به گزارش اصفهان زیبا؛ دوران زندگی موسی‌بن‌جعفر(ع) یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخ اسلام همراه با ابتلاهای زیادی برای شیعیان بود. آن حضرت اولین امامی بود که بلافاصله بعد از شهادت امام قبلی، دستور شهادت ایشان صادر شد؛ اما با هوشمندی که امام‌صادق(ع) برای حفظ جان ایشان داشت، این توطئه خنثی شد. پس از شهادت امام‌صادق(ع)، منصور دوانیقی دستور داد تا هرکس که امام به‌عنوان وصی مشخص کرده است، کشته شود و به این وسیله قصد داشت نسل امامت را منقرض کند؛ اما امام صادق(ع) با ذکاوتی که داشت، پنج نفر را به‌عنوان وصی خود تعیین کرده بود.
با این وصیت هوشمندانه که ناشی از علم امامت بود، توطئه شوم او خنثی شد و جان امام کاظم(ع) حفظ شد؛ ولی ازطرفی شبهه‌هایی برای جانشینی ایشان در بین شیعیان پیش آمد؛ زیرا امام کاظم(ع) به‌عنوان امام، مشخصا معرفی نشده بود و در میان افراد وصیِ مخفی بود. در روایات نقل شده است که جناب ابوحمزه ثمالی در مسجد کوفه بود که خبر شهادت امام‌صادق(ع) را به او دادند. او بلافاصله سؤال کرد چه‌کسی وصی امام‌صادق(ع) است؟ جواب دادند که به پنج نفر وصیت شده است. ابوحمزه ثمالی لبخندی زد که به معنای تمجید از ذکاوت ایشان بود.
امام‌کاظم(ع) ۳۵ سال امامت جامعه را برعهده داشت و در آن مدت 10 سال با منصور دوانیقی، 10 سال با مهدی عباسی، یک سال با هادی عباسی و حدود 14 سال هم با هارون‌الرشید هم‌عصر بود. در تمام این مدت حتی در زندان دستورها و سفارش‌های دینی خود را به مردم می‌رساند. می‌توان گفت که دوران امام‌کاظم(ع) بعد از امام‌سجاد(ع)، سخت‌ترین و غریب‌ترین دوره بود؛ اما ایشان با تدبیر خود توانست جامعه را به‌خوبی مدیریت کند. هیچ امامی مانند ایشان تا این حد طعم زندان را نچشیده بود. در تاریخ امامت ایشان زندانی کردن، فساد دربار و سختی‌های بسیاری ذکر شده است. امام کاظم(ع) در همان شرایط دشوار با تدابیری شاگردان بزرگی تربیت کرد و برای حفظ تشیع تلاش‌های بسیاری انجام داد.
حضرت موسی بن جعفر(ع) از عبادت و سخت‌کوشی به عبد صالح معروف و در سخاوت و بخشندگی مانند نیاکان بزرگوار خود بود. آن حضرت با رفتار حکیمانه در برابر سلطان و خلیفه ستمگر به بیان حقیقت تأکید می‌کرد و طبق روایتی که در «تحف‌العقول» آمده است، می‌فرمود: «حق را بگو؛ هرچند نابودی تو در آن باشد؛ ولی درواقع نجات تو در گفتن حق است و باطل را فروگذار؛ اگرچه نجات تو در آن باشد؛ ولی درحقیقت نابودی تو در آن است.»
