به گزارش اصفهان زیبا؛ رمز ریال یا همان ریال دیجیتال یک نوع پول نقد الکترونیکی است که به‌عنوان نسخه الکترونیکی اسکناس‌های رایج در ایران مطرح شده است و از نظر ارزش هم به ریال کاغذی سنتی موجود متصل می‌شود. رمز ریال یکی از جدیدترین ابزارهای پرداخت به‌حساب می‌آید که می‌تواند نقش مهمی در اقتصاد کشور و کاهش تورم ایفا کند.
رمز ریال را می‌توان به‌عنوان هوشمند کردن پول ملی کشور به‌حساب آورد. سرعت گردش پول و چاپ اسکناس ریالی باعث شده که ضربه‌های سنگینی به اقتصاد کشور زده شود. ایجاد رمز ریال به رشد اقتصادی و کاهش مشکلات ناشی از آن کمک می‌کند. رمز ریال، رمز ارز نیست؛ یک ابزار پرداختی است که جایگزین اسکناس می‌شود. در این مطلب به معایب و ویژگی‌ها و همچنین تفاوت رمز ریال با ارزهای دیجیتالی می‌پردازیم.
چطور می‌توان از رمز ریال استفاده کرد؟
کارت‌های بانکی تحول عظیمی در سیستم مالی کشور به وجود آوردند. افراد به جای اینکه پول نقد همراه داشته باشند، با یک کارت الکترونیکی پرداخت‌های خود را انجام می‌دهند. اگر اتفاق خاصی برای بانک بیفتد، امنیت پول افراد نزد بانک حفظ می‌شود.
در حالت عادی بانک نقش واسطه را ایفا می‌کند که وظیفه انتقال وجوه را به عهده دارد. این نقش واسطه‌ای در رمز ریال حذف می‌شود. پول به‌صورت مستقیم و همان‌طوری که هست به‌صورت الکترونیکی به کیف پول اختصاصی فرد منتقل می‌شود.
مهم‌ترین نکته مربوط به ردیابی کردن آن است. در این صورت اگر هک یا سرقتی صورت بگیرید، به‌راحتی قابل‌پیگیری خواهد بود. افراد می‌توانند از روش‌های مختلفی برای نگهداری دارایی‌هایشان استفاده کنند. رمز ریال نیز یکی از روش‌های مفید برای ذخیره دارایی‌هایتان محسوب می‌شود. این ذخیره در کیف پول الکترونیکی صورت می‌گیرد که برای این کار باید به بانک مراجعه کنید.
کیف پول رمز ریال
کیف پول‌ها به‌صورت شخصی یا تجاری هستند. ازاین‌رو امکان ذخیره مقدار مشخصی در هر یک از این کیف پول‌ها وجود دارد.
انواع رمز ریال
به‌صورت کلی دو نوع رمز ریال یا «CBDC» وجود دارد که بر دو نوع عمده‌فروشی و خردهفروشی هستند و هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.
رمز ریال عمده‌فروشی
رمز ریال‌های عمده‌فروشی مانند ذخایر سنتی بانک مرکزی عمل کرده و از مؤسسات بانکی و مالی موجود برای انجام تراکنش‌ها و تسویه آن‌ها استفاده می‌کنند. رمز ریال‌های عمده‌فروشی می‌توانند به افزایش سرعت انتقال بین‌مرزی کمک کنند. از این رمز ریال‌ها برای پرداخت‌های بین‌بانکی نیز استفاده می‌شود.
رمزریال خردهفروشی
رمز ریال‌های خردهفروشی در کنار پرداخت بین‌بانکی رمز ریال‌های عمده‌فروشی، انتقال مستقیم ارز دیجیتال تحت حمایت بانک مرکزی به مصرف‌کنندگان را بر عهده دارند؛ بنابراین به کمک آن‌ها ریسک واسطه‌ها، عدم نقدشوندگی مؤسسات بانکی و کاهش وجوه سپرده‌گذاران از بین می‌رود؛ البته رمز ریال‌های خردهفروشی خود بر دو نوع هستند. یکی «رمزریال دسترسی مبتنی بر ارزش یا پول نقد» است که با نام مستعار از طریق کیف‌پول دیجیتالی برای گیرنده ارسال می‌شود.
