چرا محتوای خودیاری بی‌فایده است؟
شاید اصلی‌ترین دلیل ناکارآمدی محتوای خودیاری، این باشد که برای همه آدم‌ها نسخه‌ای واحد می‌پیچد. بیایید این‌طور به مسئله نگاه کنیم: وقتی پیش روان‌شناس یا مشاور می‌روید، او به صحبت‌هایتان گوش می‌دهد و با درنظرگرفتن همه جوانب، راه‌حل‌هایی متناسب با وضعیت خاص شما پیشنهاد می‌کند.
در مقابل، وقتی کسی کتاب خودیاری می‌نویسد، هدفش این است که بیشترین فروش را داشته باشد.
بنابراین، محتوای خودیاری اغلب بسیار سطحی و ساده‌انگارانه است و می‌کوشد با تشویق‌های بی‌معنی و دادن امید کاذب به مخاطب، رضایت او را جلب کند. به همین دلیل است که اغلب آدم‌ها می‌توانند با این کتاب‌ها ارتباط برقرار کنند و موقع خواندنشان حس خوبی دارند؛ اما در عمل هیچ استفاده‌ای از آن‌ها نمی‌برند.
اغلب کتاب‌های خودیاری اعتبار ندارند
به‌طورکلی صنعت خودیاری عاشق این است که برای تمام مشکلات روانی شما وعده راه‌حل‌های ساده بدهد. دلیل فروش بالای آن‌هم دقیقا همین است.
اما اگر این وعده‌ها واقعی است، پس چرا این‌همه آدم هنوز درگیر سلامت روانشان هستند و تقاضا برای متخصصان این حوزه مدام در حال افزایش است؟! مشکل اینجاست که صحبت کردن درباره موضوعی به جدیت سلامت روان نیازمند تخصص است. اما درصد چشمگیری از نویسندگان این کتاب‌ها هیچ‌گونه صلاحیتی در این زمینه ندارند.
روان‌شناسان این تخصص را دارند که علائم ظریف خاص هر فرد را تشخیص دهند و تفسیر کنند؛ اما کتاب‌های خودیاری این‌طور نیستند. به‌علاوه، اجرای برنامه‌های پیشنهادی این کتاب‌ها چندان هم آسان نیست.
حتی ممکن است مخاطب برداشت اشتباهی از آن‌ها بکند. البته همه کتاب‌های خودیاری را نباید به یک‌چشم دید. چون برخی از آن‌ها مشروع و معتبر هستند؛ بااین‌حال بهتر است قبل از آغاز هر برنامه درمانی خودیاری با یک متخصص سلامت روان مشورت کنید.
هدفتان را مشخص کنید و گام‌های عملی بردارید
الگوی تجاری بسیاری از نویسندگان کتاب‌های خودیاری بر دو اصل استوار است: اول اینکه، محتوای تولیدی حس خوبی به خواننده بدهد تا بتواند مخاطبان زیادی جذب کند و دوم اینکه، مشتریان ثابتی برای خود دست‌وپا کند تا سوددهی‌اش تداوم یابد.
به همین دلیل است که تولیدکنندگان چنین محتوایی به‌طور مداوم کتاب‌های جدیدی چاپ و سمینارهای مختلفی برگزار می‌کنند؛ چون مشتریان ثابتی دارند که به چارچوب پیشنهادی‌شان وفادار هستند.
برای اینکه وارد این چرخه سمی نشوید، باید هشیار باشید. ابتدا مشخص کنید که می‌خواهید کدام ابعاد وجودی‌تان را بهبود دهید.
سپس برای خود هدف تعیین کنید. اهدافتان باید واضح و عاری از هرگونه ابهام باشند. پژوهش‌ها حاکی از نقش مهم هدف‌گذاری در بهبود انگیزه، استقلال و عزت‌نفس فرد است. در این مرحله می‌توانید از منابع خودیاری معتبر هم استفاده کنید و نکته‌های مفیدشان را در زندگی روزمره‌تان به کار بگیرید.
یادتان باشد که برخی کتاب‌های خودیاری منبع خوبی برای رشد فردی هستند؛ اما خطر تحلیل‌های سطحی، توصیه‌های نامعتبر و راه‌حل‌های ساده را هم جدی بگیرید و از آن‌ها دور بمانید.منبع: psychologytoday.com
