به گزارش اصفهان زیبا؛ روزهای پایان اسفند که می‌شود همه‌جا بوی تازگی می‌گیرد. دوباره می‌توان عطر بهار را احساس کرد. باد سرد اما امیددهنده پایان خواب زمستانی غنچه‌هاست… اسفندها پر از هیاهوست؛ شور زندگی دارد. برای همین است که است که نزدیکی‌های بهار همه خانه‌تکانی می‌کنند و خود را برای پذیرایی از بهار آماده می‌کنند.
بازارهای خریدوفروش گل هم در این روزها بسیار پررونق می‌شوند. هر‌جا را که نگاه کنید گل می‌بینید و بازی رنگ‌ها که چشمان هر بیننده‌ای را می‌نوازد.برای بازدید از گلخانه‌ها بهترین مکان خیابان قدس یا همان گذر گل و گیاه اصفهان است. این خیابان ازیک‌طرف به خیابان آتشگاه و از سمت دیگر به خیابان اشرفی اصفهانی می‌رسد. گلخانه‌های بی‌شماری در دو سمت خیابان وجود دارد. وارد خیابان که می‌شوید زمانی که خود را در میانه خیابان می‌بینید، تصور می‌کنید که در یک باغ بسیار بزرگ قدم می‌زنید.
خیابان قدس و بهشت محل گلخانه‌داران قدیمی اصفهان
صدری یکی از گلخانه‌داران ساکن در این مکان است. او به خیابان قدس اشاره می‌کند و در رابطه با نام‌گذاری این خیابان به نام گذر گل و گیاه، می‌گوید: «درگذشته تمام گل‌فروشی‌های قدیمی و پیش‌کسوتان گل و گیاه در اینجا بودند و علت نام‌گذاری این خیابان هم همین است. البته این خیابان تازه راه افتاده؛ اما گل‌فروشانی بوده و هستند که نزدیک به ۶۰ سال در اینجا فعالیت داشته و دارند و بسیاری از آن‌ها بهترین تولیدکننده گل در اصفهان و حتی سراسر کشور هستند و بهترین گل‌ها را توزیع می‌کنند.»
او به شلوغی‌های روزهای پایان سال اشاره می‌کند و می‌افزاید: «در زمان عید اینجا بسیار شلوغ می‌شود. چون بسیاری از آن‌ها تولیدکننده هستند، قیمت بسیار پایینی دارند. خیلی‌ها که در بازار سپاهان و همدانیان غرفه دارند خودشان تولیدکننده همین خیابان هستند.»
صدری درباره گل‌های ویژه عید نوروز بیان می‌کند: «دم عید هر گلی که فکر کنید می‌آوریم. تنوع گل بسیار زیاد است و شاید بیشتر از صدنمونه باشد. بیشتر گل‌های شب عید سینره، همیشه‌بهار، اطلسی در مدل‌های مختلف، شمعدانی هلندی و شمعدانی بذری، شب‌بو در دو یا سه مدل، لاله، سنبل و پامچال هستند که طرفدار زیادی در ایام نوروز دارند.»
از او می‌خواهم در رابطه با چگونگی پرورش گل شب‌بو توضیح دهد: «بذر شب‌بو را از تیرماه می‌کارند و در ماه‌های شهریور و مهر آن را در یک گلدان دیگر قرار می‌دهند. مثل یک بچه از آن نگهداری می‌کنند تا گل بدهد و راهی بازار شود.»
این تولیدکننده گل در رابطه با قیمت گل‌ها، تصریح می‌کند: «با تورمی که وجود دارد، قیمت گل‌ها هم افزایش داشته؛ اما اینجا چون تولیدکننده و توزیع‌کننده هستیم، قیمت مناسبی دارد.»
بازار پررونق گل
صدری درباره وضعیت گل می‌گوید: «مردم دقیقه نود گل می‌خرند و اولویت اول آن‌ها نیست؛ اما اگر کسی علاقه به گل داشته باشد همیشه مشتری پروپاقرص است و گل می‌خرد.»
