به گزارش اصفهان زیبا؛ بررسی‌های خبرنگار «اصفهان‌زیبا» نشان می‌دهد شورای عالی معماری و شهرسازی ایران با مصوبه الحاق محله سلیمی به طرح جامع اصفهان موافقت کرده و هم‌اکنون تأیید نهایی نقشه‌های این محله در حال پیگیری از اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان است.
رودخانه زاینده‌رود سال‌هاست در حال بخشیدن زندگی به مردمان ساکن در طول مسیر خود است.
بسیاری از روستاهای شهر اصفهان در حاشیه این رودخانه بنا شدند و مردم با بهره‌گیری از خوان رحمت آن، زندگی‌شان را توسعه دادند.
خانه‌ها از چند واحد به ده‌ها خانه رسید و روستاها شکل گرفت.
در مسیر رودخانه زاینده‌رود و با گذر از شهر به سمت شرق، کم نیستند روستاهایی که در حریم و حاشیه زاینده‌رود بنا شدند؛ روستاهایی که به‌مرورزمان به‌دلیل درست‌اجرانشدن قانون و یا ضعف آن، در یک بلاتکلیفی اسیر شده‌اند و از توسعه و خدمات شهری بازمانده‌اند.
ما بیش از 100 سال است ساکن سلیمی هستیم
روستای سلیمی واقع در منطقه 4 شهرداری اصفهان هم همین روند را طی کرده است.
این روستا کوچک است و خانه‌هایش به 40 خانه نمی‌رسد؛ اما قرارگرفتن در حریم و بستر رودخانه و نبودن قوانین مشخص و تغییرات مختلف تصمیم‌گیران حوزه شهری، آن‌ها را در یک بلاتکلیفی قرار داده و این محله را بیشتر به حاشیه رانده است.
ساخت بیمارستان چمران در کنار این محله این سؤال را در ذهن مردم محله پررنگ و پرتکرار کرد که آیا بیمارستان هم در حاشیه است؟ پس چرا خدمات دریافت می‌کند؟!
پاسخ بی‌جواب این سؤال، مردم را در یک مقابله با مسئولان شهری هم قرار داده است.
چندی پیش در بازدید میدانی از این محله، پای درددل ساکنان این محله کوچک که اکثر آن‌ها فامیل هم هستند، نشستیم. این روستا توسط چند برادر توسعه پیدا کرده است و فامیل همه ساکنان زمانی سلیمی است. اسم روستا یا محله هم از همین فامیل نشئت گرفته است.
آقای زمانی که موهای سفید و چشم کم‌سویش خبر از سن بالای 70سال می‌دهد، می‌گوید: «ما با پدرانمان در این محل ساکن بودیم.
ما حق آب و گل داریم. زمین‌هایمان اینجاست و کشاورزی می‌کنیم.
سؤال ما اینجاست که قدمت ما بیشتر است یا بیمارستان؟ چرا به ما اجازه نمی‌دهند خانه‌هایمان را که دارد خراب می‌شود بسازیم؛ اما بیمارستان هرروز ساختمان جدید می‌سازد؟ ما زورمان به جایی نمی‌رسد.»
خانم زمانی بانوی فعال محله است و سال‌هاست برای حل‌کردن مشکلات محله سلیمی تلاش می‌کند.
او با تأیید حرف پیرمرد، می‌گوید: «ما سال‌هاست در این محله زندگی می‌کنیم.
در مجاورت ما بیمارستان ساخته شده است. تا سال‌ها پیش برای نوسازی‌کردن ساختمان‌های موجود مجوز صادر می‌شد؛ اما دیگر همین را هم شهرداری نمی‌دهد.
بسیاری از خانه‌های ما فرسوده شده و باید بازسازی بشود. مردم زمین دیگری ندارند و برای فرزندانشان می‌خواهند اقدام به ساخت‌وساز کنند.
نمی‌خواهند ساختمان جدید بسازند؛ اما شهرداری ممانعت می‌کند؛ این درحالی است که بیمارستان در مجاورت محله ما ساخته شد و هیچ‌گونه محدودیتی برای توسعه ندارد.»
یکی دیگر از خانم‌ها ادامه می‌دهد:
«این منطقه چون در محدوده شهر قرار نگرفته است، فاضلاب ندارند. همین مسئله مشکلات زیادی درست کرده است. هرماه باید ماشین حمل فاضلاب بیاوریم و جدای از هزینه، وضعیت نامناسبی در محل ایجاد می‌کند. همین در محدوده شهرنبودن، ما را از خدمات محروم کرده است.»
