به گزارش اصفهان زیبا؛ سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و بریتانیا بامداد پنج‌شنبه ششم شهریورماه، با ارسال نامه‌ای رسمی به اعضای شورای امنیت سازمان ملل، از تصمیم خود برای فعال‌سازی سازوکار «حل اختلاف» در توافق هسته‌ای خبر دادند. این اقدام که در ادبیات سیاسی به نام «مکانیسم ماشه» یا همان «اسنپ‌بک» شناخته می‌شود، به کشورهای اروپایی این امکان را می‌دهد که در صورت مشاهده نقض برجام از سوی ایران، شش قطعنامه قبلی شورای امنیت علیه تهران را مجدداً به جریان بیندازند.
در متن این نامه تأکید شده است که پیش از بازگشت عملی تحریم‌ها، یک بازه زمانی سی روزه برای گفت‌وگو با جمهوری اسلامی ایران در نظر گرفته شده تا اگر امکان مصالحه وجود دارد، روند بازگرداندن تحریم‌ها متوقف شود.
برخی تحلیلگران اروپایی نیز هدف اصلی این اقدام را تکمیل روند بازگشت تحریم‌ها پیش از آغاز ریاست دوره‌ای روسیه بر شورای امنیت در ماه اکتبر دانسته‌اند، چراکه مسکو مخالف جدی این مکانیزم است. همانطور که تصمیم به فعال کردن مکانیسم ماشه از سوی تروئیکای اروپایی با اعتراض جدی دو عضو اصلی شورای امنیت، یعنی روسیه و چین، روبه‌رو شد. وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه‌ای رسمی این اقدام را غیرقانونی و فاقد اعتبار خواند و از اعضای جامعه جهانی خواست با آن همراهی نکنند.
چین نیز با انتقاد از مکانیسم اسنپ‌بک، آن را «غیرسازنده» دانست و هشدار داد که اجرای آن به جای حل‌وفصل دیپلماتیک پرونده هسته‌ای ایران، موجب تشدید تنش‌ها و تضعیف فضای اعتماد در مذاکرات می‌شود. به اعتقاد پکن، چنین اقداماتی نه تنها کمکی به امنیت منطقه‌ای و جهانی نمی‌کند، بلکه راهکارهای صلح‌آمیز را به بن‌بست می‌کشاند.
مقامات جمهوری اسلامی ایران پیش‌تر بارها هشدار داده بودند که اگر مکانیسم ماشه فعال شود، کشور گزینه‌های سخت و بازدارنده‌ای روی میز دارد، که از مهم‌ترین این گزینه‌ها، خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) است.
تصمیمی که در صورت عملی شدن، به معنای توقف کامل همکاری‌های ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین قطع هرگونه مذاکره مستقیم یا غیرمستقیم با آمریکا و سه کشور اروپایی خواهد بود.
در همین چارچوب، مجلس شورای اسلامی نیز تدوین یک طرح سه‌فوریتی برای خروج فوری ایران از معاهده NPT و همچنین توقف اجرای پروتکل الحاقی را آغاز کرده است. طبق مفاد این طرح، تمامی الزامات ناشی از این پیمان ملغی می‌شود و دولت موظف خواهد بود گزارشی جامع از اقدامات خود به مجلس ارائه کند. این طرح سه‌فوریتی قرار است با حضور فوری نمایندگان شورای نگهبان در صحن علنی مجلس بررسی شود تا انطباق آن با شرع و قانون اساسی مشخص گردد و مسیر تصویب و ابلاغ آن کوتاه‌تر شود.
اقدام قابل پیش بینی اروپایی‌ها در فعال‌سازی مکانیسم ماشه
پیمان NPT که در سال ۱۹۶۸ امضا و از ۱۹۷۰ اجرایی شد، با هدف جلوگیری از گسترش تسلیحات هسته‌ای و در عین حال ترویج استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای شکل گرفت. تاکنون بیش از 180 کشور جهان به عضویت این معاهده درآمده‌اند، اما کشورهایی همچون سودان جنوبی، رژیم صهیونیستی، هند و پاکستان هیچ‌گاه به آن نپیوسته‌اند.
کره شمالی نیز پس از سال‌ها عضویت، از این پیمان خارج شد. برخی از کارشناسان باور دارند اقدام اروپا در فعال کردن مکانیسم ماشه، در عمل تحریم‌های جدیدی علیه ایران ایجاد نمی‌کند و بیشتر جنبه روانی دارد. آن‌ها می‌گویند در واقع اروپایی‌ها می‌خواهند با بزرگ‌نمایی این تصمیم، فضای اقتصادی و اجتماعی داخل ایران را تحت فشار قرار دهند و همزمان پیام سیاسی به آمریکا و متحدان منطقه‌ای خود ارسال کنند. اما در عرصه عملی، جمهوری اسلامی ایران تجربه اجرای همان قطعنامه‌ها را داشته و با وجود همه فشارها توانسته است مسیر خود را ادامه دهد.
در همین رابطه حسینعلی حاجی دلیگانی، نایب رئیس دوم کمیسیون اصل ۹۰ و نماینده مردم شاهین شهر و میمه در مجلس شورای اسلامی به «اصفهان زیبا» می‌گوید: «اقدام سه کشور اروپایی در فعال‌سازی مکانیسم ماشه هیچ چیز جدیدی نیست و کاملاً قابل پیش‌بینی بود.»