او در رابطه با چگونگی توزیع گل در شهر اصفهان، می‌افزاید: «اینجا سرتاسر سال مشتری دارد و گل‌ها به‌روز هستند. کاری به شب عید ندارد و همیشه فعال است. بیشتر مناطق شهرداری اصفهان گل‌های خود را از تولیدکنندگان این منطقه خریداری می‌کنند.»آرام در بین گلخانه‌ها قدم می‌زنم. هوا کمی سرد است؛ اما دیدن گل‌ها و نهال‌های میوه سرخوشم می‌کند. وارد یکی از گلخانه‌های قدیمی منطقه می‌شوم. آقای کرمی از آن قدیمی‌های خوش‌برخورد است. همین‌که وارد گلخانه می‌شوم، دعوتم می‌کند تا کنار بخاری بنشینم و برایم چای تازه‌دم می‌آورد. وقتی به او می‌گویم که خبرنگار هستم، از پر آلوهایی که در جیب دارد به من می‌دهد و روبه‌رویم می‌نشیند و از من می‌خواهد که سؤالاتم را بپرسم. خودش را سید رحیم کریمی کرمی معرفی می‌کند و می‌گوید: «۶۰سال است گل‌فروشی می‌کنم. اول کارم خیابان خرم بودم. ۱۵ سال آنجا بودم و بعد رفتم کهندژ و آنجا هم حدود ده‌پانزده سال بودم. بعد از سال ۷۶ اینجا آمدم.»
عشق به گل با وجود نداشتن درآمد
این گلخانه‌دار از عشقی که به گل‌ها دارد می‌گوید: «هرچند درآمدی ندارم؛ اما شغلم را خیلی دوست دارم. به خانواده‌ام گفتم هرزمان که مردم، من را اینجا به خاک بسپارند.»سر می‌چرخانم؛ گلخانه مملو از انواع و اقسام گل‌های ازا، گل میمون، انواع گل برای پاسیو و گل‌های آپارتمانی و حتی نهال مختلف میوه و… است.
شب عید و شلوغی خیابان قدس
کرمی شب عیدها و شلوغی گلخانه‌ها را این‌طور توضیح می‌دهد: «شب عیدها اینجا صفایی دارد، پررونق است و پرجنب‌وجوش. گل‌های مختلفی برای عید داریم؛ مثل گل پامچال، بنفشه، گل زینتی مثل گل رز، همیشه‌بهار، شب‌بو و انواع و اقسام گل که برای باغچه و آپارتمان می‌برند.»
او درباره چگونگی پرورش گل شب‌بو هم حرف می‌زند: «گل شب‌بو هشت ماه زمان می‌برد تا به دست مشتری برسد. برج سه آن را می‌کارند و برج پنج نشا می‌کنند و در گلدان می‌گذارند تا برج ۱۱ که گل می‌دهد. در این زمان آن‌ها را در باغچه می‌کارند و آن‌هایی را که در گلخانه هستند، از ۱۵ اسفند برای فروش می‌آورند.» چایش را می‌نوشد، گلویی تازه می‌کند و از پرورش گل‌های دیگر برای شب عید می‌گوید: «گل همیشه‌بهار دو ماه طول می‌کشد تا آماده شود. اول اسفند دانه آن را سبز می‌کنند و بعد برای فروش آماده می‌شود. برای عید لیلیوم هم هست، لاله و سنبل هم هست. سنبل‌ها را باید جایی بکارند که خنک باشد و ۱۵روز طول می‌کشد تا عمل بیاید. گل که می‌زند همراه پیاز آن بیرون می‌آید.»