محلی‌ها می‌گویند قدمت سلیمی نزدیک به 150 سال می‌رسد. پدربزرگانشان در این محله زندگی می‌کردند. زمین کشاورزی و دامداری داشتند؛ حتی یک برج قدیمی هم در محله بوده که 40 سال پیش تخریب شده است.
بنا به گفته آن‌ها چند برادر سنگ بنای محله سلیمی را می‌گذارند. خاندان باقی‌مانده از آن‌ها محله سلیمی را توسعه می‌دهند. خانه‌ها تا سال‌ها پیش خشت و گل بودند و بعدها نوسازی شدند.
خانم زمانی ادامه می‌دهد: «یادم می‌آید بیش از 40سال پیش وقتی بچه بودم، پدرم در گوشه حیات اتاق می‌ساخت. گفتم چرا می‌سازید؟ مگر نمی‌گویند حریم است و خراب می‌کنند. پدرم عصبانی شد و گفت: من از بچگی اینجا زندگی کردم. سال‌هاست این حرف را به ما می‌زنند؛ اما تکلیف ما را روشن نمی‌کنند.»
بانویی دیگر که حریم رودخانه را قبول دارد، در ادامه می‌گوید: «حریم رودخانه می‌گویند؛ چون من یادم هست که یک‌زمانی وقتی سد را بازکردند، آب تا نیمه‌های محله آمد بالا و به خاطر سیل و آسیب‌ها مانع ساخت‌وساز می‌شوند؛ اما حالا رودخانه خشک‌شده و شاید حریم هم تغییر کرده باشد.»
هرکدام از زمانی‌ها که به جمع ما اضافه می‌شدند، اولین گلایه‌شان ساختن خانه‌هایشان برای بچه‌هایشان بود. خانمی جلو می‌آید:
«من دو تا جوان دارم. مگر نمی‌گویند جوانی جمعیت؟ به من مجوز نمی‌دهند تا خانه‌ام را خراب کنم و چندطبقه بسازم برای بچه‌هایم. اگر مجوز می‌دادند می‌توانستیم خانه‌های فرسوده را بسازیم. ما سال‌هاست اینجا زندگی می‌کنیم؛ اما برای تعمیرکردن خانه‌ها شهرداری مانع می‌شود.
خدمات خوبی به ما نمی‌دهند و ما محروم از خدمات مناسبی هستیم. نداشتن فاضلاب و مشکلات خط تلفن ما را اذیت می‌کند. سه سال است به ما می‌گویند پرونده محله شما رفته تهران تا وضعیتتان مشخص بشود؛ اما هنوز خبری نیست.»
سلیقه‌ای عمل‌کردن به قانون و بلاتکلیفی مردم
فقدان قانون و یا اجرانشدن درست قوانین و تغییرات سلیقه‌ای در اجرای قانون، همیشه موانعی بوده است که مردم را اذیت و دچار سردرگمی و بلاتکلیفی کرده است.
سال‌ها پیش محله سلیمی مجوز تخریب و بازسازی بافت فرسوده دریافت می‌کرد؛ اما مجددا این قانون ملغی و ممنوعیت ساخت‌وساز حتی در بافت فرسوده صادر نمی‌شود که وضعیت برخی از بافت‌های فرسوده مردم این محله را نگران کرده است.
وقتی به سراغ قوانین و آیین‌نامه‌های مصوب‌شده برای حریم و حاشیه رودخانه می‌رویم، به آیین‌نامه مصوبی می‌رسیم که شاید اگر اجرای درست آن انجام می‌گرفت، مردم دچار این بلاتکلیفی امروز نبودند.
مشکلات ناشی از این بلاتکلیفی روستاها برای دریافت خدمات در حاشیه رودخانه‌ها و جلوگیری از تخریب رودخانه‌ها، باعث شد مراجع ذی‌صلاح شامل وزارت نیرو، وزارت کشور، سازمان ثبت‌اسناد و املاک کشور و هیئت‌وزیران در آبان ماه سال 1379 آیین‌نامه مربوط به بستر و حریم رودخانه‌ها، انهار، مسیل‌ها، مرداب‌ها، برکه‌های طبیعی و شبکه‌های آب‌رسانی، آبیاری و زهکشی را مصوب کنند.
ازآنجایی‌که رودخانه زاینده‌رود هم در تعریف این آیین‌نامه می‌گنجد، دستورالعمل مصوب در آن شامل روستاها در حریم شبستر رودخانه می‌شود.
