساخت خودروهای برقی، الکتروموتورها، باتری‌ها و سیستم‌های کنترلی، پیشرفت‌های بسیاری اتفاق افتاده است و بنابراین در آینده هم بر اساس اصول اقتصادی صرفه به مقیاس یا مزیت مقیاس(Economies of scale)، هزینه ساخت خودروهای برقی و طبعا قیمت‌های جهانی آن‌ها کاهش می‌یابد؛ مزیتی که فعلا در اختیار خودروهایی است که با موتورهای احتراق داخلی و سوخت‌های فسیلی کار می‌کنند. پس در آینده ما با کاهش قیمت خودروهای برقی روبه‌رو خواهیم بود. خودروهای برقی برخلاف خودروهایی با موتور احتراق داخلی، اجزای مکانیکی متحرک کمتری دارند؛ ازاین‌رو طول عمر آن‌ها بیشتر بوده و به نگه‌داری و تعمیرات کمتری در طول عمر مفید خود نیاز دارند و آلودگی‌های زیست‌محیطی اعم از هوا و صوت هم بسیار کمتر از خودروهای معمولی است. اما از طرف دیگر، تأمین زیرساخت‌های خودروهای برقی که مهم‌ترین آن‌ها ایستگاه‌های شارژ است، برای حفظ کارکرد این ناوگان اجتناب‌ناپذیر است؛ چیزی که در برنامه مدیریت کشوری و مدیریت شهری متصور هستیم.»
او در ادامه درخصوص سهمی که قرار است به خودروهای برقی در اصفهان داده شود، می‌گوید: «هم‌اکنون در اصفهان به ازای هر ۱۰۰۰ نفر حدودا ۳۱۳ خودرو وجود دارد. طبیعتا با افزایش سهم خودروهای برقی، سهم آلایندگی این عوامل کاهش خواهد یافت و سهم حمل‌ونقل عمومی برقی نیز افزایش می‌یابد و قابل‌لمس خواهد شد.»
استفاده از خودروهای برقی نیاز به زیرساخت‌هایی دارد که حرکت سریع به این سمت، لازم است. ساکت درخصوص دیدگاه مدیریت شهری در زمینه تأمین این زیرساخت‌ها خاطرنشان می‌کند: «دو دیدگاه کلی در مدیریت اقتصادی منابع وجود دارد: دیدگاه اول این است که باید “تقاضایی” برای یک زیرساخت و خدمت وجود داشته باشد و بعد که آن تقاضا به مقدار موجهی رسید “عرضه” آن زیرساخت و خدمت آغاز شود. در دیدگاه دوم، ابتدا زیرساخت و خدمت به مردم “عرضه” شود و به‌تدریج “تقاضای” آن ایجاد و بیشتر خواهد شد. درخصوص حمل‌ونقل عمومی یا فعال، دقیقا این به‌ظاهر پارادوکس وجود دارد که اول باید زیرساخت‌ها و کیفیت خدمات (عرضه) را به وجود آوریم و توسعه دهیم تا تقاضا برای آن ایجاد شود و مردم تمایل به استفاده از آن پیدا کنند، یا برعکس. تجربه نشان می‌دهد که تجربه‌کردن در انسان کشش ایجاد می‌کند؛ بنابراین در جنبه‌هایی مثل حمل‌ونقل پاک و عمومی، اگر مدیریت شهری یا حاکمیت محلی امکانات و زیرساخت‌ها را فراهم کند، قطعا مردم (سمت عرضه) از آن استقبال خواهند کرد و مکانیزم عرضه و تقاضا، اهداف غایی و مطلوب را محقق خواهد ساخت.»
او ساخت اولین ایستگاه فست‌شارژ در اصفهان را دقیقا گام اول و ضروری مدیریت برای ایجاد «عرضه» می داند و تأکید می‌کند: «اصفهان و جنوب کشور در حال تجربه اولین احداث جایگاه‌های شارژ سریع خودروهای برقی است که به جهت اینکه این پروژه اولین گام و جدی‌ترین اراده‌ای است که مدیران و برنامه‌ریزان شهری موردتوجه قرار داده‌اند، می‌تواند حرکت آغازینی برای روندی باشد که باید به آن توجه شود و شرکت توسعه سیاحتی شهرداری اصفهان با مشارکت بخش خصوصی این مسیر مهم را آغاز کرده است.»
25 نقطه به جایگاه‌های شارژ خودرو برقی مجهز می‌شوند
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان درخصوص تلاش مدیریت شهری در امتداد این نگرش و زمینه‌سازی و برنامه‌ریزی برای تقویت این مسیر، می‌گوید: «این نگرش تا تأمین جایگاه‌های شارژ سریع و معمولی خودرو در نقاط مختلف شهر و نقطه‌گذاری آن، در حال انجام است تا در مراکز پرتردد و پرجمعیت به ثمر برسد و کسانی که به سمت تهیه خودروهای برقی حرکت می‌کنند، دغدغه‌ای برای شارژ خودروهای خود در اقصا نقاط شهر نداشته باشند. در این مسیر تلاش می‌شود طی چهارماه آینده ۲۵نقطه دیگر به استندهای شارژ خودرو برقی مجهز شود که ۲۰ نقطه آن شامل پارکینگ‌های عمومی شهر می‌شود. در این رابطه با سرمایه‌گذاران تخصصی بخش خصوصی وارد مذاکره شده‌ایم تا تحقق این امر از سرعت مطلوبی برخوردار باشد.»
او در ادامه تأکید می‌کند: «عددی که مصرف بنزین به اقتصاد کشور و پاکی هوای شهرهای کشورمان تحمیل می‌کند، مدیریت شهری را به سمتی سوق می‌دهد که اساسا باید به‌سوی الزام برقی‌سازی حرکت کند.»
آن‌طور که از گفته‌های معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری برداشت شد، حرکت به سمت استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی برقی به‌صورت جدی دنبال می‌شود. تلاش‌های مدیریت شهری برای تأمین اتوبوس، تاکسی و سایر وسایل حمل‌ونقل عمومی برقی هم به‌خوبی قابل‌رصد است؛ اما تأمین زیرساخت‌های لازم مثل ساخت جایگاه و البته تأمین برق این جایگاه‌ها با توجه به ناترازی‌های موجود، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به نظر می‌رسد مدیریت شهری برای رسیدن به اهداف ترسیم‌شده برای حمل‌ونقل پاک، باید راه مؤثری بیندیشد.
