کازان خواهرخوانده اصفهان؛ چندفرهنگی‌ترین و چندقومی‌ترین شهر روسیه

به گزارش اصفهان زیبا؛ 20 فروردین 1404 در ادامه دیپلماسی عمومی شهر اصفهان شاهد عقد قرارداد خواهرخواندگی بین شهر اصفهان و شهر کازان روسیه (جمهوری تاتارستان) بودیم.

این نوع از تفاهم‌نامه‌ها (خواهرخواندگی) به دلایل مختلف حائز اهمیت است که شاید در این مجال نتوان به آن اشاره کرد.

اما در این مقال اهمیت ارتباط نزدیک با کازان و یادگیری شهری را یادآور می‌شویم. مهم این است که این ارتباطات عمومی و دیپلماسی شهری فارغ از مرسومات اداری و دیپلماتیک به بدنه‌ اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی شهر سرایت کند و موجبات سیاست‌گذاری توسعه‌ شهری را فراهم آورد.

استراتژی کازان برای توسعه شهری اقتصادی و اجتماعی مبتنی بر نقاط قوت شهری

استان اصفهان یکی از مهاجرپذیرترین شهرهای ایران است که توسعه صنعتی و دانشگاهی آن، موجبات مهاجرت بیش‌ازپیش افراد از شهرهای بعضا کمترتوسعه‌یافته را فراهم کرده است.

شهر اصفهان از قدمت، تاریخ و فرهنگ غنی و یکپارچه‌ای برخوردار بوده که نمود آن در جلوه‌های مختلف شهری و اجتماعی نمایان است و امروزه حفظ این یکپارچگی و یگانگی شهری اصفهان می‌بایست از مهم‌ترین دغدغه‌های سیاست‌گذار شهری باشد.

در این راستا، نگاهی به شهر کازان می‌تواند الگوی خوبی برای مدیریت‌شهری و سیاست‌گذار عمومی ایجاد کند. کازان، پایتخت جمهوری تاتارستان، احتمالا چندفرهنگی‌ترین و چندقومی‌ترین شهر روسیه است.
کازان همچنین یک شهر چندمذهبی با مساجد در کنار کلیساهای ارتدکس است. دولت و شهروندان از این تنوع قومی، فرهنگی و مذهبی بسیار قدردانی کرده و سعی می‌کنند از آن به‌عنوان میراث فرهنگی شهر نگهداری کنند.

کازان با بیش از 115 ملیت یکی از چندملیتی‌ترین شهرهای روسیه است.

ازنظر تاریخی، تنوع قومی، فرهنگی و مذهبی در شهر کازان باعث ایجاد روابط مثبت قومی ‌فرهنگی در بین شهروندان آن شده است.

در طول قرن‌ها اقامت مشترک، صفات پایدار حسن هم‌جواری، تساهل مذهبی، هماهنگی بین قومی، دوستی و همکاری بین مردم ساکن در کازان شکل گرفته است.

مدیریت شهری کازان در جلوگیری از بیگانه‌هراسی در جامعه

استراتژی اصلی کازان برای توسعه‌شهری، اقتصادی و اجتماعی مبتنی بر نقاط قوت این شهر بوده که آن برنامه در راستای حفظ ثبات اجتماعی، صلح و وفاق بین‌قومی و مذهبی، هویت فرهنگی و رفع نیازهای اجتماعی و فرهنگی شهروندان بوده است.

با این استراتژی کازان و مدیریت‌شهری آن به‌دنبال افزایش اثربخشی از ظرفیت قومی و فرهنگی، فراهم‌آوردن شرایط لازم برای حفظ هماهنگی بین ادیان و وحدت مدنی، شکل‌دادن به نگرش مدارا و جلوگیری از بیگانه‌هراسی در جامعه است.

ابتکار «خانه دوستی ملل» که توسط برنامه شهرداری برای تقویت هماهنگی مدنی حمایت می‌شود، قطعا شامل مشارکت بین دولت و جوامع محلی قومی، فرهنگی و مذهبی است.

محیط پایدار درزمینه روابط بین‌قومی و بین‌مذهبی در کازان نه‌تنها با سنت‌های حسنه انسجام و هماهنگی بین مردم، بلکه با کار همه‌جانبه نمایندگان خانه دوستی ملل، سازمان‌های مذهبی، پراکندگی‌های قومی، سازمان‌های مجری قانون و همه سطوح دولتی تضمین می‌شود.

ایران امروز و به‌تبع آن شهر اصفهان با مشکلات زیادی مواجه بوده که نشان‌دهنده چالش‌های مربوط به تفاوت‌ها در زمینه‌های ملی و اعتقادی و ناشی از تفاوت در تفکرات، برداشت‌ها و نحوه نگرش متفاوت شهروندان است.

بااین‌حال در کازان، که به‌حق یکی از بزرگ‌ترین مراکز قومی فرهنگی روسیه در نظر گرفته می‌شود، 115 قومیت و ملیت در صلح و هماهنگی زندگی می‌کنند.
این شهر معتقد است که این تجربه را می‌توان به هر شهر یا کشور دیگری تعمیم داد. کازان معتقد است که ایجاد روابط دوستانه با مردم از فرهنگ‌ها و مذاهب مختلف ضروری است.

کازان بر این باور است که تنوع فرهنگی و مذهبی میراث شهر است: «ما متفاوت هستیم؛ اما باهم هستیم؛ این نقطه قوت ماست!»