در ماده 5 این آیین‌نامه آمده است: «پس از اعلام نظر کمیسیون موضوع ماده (3) این آیین‌نامه، شرکت آب منطقه‌ای نسبت به علامت‌گذاری نهایی حد بستر و حریم تعیین‌شده به نحو مقتضی اقدام خواهد نمود و نسخه‌ای از نقشه مربوط به بستر و حریم را برای اطلاع به اداره ثبت‌اسناد و املاک، بخشداری و شهرداری حوزه عمل ارسال و نیز مراتب را به نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران اعلام خواهد داشت و از تجاوز اشخاص به بستر و حریم با همکاری مأموران انتظامی جلوگیری خواهد کرد.»
همچنین در ماده 9 این آیین‌نامه آمده است:
«چنانچه افراد یا شهرداری‌ها یا ادارات ثبت‌اسناد و املاک به‌صورت موردی تقاضای تعیین حد بستر و حریم رودخانه، انهار یا مسیل یامرداب و یا برکه طبیعی را که در مجاورت ملکی واقع است بنمایند، شرکت آب منطقه‌ای مکلف است با اخذ هزینه کارشناسی که تعرفه آن از طرف وزارت نیرو تعیین خواهد شد، نسبت به تعیین حد بستر و حریم هر یک از موارد یادشده، به ترتیب مقرر در این آیین‌نامه اقدام نماید.
مشروط بر اینکه تصرفات قانونی اشخاص نسبت به املاک موردنظر احراز و توسط مراجع ذی‌صلاح تأییدشده باشد.»
محله سلیمی تعیین تکلیف شده است، اما تغییرات دستورالعمل‌ها درخصوص این محله در سال‌های اخیر نشان از ترک فعل‌های متعدد است.
اگر حریم رودخانه و حاشیه آن به‌درستی مشخص می‌شد، چرا در سال‌های مختلف وضعیت این محله هنوز مشخص نشده است؟
اگر این محله در حاشیه و یا حریم واقع است، چرا توسعه پیداکرده و اگر خارج از حریم است، چرا تعیین تکلیف نشده و در محدوده شهری تعریف‌نشده و خدمات دریافت نمی‌کند؟
پیگیری روزنامه «اصفهان زیبا» در خصوص وضعیت محله سلیمی و مشکلاتی که مردم دارند از اداره کل راه و شهرسازی استان به چند مصوبه رسید؛ مصوباتی که خبر از یک اتفاق مثبت می‌داد.
طبق پاسخی که این اداره کل به خبرنگار «اصفهان زیبا» داده آمده است: «پیرامون تثبیت کالبد وضع موجود روستای سلیمی در حریم شهر اصفهان اقداماتی صورت گرفته که به شرح ذیل است:
در جلسه گروه کاری تلفیق زیربنای مورخ 3/12/1399 در جلسه کارگروه زیربنایی توسعه روستایی عشایری شهری و آمایش سرزمین و محیط‌زیست، مورخ 8 اردیبهشت 1401 مبنی بر تثبیت کالبد وضع موجود روستای سلیمی مطرح شد.
موضوع در نشست 220 شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان مورخ 22 مردادماه 1401 مطلب مطرح و مصوب شد.
اعلامیه مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در جلسه مورخ 3 دی‌ماه 1403 پیرامون “الحاق روستای سلیمی به محدوده طرح جامع شهر اصفهان” ضمن موافقت با مصوبه مورخ 25 مردادماه 1401 شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان مبنی بر الحاق بافت ساخته‌شده روستا به محدوده طرح جامع اصفهان موافقت کرد.»
مصوبه صرفا شامل سامان‌دهی وضعیت موجود محله سلیمی است
برای بررسی بهتر روند اجرایی‌شدن مصوبات مصوب‌شده به محمد یوسف‌زاده مدیرکل دفتر فنی استانداری اصفهان ارجاع داده شدیم و یوسف‌زاده در گفت‌وگو با «اصفهان زیبا» در خصوص این مصوبات گفت:
بحث سکونتگاه سلیمی با توجه به قدمتی که دارد و بلاتکلیفی که مردم داشتند، در دستور کار استان قرار گرفت.
بنا بر ساخت‌وسازها و محدوده موجود که دارای قدمت بود، کالبد وضع موجود را در کارگروه شورای برنامه‌ریزی استان تثبیت کردیم و مصوبه برای طی مراحل قانونی به شورای عالی ارسال شد.
او در ادامه افزود: مصوبه محله سلیمی از طریق شورای عالی شهرسازی و معماری ابلاغ‌شده است.
ارتفاعات و محدوده محل مشخص و توصیف شده است. صرفا بحث کاربری‌ها مانده که اکثرا مسکونی است که می‌تواند نوسازی شود. مشکل محدوده حل شده و شهرداری طبق این مصوبه باید خدمات عمومی به این منطقه بدهد.