گفته می‌شود که توسعه این سیستم سریع‌تر و آسان‌تر از دسترسی مبتنی بر توکن است. نوع دیگر نیز «رمزریال رمزعبور یا دسترسی به حساب» بوده که همانند دسترسی حساب بانکی است؛ بنابراین یک واسطه احراز هویت گیرنده، نظارت بر فعالیت‌ها و پرداخت‌های غیرقانونی بین حساب‌ها را برعهده خواهد داشت. این سیستم حریم خصوصی بهتری را به همراه دارد. به طوری‌که اطلاعات تراکنش‌های شخصی از طریق احراز هویت خصوصی توسط مقامات تجاری و دولتی محافظت می‌شود.
ویژگی‌های رمز ریال
با توجه به مطالب ذکرشده ویژگی‌های رمز ریال در بستر قانون که روی این ابزار پرداختی سیاست‌ها و قانون‌گذاری‌های خاص هر کشور وجود دارد، هدف آن کم کردن اسکناس موجود در دست مردم یک جامعه است.
طبیعتا عرضه ریال دیجیتالی باید مزایای بسیاری را هم برای سیستم مالی کشور و هم برای کاربران و مردمی که از آن استفاده می‌کنند در پی داشته باشد. مزایایی که می‌توان برای این سیستم در نظر گرفت به این قرار هستند: سهولت در اجرای سیاست‌های پولی و اوراق قرضه دولتی، خودکارسازی فرایندهای بین‌بانکی، برقراری پیوند مستقیم بین مصرف‌کنندگان و بانک‌های مرکزی، محافظت از حریم خصوصی با نام مستعار تراکنش.
ارزش‌گذاری رمز ریال به‌این‌ترتیب که هر ارز ریال را برابر یک ریال محاسبه می‌کند، در صورت استفاده از رمزریال می‌تواند ارزش پول ملی را افزایش دهد و از آنجایی که انتقال رمزریال به‌صورت الکترونیکی صورت پذیرد، در مرحله تسویه، بند بانکی حذف می‌شود و فرایند نقل‌وانتقال روند ساده‌ای به خود می‌گیرد. رمزریال می‌تواند نقشه مهمی در پولشویی ایفا کند و بانک مرکزی می‌تواند از جزئیات دقیق هرگونه جابه‌جایی باخبر شود.درصورتی‌که پول‌های سنتی را یک سر طیف و سمت دیگر آن رمز ارزها را در نظر بگیریم، رمزریال بانک مرکزی در میان این دو طیف قرار دارد؛ در حال حاضر نزدیک به یک‌صد بانک مرکزی در مورد رمز پول بانک مرکزی تعریف کرده‌اند.
رمز ریال زمانی که اسکناس میان مردم مبادله می‌شود شخص سومی وجود ندارد اما زمانی که مثلا از کارت‌بانکی برابر انتقال پول از یک حساب به حساب دیگر استفاده می‌کنیم، بانک به‌عنوان شخص سوم واسطه حضور دارد و امکان انتقال وجه را فراهم می‌کند. طراحی در رمز ریال به صورتی است که ردیابی به‌طور دقیق قابل انجام است و حتی در صورت سرقت اطلاعات رمزریال و هک گوشی تلفن هوشمند امکان ردیابی وجود دارد. هرساله بانک مرکزی اقدام به انتشار اسکناس می‌کند که بالای 10 درصد نقدینگی اقتصاد به این اسکناس‌ها و صکوکاک متعلق می‌گرفت. با دیجیتال شدن فرایند نقل‌وانتقال بانکی در کشور سهم اسکناس و صکوکاک در نقدینگی به زیر 3 درصد رسیده است. در رمز ریال هزینه چاپ پول به حداقل می‌رسد و می‌توان جایگزین کارت‌های بانکی و نقل‌وانتقال کرد.