بنابراین، این شهر خوشحال است که در جایزه بین‌المللی گوانگژو برای نوآوری‌های شهری شرکت می‌کند تا تجربه‌اش را به اشتراک بگذارد و به دیگران کمک کند صلح و هماهنگی بین‌قومی و بین‌مذهبی را افزایش دهند.
دلیل اتخاذ استراتژی تنوع‌پذیری فرهنگی و تساهل مدنی توسط شهر کازان، علاوه بر تاریخ و فرهنگ این شهر، به علت رویکرد اقتصادی و توسعه شهری نیز است. برنامه توسعه اقتصادی کازان اعلام‌شده از سوی جمهوری تاتارستان، ارتباط نزدیک با کشورها و دیگر شهرهای جهان است.
کازان به‌منظور ارتقای سطح مدرنیزاسیون خود، به‌طور مداوم فضای باز خویش را به دنیای خارج گسترش داده و یک‌سری رویدادهای جهانی را در دهه گذشته برگزار کرده است.

از اولین اجلاس کازان در سال 2009 تا یونیورسیاد تابستانی 2013 و مسابقات قهرمانی شنای جهانی 2015 تا جام‌جهانی 2018 و مسابقات جهانی مهارت 2019، جذابیت چندفرهنگی کازان همچنان تقویت‌شده است.
کازان در فوریه 2024 با موفقیت میزبان «بازی‌های آینده» بود که فیزیک و ورزش‌های الکترونیکی را ادغام می‌کرد؛ بر این اساس، کازان نیز به‌همراه مسکو میزبان «بازی‌های بریکس 2024» بود.

این گردهمایی ورزشی یک رویداد ورزشی سالانه است که از سوی کشورهای بریکس برگزار می‌شود و هدف آن تقویت پیوند بین کشورها از طریق برابری و عدم تبعیض است.

این مسابقات ورزشی دوهزارو852 ورزشکار از 82 کشور شرکت‌کننده را به خود جذب کرد تا در 27 رویداد باهم رقابت کنند و درمجموع 387 مدال به‌دست آورند؛ بازی‌های بریکس شامل نشست گسترده وزرای ورزش بریکس نیز بود.

وزرای ورزش و نمایندگان روسیه، برزیل، هند، ایران، چین، امارات متحده عربی، اتیوپی، آفریقای جنوبی، بلاروس، ونزوئلا، قزاقستان، ازبکستان، جیبوتی، آذربایجان، کره شمالی، کوبا، قرقیزستان و نیکاراگوئه در این نشست حضور داشتند و درباره توسعه ورزش در جامعه بریکس گفت‌وگو کردند.

تحت‌تأثیر یکپارچگی فرهنگی، اقتصاد تاتارستان و کازان نیز دستخوش تغییرات عمیقی شده است؛ اولی به یک پایگاه مهم تولید نفت و گاز تبدیل شده است؛ درحالی‌که دومی یک مرکز بزرگ صنعتی، مالی و تجاری با کارخانه‌های پتروشیمی، مراکز پردازش مواد غذایی و پارک‌های فناوری اطلاعات است.

با نگاهی به آینده، کازان به ایفای نقش خود به‌عنوان یک پل ادامه خواهد داد و به‌طور فعال با سایر کشورها در زمینه‌هایی مانند سرمایه‌گذاری، آموزش، ماشین‌آلات، پتروشیمی، لجستیک، کشاورزی، فناوری اطلاعات و گردشگری همکاری خواهد کرد.

علاوه بر بازی‌های بریکس، نشست رهبران بریکس 2024 نیز از 22 تا 24 اکتبر در کازان برگزار شد که اولین اجلاس پس از گسترش اعضای بریکس بود.

در این اجلاس درباره اجرای خاص استراتژی مشارکت اقتصادی BRICS 2025 و برنامه اقدام همکاری نوآوری BRICS 2021-2024 بحث و گفت‌وگو شد و تعامل بین همه طرف‌ها در علم، فناوری پیشرفته، مراقبت‌های بهداشتی، فرهنگ، ورزش، تبادل جوانان و جامعه مدنی ترویج شد.

لزوم دستورالعمل اجرایی برای کسب استفاده از تجارب اصفهان از شهر کازان

آنچه اصفهان می‌تواند از تفاهم خواهرخواندگی با شهر کازان دریافت کند، تجربه غنی این شهر در یک مدنیت فرهنگی و اجتماعی است که سیاست‌گذاران شهری با پذیرش این تجربه سعی در ترویج و بهبود آن داشته‌اند.

ما در اصفهان دارای این تجارب در دهه‌ها و سنت گذشته خود بوده‌ایم؛ اما با سیاست‌گذاری‌های غلط بعضا از این نقطه‌قوت خود بهره‌مند نشده‌ایم و بعضا آن را به تهدید تبدیل کرده‌ایم. امروزه اصفهان با چالش‌های مختلف اجتماعی روبه‌روست.

شرایط اقتصادی کشور، وضعیت محیط‌زیست اصفهان ناشی از خشک‌سالی و چالش‌های بین‌شهری و همچنین تنوع فرهنگی ساکن در استان به دلیل مهاجرت‌پذیربودن شهر نیاز به یک استراتژی مشخص شهری دارد تا بتوان از نقطه‌قوت خود به بهترین شکل استفاده کرد.

هر توسعه اقتصادی و شهری نیازمند زیربنای فرهنگی و اجتماعی است که این توسعه‌ اجتماعی را می‌توان از تجارب شهرهایی که سنخیت فرهنگی و سنتی با شهر اصفهان دارند، به‌دست آورد؛
لذا به‌جاست که پس از امضای این تفاهم‌نامه دستورالعمل اجرایی به‌منظور کسب این تجارب از شهر کازان انجام شود؛ تعریف صورت‌مسئله و ترتیب دستورالعمل‌های اجرایی.

سفرهای بدون دستورالعمل جز هزینه چیزی عاید شهر نخواهد کرد؛ بایستی استراتژی را تدوین کرده و برای اقدام‌های بعدی در راستای این استراتژی برنامه‌ریزی کنیم.