به گفته این نماینده استان اصفهان در مجلس شورای اسلامی، اروپایی‌ها اعلام کرده‌اند که ظرف سی روز این مکانیسم را اجرایی می‌کنند، اما این موضوع اساساً به معنای وضع تحریم‌های تازه علیه ایران نیست، بلکه صرفاً یک ابزار جنگ روانی برای ایجاد فشار بر مردم و مسئولان کشور است.
حاجی‌دلیگانی در ادامه توضیح می‌دهد که مکانیسم ماشه یا اسنپ‌بک در جریان مذاکرات برجام در واقع یک «کلاه» بر سر ایران بود. این سازوکار به گونه‌ای طراحی شد که با یک اقدام سیاسی می‌تواند شش قطعنامه قبلی شورای امنیت علیه ایران را بازگرداند.
او می‌گوید: «این قطعنامه‌ها شامل ابراز نگرانی نسبت به برنامه هسته‌ای ایران، محدودیت‌ها و تحریم‌های بانکی، ممنوعیت فروش تجهیزات نظامی و همچنین تأکید مجدد بر اجرای قطعنامه‌های گذشته است.»
حاجی دلیگانی یادآور می‌شود که این تحریم‌ها در گذشته اعمال شده و ملت ایران آن دوران را پشت سر گذاشته‌اند، بنابراین چیزی تازه‌ای در انتظار کشور نیست.
نماینده شاهین‌شهر همچنین عنوان می‌کند: «اروپایی‌ها با چنین اقداماتی تنها تلاش می‌کنند فضای اقتصادی و روانی ایران را ملتهب سازند، در حالی که واقعیت این است هیچ یک از حوزه‌های اصلی اقتصاد ایران از جمله نفت، ارز، طلا و تجارت بین‌المللی تحت تأثیر عملی این مکانیسم قرار نخواهد گرفت.»
او به شکست‌های اخیر رژیم صهیونیستی و آمریکا در مقابله با ایران اشاره می‌کند و می‌افزاید: «دشمنان تلاش کردند با حملات نظامی و بمباران برخی مراکز حساس، کشور را تحت فشار قرار دهند اما موفق نشدند و ایران همچنان برتری خود را حفظ کرده است.» به گفته این نماینده مردم شاهین شهر در مجلس شورای اسلامی، حمایت بیش از صد کشور جهان از ایران نشانه‌ای روشن از شکست سیاست‌های خصمانه دشمنان است.
جنگ رسانه‌ای علیه ایران
نایب رئیس دوم کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی درباره جنگ رسانه‌ای دشمنان نیز توضیح می‌دهد: «شبکه‌های خبری و فضای مجازی به ابزار اصلی عملیات روانی علیه ملت ایران تبدیل شده است. آن‌ها با القای ناامیدی و ایجاد التهاب اقتصادی به دنبال برهم زدن آرامش داخلی هستند. اما واقعیت این است که کشور از نظر ذخایر اقتصادی و آمادگی نیروهای مسلح در شرایط مناسبی قرار دارد.»
حاجی‌دلیگانی با تأکید بر این‌که نیروهای مسلح امروز آماده‌تر از هر زمان دیگری هستند، می‌گوید: «از مردم می‌خواهیم با هوشیاری کامل اجازه ندهند دشمن از شرایط موجود سوءاستفاده کند.»
خودداری بازاریان از افزایش قیمت‌ها
او در بخش دیگری از این گفت وگو خاطرنشان می‌کند: «مسئولان کشور باید با صداقت، شفافیت و دلسوزی با مردم صحبت کنند تا زمینه هرگونه سوءاستفاده از بین برود. در عین حال بازاریان و فعالان اقتصادی باید در این شرایط حساس هوشیار باشند و با خودداری از ایجاد التهاب یا افزایش بی‌دلیل قیمت‌ها، راه را بر نفوذ دشمن ببندند.»
حاجی‌دلیگانی تأکید می‌کند: «دشمن، دشمن است و اگر نرمش بیش از حد در برابر او نشان دهیم، تنها جسارت بیشتری پیدا خواهد کرد. بنابراین جمهوری اسلامی باید با زبان اقتدار و مقاومت پاسخ زیاده‌خواهی‌ها را بدهد.»
طرح سه‌فوریتی مجلس برای خروج ایران از پیمان NPT
نماینده مردم شاهین شهر در مجلس شورای اسلامی در ادامه به اقدامات احتمالی ایران در واکنش به فعال‌سازی مکانیسم ماشه اشاره می‌کند و می‌گوید: «طرح سه‌فوریتی خروج ایران از پیمان NPT در مجلس تهیه شده و در صورت تصویب، کشور می‌تواند به سرعت تعهدات خود را متوقف کند.»
چنین اقدامی، به باور وی، قدرت بازدارندگی ایران را افزایش خواهد داد. حاجی‌دلیگانی اضافه می‌کند: «تا زمانی که ایران عضو پیمان باشد، امکان اعمال مکانیسم ماشه علیه آن وجود دارد، اما خروج از این معاهده عملاً جلوی این فشارها را خواهد گرفت.»
نایب رئیس دوم کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی در پایان تأکید می‌کند: «جمهوری اسلامی ایران باید با تدبیر، اقتدار و هوشیاری در برابر زیاده‌خواهی‌های سه کشور اروپایی بایستد. هیچ تحریم تازه‌ای در انتظار ملت نیست و آنچه امروز رخ داده بیشتر یک جنگ روانی است. بنابراین مردم باید با اتحاد و همبستگی ملی، نقشه‌های دشمنان را ناکام بگذارند و با مقاومت خود بار دیگر نشان دهند که ایران در برابر فشار خارجی عقب‌نشینی نخواهد کرد.»
