به گزارش اصفهان زیبا؛ 15 خرداد سال 1342، تعدادی از شهرهای ایران شاهد قیامی خودجوش از سوی دانشجویان، طلاب و عموم مردم بود. این حرکت، واکنشی به دستگیری امام خمینی(ره) بود که یک روز قبل از آن به دلیل انتقاد از لایحهٔ انجمنهای ایالتی و ولایتی و انقلاب سفید صورت گرفت.
با وجود سرکوب نظامی و تمام خونریزیها، این جنبش از بین نرفت و آغازی شد بر پایان 2500 سال شاهنشاهی در ایران.نکتهای که 15 خرداد را به رویدادی متمایز تبدیل میکند، خودجوش بودن قیام است.
این قیام از بالا سازماندهی نشده بود، نه از سوی امام خمینی (که در زمان وقوع آن در زندان بود) و نه از سوی هیچ شخصیت سیاسی دیگری. این مردم بودند که خود به میدان آمدند و با وجود نگرانیها، مقابل توپ و تفنگ ایستادند.
این روز، اولین لرزههای زمینخوردن یک رژیم بیثبات بود، این قیام نشان داد که مردم قادر به مقاومت هستند؛ نه فقط در قالب احزاب و سازمانهای سیاسی، بلکه به صورت فردی و خودجوش، این ظهور قدرت مردم، مسیر فعالیت امام را هموار کرد و شعلههایی را بر افروخت که به مرور و طی 15 سال دودمان پهلوی را برباد داد.
قیام 15 خرداد با تمام اهمیت تاریخیاش، حالا تنها به یک مناسبت تقویمی تبدیل شده که نسل چهارم و پنجم بعد از انقلاب نسبتی با آن برقرار نمیکند و اساساً از اصل آن اطلاعی ندارد؛ چه برسد به دانستن جزئیات و ریشههای آن. این روز تنها یک یادبود تاریخی نیست، بلکه درسی زنده برای امروز و فردا است.
قدرت مردم آنجا که بدون تأثیرپذیری از بیگانه به میدان بیاید، حتی اگر در کوتاهمدت با سرکوب مواجه شود، در نهایت آینده این کشور را تغییر میدهد.
بااین وجود، یکی از مهمترین چالشهایی که امروز و در بین نسل جوان با آن مواجه هستیم، فراموشی تاریخی است؛ مسئلهای که فضا را برای طرفداران سلطنت فراهم کرده تا با سفیدشویی از جنایتهای صورتگرفته در آن دوران، با کمک ترفندهای رسانهای نسل جدید را با تصویرسازی از یک شاه افسانهای فریب دهند.
این روزها، اگرچه برهه زمانی پیش از انقلاب بستر ساخت فیلم و سریالهای بسیاری است، اما کمترین پرداخت به موضوعاتی همچون قیام مردم در 15 خرداد را شاهد هستیم.
از جمله مهمترین ابزارهای امروز برای بازخوانی تاریخ و زنده نگهداشتن یاد آن حرکتهای مردمی، همین قالب فیلم و سریال است و شاید در اولویتهای بعدی، کتاب و شعر و سایر قالبهای هنری.
در پایان، یادآوری این نکته ضروری است: اگر 15 خرداد نبود، شاید 22 بهمنی هم وجود نداشت. پس نیاز داریم حداقل بخشی از مراسمها و یادبودهای 22 بهمن در 15 خرداد نیز برنامهریزی شود.