خیابان الله‌اکبر که تبدیل به گذر گل و گیاه شد
از این گلخانه‌دار درباره گذشته این خیابان می‌پرسم. می‌گوید:« قدیم‌ها اینجا به این شکل نبود. اسم این خیابان الله‌اکبر بود و پر از باغ. مردم شبانه اینجا را خراب کردند و خیابان ساختند. بعدها شهرداری تصمیم گرفت اینجا را بسازد و گل‌فروشان را همین‌جا مستقر کند و نام آن را هم گذر گل و گیاه گذاشتند.» او ادامه می‌دهد: «قبل‌ترها بیشتر گل‌فروش‌ها در شهر دوره‌گردی می‌کردند یا در خانه خودشان گل‌ها را پرورش می‌دادند؛ اما این خیابان بهترین مکانی بود که موفق شدیم گلخانه‌های خود را مستقر کنیم.» او از روزهای دم عید می‌گوید: «در این خیابان قیمت‌ها خیلی کمتر از جاهای دیگر است. گل‌ها کیفیت بیشتری هم دارند؛ برای همین مردم از آن‌طرف‌های شهر و حتی از شهرهای دیگر برای خرید گل به اینجا می‌آیند.»
بازاری که تنها شب‌های عید رونق دارد
دستانش را رو به آسمان می‌گیرد و می‌گوید: «روزی‌رسان خداست؛ اما این روزها بازار گل و گیاه به‌صرفه نیست. بازار گل فقط یک ماه پررونق است و باقی آن خرده‌فروشی داریم؛ اما با این حال خوشحالم و اینجا را دوست دارم.»
از او در رابطه با میزان خرید مردم در شب‌های عید می‌پرسم: «شب عیدها ۱۰هزار گل شب‌بو و حدود ۵۰۰ تا سبزه می‌آورم؛ اما تمام آن‌ها به فروش نمی‌رود و یک سری می‌ماند و می‌خشکد.»
کرمی درباره خریدوفروش گل در دیگر فصل‌های سال، بیان می‌کند: «خرید گل‌های باغچه‌ای به خاطر آپارتمانی‌شدن خانه‌ها بسیار کم شده است. بذرهای کوچک را هم بعضی اوقات یک یا دو بسته می‌خرند تا در حیاط خود بکارند؛ اما گل‌ها فقط روزهای پایان سال فروش خوبی دارند.»
از جمع گرم و صمیمی آن‌ها خداحافظی می‌کنم. کمی جلوتر به گل‌فروشی دیگری می‌رسم. وارد گلخانه می‌شوم. دو نفر کنار یک بخاری نفتی نشسته‌اند و گرم صحبت هستند. از آن‌ها سراغ مالک گل‌فروشی را می‌گیرم.
آل‌مختار همراه پسرش این گلخانه را اداره می‌کند. از او دلیل استقرار گل‌فروش‌ها را در این خیابان می‌پرسم و او توضیح می‌دهد: «اینجا اول انقلاب یک خیابان باریک بود که به‌صورت مردمی ساخته شده بود و به آن الله‌اکبر می‌گفتند. یک‌طرف آن به خیابان آتشگاه می‌رسید و طرف دیگر به کنهدژ. آن روزها محیط اینجا خیلی نامناسب شده بود؛ چون زمین‌ها ارزان و اجاره‌ها پایین بود، افراد مختلفی اینجا ساکن بودند و به محل تجمع جعبه‌های میوه و کارتن‌های دست‌دوم تبدیل شده بود. کم‌کم محل تجمع معتادها هم شد.»
محله گلستان، مهد گلخانه‌داران آل مختار به انتهای خیابان قدس
و محله گلستان اشاره می‌کند و می‌افزاید: «بیشتر افراد ساکن در آنجا گل‌فروش بودند. کم‌کم اینجا را هم شهرداری سامان‌دهی و زیباسازی کرد و برای گلخانه‌داران مکانی را فراهم کرد تا بتوانند به‌راحتی به این مکان بیایند. آرام‌آرام بیشتر گلخانه‌داران اینجا مستقر شدند و خیابان هم گذر گل و گیاه نام گرفت.»