معایب رمز ریال
طبیعتا رمز ریال در کنار مزایای خود معایب و مشکلاتی هم دارد که باید از آن‌ها آگاهی داشت. این معایب عبارت‌اند از: متمرکز بودن، امکان ممنوعیت تراکنش کاربران توسط بانک مرکزی، امکان حمله به اطلاعات کاربران توسط هکرها.شاید متمرکز بودن را بتوان بزرگ‌ترین مشکل رمزریال دانست که نمی‌توان آن را مانند ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز در نظر گرفت. اما به‌هرحال می‌تواند برای تراکنش‌های داخلی مزیت‌های بهتری به نسبت سیستم‌های سنتی قبلی را به همراه داشته باشد.
به‌هرحال باید تفاوت آن با ارزهای دیجیتال دیگر درک شود.معایب رمزریال یکی از ریسک‌هایی است که در حال حاضر وجود دارد. احتمال ایجاد انواع توکن های جعلی به نام «ریال دیجیتال» در شبکه‌های مختلف و سوءاستفاده از عدم شناخت کافی شهروندان است که نیاز به آموزش شهروندان توسط بانک مرکزی در این خصوص است. رمزریال فعلا محبوبیت زیادی ندارد اما رمز ارزهای دیجیتالی از شهرت جهانی برخوردار است.
تفاوت رمز ریال با ارزهای دیجیتالی جهانی
رمز ریال از قابلیت استخراج برخوردار نیست؛ اما رمز ارزهای دیجیتالی جهانی قابل‌استخراج است.بر روی ارزهای دیجیتالی نظارتی از سوی دولت نیست، اما رمزریال زیر نظر دولت و قوانین آن قرار دارد. خرید رمز ارزهای خارجی آسان است، ولی فرایند دریافت رمز ریال با پیچیدگی همراه است که باید نحوه خرید آن تسهیل شود.تفاوت رمز ارزهایی که بانک مرکزی صادر می‌کند، با ارزهای حاضر در دنیا این است که ناشر ارزهای دیجیتال (رمز ریال) بانک مرکزی خود بانک بوده و به‌صورت متمرکز اقدام به انتشار و پشتیبانی می‌کند؛ ولی سایر ارزها کاملا غیرمتمرکز هستند.
رمز ریال سرمایه‌گذاری بر روی آن مانند ارزهای دیجیتالی نیست و همچنین عدم استقبال مردم از آن است.نقل‌وانتقال بانکی از طریق کارت‌های بانکی انجام می‌شود؛ واسطه‌ای به نام بانک وجود دارد که این موضوع می‌تواند قدرت خلق قابل‌توجهی از پول را به بانک دهد و باعث ایجاد تورم می‌شود؛ ولی در رمزریال این‌گونه نیست و واسطه بانکی وجود ندارد یعنی یک کیف دیجیتال و یک شبکه است که مدیریت این شبکه با بانک مرکزی است که از این منظر با توجه به حذف بانک‌ها به‌عنوان واسطه قدرت خلق پول بانک‌ها گرفته می‌شود.
به‌طورکلی ریال دیجیتال می‌تواند باعث حذف واسطه بانکی، کاهش هزینه‌های تولیدی، چاپ اسکناس بانک مرکزی و جلوگیری از رشد نقدینگی و کاهش تورم، افزایش مبادلات پولی و امنیت بالاتر، مبارزه با پولشویی و رصد مبادلات بانکی، فراهم آوردن یک انتخاب جدید برای شهروندان با توجه به روبه‌رو شدن توسعه مبادلات الکترونیکی در جهان هستی است.