مدیرکل دفتر فنی استانداری اصفهان با اشاره به اینکه صدور پروانه ساختمانی و ساخت‌وساز طرح کنونی نیاز به اقدام شهرداری دارد، بیان کرد:
شهرداری باید طرح کاربری منطقه را به کمیسیون ماده 5 بفرستد تا اگر مشکلات دیگری دارد، حل شود. بازهم تأکید می‌کنم این مصوبه صرفا سامان‌دهی وضع موجود است.
با توجه به موقعیتی که این محله دارد و ممکن است در معرض دلالی زمین و توسعه غیراصولی و تصاحب اراضی کشاورزی قرار بگیرد، زمین‌های مجاور در محدوده، طرح الحاق ندارد و تنها بافت مسکونی به طرح جامع شهر اضافه شده است.
طبق این مصوبه همه خدمات باید به این منطقه داده شود و سازمان‌های مختلف موظف به ارائه خدمات مختلف به محله سلیمی هستند.
ابلاغ شورای عالی استان به استانداری رسیده و روزنامه رسمی شده و به شهرداری ابلاغ شده است.
یوسف‌زاده در ادامه با تأکید بر اینکه ساخت‌وساز جدید به‌هیچ‌وجه امکان‌پذیر نیست، گفت: ساخت‌وساز جدید با توجه به موقعیت سوق‌الجیشی که منطقه دارد و در نزدیکی رودخانه و زمین‌های کشاورزی است، ممنوع است.
تصمیمات در راستای حل معضلات ساکنین واقعی و حل مشکل افراد در خصوص احیای بافت‌های فرسوده است. توسعه‌ای در حریم رودخانه و زمین‌ها کشاورزی مورد تأیید نیست و ساکنان برای ادامه کار باید به سراغ شهرداری بروند.
روند بررسی پرونده و مصوبات محله سلیمی و پیوستن این محله به طرح جامع اصفهان ما را به مدیرکل طرح‌های توسعه‌ای شهری و منطقه‌ای شهرداری اصفهان رساند.
سعید صادقیانی در ابتدای صحبتش با تأکید بر اینکه محله سلیمی در حریم رودخانه نیست و این محله در حاشیه رودخانه است، گفت:
اخیرا مصوبه‌ای از شورای عالی معماری مبنی بر اضافه‌شدن روستای سلیمی به محدوده شهر به دست ما رسیده است. روستای سلیمی به طرح جامع شهر اصفهان اضافه شده و الان محله سلیمی نام دارد.
او در پاسخ به این سؤال که چرا شهرداری منطقه 4 از ابلاغ چنین مصوبه‌ای برای ارائه خدمات ابراز بی‌اطلاعی می‌کند، تصریح کرد: مصوبه به استان ابلاغ شده است و به استناد این ابلاغ ما باید نقشه‌ها را به تهران و دبیرخانه شورای عالی معماری و شهرسازی ارسال کنیم و مهر تأیید دریافت کنیم.
وقتی این تأییدیه به ما برگشت داده شد، ما به منطقه اعلام می‌کنیم و منطقه نیز اقدامات لازم را در خصوص حل‌شدن مشکلات محله انجام می‌دهد؛ به همین دلیل منطقه درخصوص ابلاغ این مصوبه ابراز بی‌اطلاعی کرده است.
صادقیانی درخصوص زمان طی‌شدن روند اداری این مصوبه افزود: تنها فرایند مهر و امضا نقشه و طرح محله مانده که با دبیرخانه کمیسیون ماده 5 است. ما نقشه‌ها را به معاونت شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان ارسال کردیم تا کنترل‌ها را انجام بدهند و بعد از امضا و تایید به تهران ارسال شود.
مدیرکل طرح‌های توسعه‌ای شهری و منطقه‌ای شهرداری اصفهان با تأکید بر اینکه عملا مشکل محله سلیمی حل شده است، گفت: اما فرایند اداری و مهر و امضای نقشه‌ها باقی‌مانده است.
ابلاغ افزوده‌شدن محدوده هم به طرح جامع آمده و فکر می‌کنم اگر روال اداری خوب پیش برود، ظرف یک ماه آینده نقشه‌ها از وزارتخانه برمی‌گردد و ما به‌محض دریافت مصوبه، آن را روی سامانه شهرسازی الکترونیک پیاده‌سازی می‌کنیم و منطقه 4 شهرداری هم می‌تواند به مصوبه دسترسی داشته باشد و برای حل‌کردن مشکلات شهروندان در این محله اقدام کند و دستور ساخت‌وساز را بدهد.