او می‌افزاید: «حدود ۴۴تا گلخانه در اینجا مستقر هستند. البته این تعداد غیر از گلخانه‌هایی است که در محله گلستان قرار دارند.»
از او می‌خواهم در رابطه با گل‌های تولیدشده در شب عید صحبت کند. می‌گوید: «گل‌هایی که برای نوروز آماده می‌شوند، معمولا گل‌هایی هستند که مناسب فصل بهارند؛ مثل همیشه‌بهار و شب‌بو که همیشه حرف اول را می‌زند و حتی سنبل. پیاز سنبل از هلند می‌آید و نزدیک عید آن را می‌کارند و ۱۵ روز بعد گل‌ها شکوفا می‌شود. غیر از گل، درخت‌های پرطرفدار زیادی داریم؛ مثل درخت گل رز، گل‌های رونده و گل‌هایی که جنبه تزیینی دارند.»
این گلخانه‌دار تعداد گل‌های تولیدشده در گلخانه‌ها را وابسته به تقاضای مــردم مــی‌دانــــد و تصریـــح می‌کنـــد: «بستگی دارد خریدار گل را برای حیاط بخواهند یا داخل آپارتمان. در داخل ساختمان گل‌های مختلف مثل سانسوریا و پتوس داریم. البته بسته به محیط خانه و اینکه نور آن شمالی باشد یا جنوبی گل‌های مختلفی به آن‌ها پیشنهاد می‌کنیم. برای محیط بیرون شب‌بو، شمعدانی، همیشه‌بهار و بنفشه داریم.»
او از نحوه پرورش گل‌ها می‌گوید: «گل همیشه‌بهار ظرف ۴۰ تا ۴۵ روز راهی بازار می‌شود. بذر گل بنفشه را اوایل پاییز می‌کارند و اواخر پاییز برداشت می‌کنند. گل‌ها سبد می‌شود و برای فصل بهار رشد می‌کنند و زیبا می‌شوند. البته در کنار گل‌ها سبزه هم داریم که تنوع فراوانی دارد و شب عیدها تقاضای آن‌ها زیاد است.»
دسترسی بهتر و قیمت ارزان گل‌ها در خیابان قدس
آل‌مختار در پاسخ به اینکه چرا این خیابان در روزهای پایانی سال شلوغ است، می‌گوید: «دسترسی به این خیابان راحت است، تنوع بیشتری دارد و اینکه مشتری می‌تواند انواع گل موردنیاز مثل آپارتمانی و تزیینی را یکجا خریداری کند. اکثر مشتری‌هایی که اینجا می‌آیند تمام گلخانه‌داران اینجا را می‌شناسند. گلخانه‌داران هم در خریدوفروش آزاد هستند؛ در حالی که در بازارهای سطح شهر گلخانه‌دار باید از قوانین آنجا تبعیت کند.»
او ادامه می‌دهد: «ما عمده گل خودمان را از محلات می‌آوریم. اینجا مشتری بیشتر چانه می‌زند. مشتری‌ها می‌توانند به‌راحتی هم گل آپارتمانی موردنیاز خود را خریداری کنند و هم گل باغچه‌ای؛ حتی بعضی از آن‌ها می‌خواهند که یک نفر بیاید و گل‌ها را در باغچه آن‌ها بکارد.»
آل‌مختار از وضعیت بد بازار گل و گیاه می‌گوید: «بهترین زمان بازار، شب عید و دو تا سه ماه بعدازآن است که بیشتر، گل‌های باغچه‌ای و درخت میوه است. بعدازآن به مدت سه ماه بازار به خواب می‌رود تا برج شش که کمی رونق می‌گیرد و باز دوباره تا برج ۱۱ اینجا کم رونق می‌شود.»
غروب که می‌شود عطر گل‌های میمون و نرگس در گلخانه می‌پیچد. از گلخانه بیرون می‌زنم و با سرخوشی فراوان راهی خانه می‌شوم.
