به گزارش اصفهان زیبا؛ مذاکرات ایران و آمریکا که اخیرا در مسقط عمان به‌صورت غیرمستقیم با هدف رفع تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران و کاهش تنش‌ها و همچنین موضوعات کلیدی همچون برنامه‌های هسته‌ای ایران برگزار شد، یکی از مهم‌ترین رویدادهای دیپلماتیک منطقه و جهان است که این روزها تمام توجهات را به خود جلب کرده است.
این در حالی است که چالش‌های پیشین و بی‌اعتمادی‌های ایران در نتایج مذاکرات دهه‌های گذشته، پیش‌بینی نتایج این مذاکرات را پیچیده‌تر از قبل و این پرسش را مطرح کرده است که آیا این مذاکرات می‌تواند به نقطه عطفی در روابط دو کشور تبدیل شود؟ زمان، پاسخ این پرسش را روشن خواهد کرد.
عباس مقتدایی، نایب‌رئیس اول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی و محمدعلی بصیری، عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان، در این رابطه و البته درخصوص ابعاد سفر امروز رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران در روزهای باقی‌مانده تا دور دوم مذاکرات و نقش آژانس در این فضا، به ارائه توضیحاتی پرداختند که در ادامه خلاصه‌ای از گفت‌وگوی آن‌ها با «اصفهان زیبا» را می‌خوانید.
ایران تاکنون تعیین‌کننده شرایط در مذاکرات بوده است
محمدعلی بصیری در رابطه با مذاکرات هفته اخیر و پیش‌بینی روند مذاکرات در شنبه آینده به «اصفهان زیبا» گفت: برخلاف خواسته ترامپ که روی هر چهار موضوع هسته‌ای و موشکی و مسائل منطقه و حقوق بشر ایران می‌خواست مذاکره کند، ایران اما هیچ‌کدام از این شرایط را نپذیرفت.
او با اشاره به این نکته که ایران مذاکره مستقیم و وساطت امارات را قبول نکرده، بیان کرد: نهایتا به‌نوعی حرف ایران مسلط بر شروع مذاکرات شد که مکان، کشور عمان و مذاکرات به‌صورت غیرمستقیم برگزار شود و همچنین محور مذاکرات باید فقط یک موضوع باشد.
این تحلیلگر مسائل بین‌المللی با بیان این مسئله که آمریکا با بهانه بعد مسافت خواستار ادامه مذاکرات در اروپاست، تصریح کرد: البته بعضی معتقدند که آمریکایی‌ها می‌خواهند به این صورت جو رسانه‌ای را در دست خود بگیرند و امکان مدیریت بیشتری داشته باشند تا بتوانند با گروه‌های مشورتی خود در اروپا و آمریکا راحت‌تر مشورت کنند که در عمان این امکان برای آنان وجود نداشته است.
بصیری با بیان اینکه تا اینجا دستاوردهای ما نسبتا قابل دفاع است، ذکر کرد: اگر اراده سیاسی دوطرف استمرار داشته باشد و دوطرف اعتمادسازی و انعطاف بیشتری داشته باشند و چارچوب و دستور مذاکره به‌گونه‌ای پیش رود که موردقبول دوطرف بوده و منافع ملی واقعی برای هر دو در بحث مذاکرات نیز لحاظ شود و حمایت متحدان هم به همین شکل ادامه پیدا کند، مسائل یک گام به سمت جلو پیش خواهد رفت.
توقع ازبین‌رفتن یک‌باره مشکلات ایران و آمریکا آرمان‌گرایی است
عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان در ادامه عنوان کرد: اینکه حالا تصور بر این باشد که با این مذاکرات به‌سرعت مسئله ایران و آمریکا حل خواهد شد یا با سرعت تنش‌ها
در منطقه از بین خواهد رفت، آرمان‌گرایی است. مشکلات ایران و آمریکا چندلایه و پیچیده است که در بلندمدت به وجود آمده و لازمه حل آن، گام‌های متعدد و بلندمدتی است که اگر گام اول موفق شود، می‌تواند به گام‌های بعد منجر شود.
آژانس تاکنون نتوانسته انتظارات ایران را برآورده کند
عباس مقتدایی نیز با تمرکز بر سفر گروسی به تهران و تأثیر این سفر بر روند مذاکرات گفت: جمهوری اسلامی ایران بیشترین میزان بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را از سال‌های گذشته به این سو داشته است. با اینکه میزان فعالیت هسته‌ای ایران در مقام مقایسه با سایر کشورهای جهان درصد محدودی را به خود اختصاص می‌دهد؛ اما ده ها برابر نسبت به بازرسی از سایر کشورها درخصوص ایران اعمال شده است.
او خاطرنشان کرد: آقای گروسی به‌عنوان مقام مسئول آژانس بین‌المللی اتمی باید به این نکته توجه داشته باشد که آژانس یک نهاد خدمت‌رسان است و نباید در جریانات سیاسی و رقابت قدرت‌های بزرگ ورود داشته باشد.
نماینده حوزه انتخابیه اصفهان و ورزنه در ادامه با اشاره به اینکه تاکنون نیز آقای گروسی به‌نوعی عمل کرده که باعث گلایه‌هایی از سمت ایران به نحوه عملکرد آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای شده است، تصریح کرد: عمدتا در کنار همکاری‌های ایران متأسفانه شاهد هستیم که آژانس به وظایف ذاتی خود که خدمت‌رسانی به اعضاست، عمل نکرده است.
مقتدایی گفت: می‌دانیم آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای یکی از نهادهای زیرمجموعه شورای اقتصادی و اجتماعی ملل متحد است که وظیفه آن، این است که در کنار تضمین‌هایی که از کشورهای عضو می‌گیرد، به آن‌ها برای دستیابی صلح‌آمیز به انرژی هسته‌ای کمک کند تا علاوه بر ابعاد مختلف فنی، راه را برای تحقیق و پیشرفت هم هموار کند.
او با اشاره به اینکه آنچه امروز شاهد آن هستیم این است که آژانس در قبال ایران نتوانسته انتظارات کشورمان را برآورده کند، بیان کرد: البته سفر اخیر آقای گروسی به ایران و دیدارش با وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی هسته‌ای ایران فرصتی است برای گوشزدکردن همین نکته که مناسبات ایران و همکاری‌های ایران در سایه دورشدن آژانس از مسئولیت‌های خودش می‌تواند به گونه دیگری نیز تداوم یابد.
نایب‌رئیس اول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، اضافه کرد: ایران به‌طور داوطلبانه برخی از موارد را رعایت کرده و حسن نیت خود را نشان داده است که البته آژانس انرژی هسته‌ای هم باید در قبال این حسن نیت‌ها، نظر ایران و منافع کشورمان را لحاظ کند.
مقتدایی با یادآوری این نکته که ما ابزارهای فراوانی در اختیار داریم که اگر آژانس حسن نیت‌های ما را پاسخ ندهد می‌توانیم از آن‌ها استفاده کنیم، عنوان کرد: اکنون سیاست کلی مقامات و نهادهای ایرانی آن است که اقدامات ایران را که همگی صلح‌آمیز و در راستای پیشرفت و توسعه کشور است، با آژانس به‌گونه‌ای در میان بگذارند که اعتمادسازی بیشتری انجام شود.
او در پایان تصریح کرد: اما به‌هرحال منافع ایران به هر چیز دیگری مقدم است.
