ضرورت استفاده از راهکاری نو برای نجات فضای سبز دانشگاه

نسل ۵۰ساله درختان دانشگاه اصفهان در حال خشک‌شدن است

این روزها فضای سبز دانشگاه اصفهان حال و روز خوبی ندارد. بر اثر بحران کم‌آبی و خشکسالی، ۱۲۰ هکتار فضای سبز دانشگاه اصفهان به مرز خشکی و نابودی نزدیک شده است.

تاریخ انتشار: ۱۳:۳۳ - دوشنبه ۲۴ شهریور ۱۴۰۴
مدت زمان مطالعه: 2 دقیقه
نسل ۵۰ساله درختان دانشگاه اصفهان در حال خشک‌شدن است

به گزارش اصفهان زیبا؛ این روزها فضای سبز دانشگاه اصفهان حال و روز خوبی ندارد. بر اثر بحران کم‌آبی و خشکسالی، ۱۲۰ هکتار فضای سبز دانشگاه اصفهان به مرز خشکی و نابودی نزدیک شده است. دانشگاه از بی‌تفاوتی شهرداری گلایه‌مند است؛ اما شهرداری خود را حامی دانشگاه می‌داند و از آمادگی برای همکاری با دانشگاه اصفهان در حفر چاه خبر می‌دهد.

مسئول فضای سبز دانشگاه اصفهان می‌گوید: مساحت فضای سبز دانشگاه بدون احتساب پردیس‌های علوم پزشکی، پرستاری و دندانپزشکی حدود ۱۲۰ هکتار است که با احتساب آن‌ها به ۱۵۰ هکتار می‌رسد. این میزان سرانه‌ای حدود ۴۰ تا ۵۰ مترمربع برای هر نفر ایجاد می‌کند؛ رقمی بالاتر از میانگین سرانه فضای سبز شهری.

قدیمی‌ترین درختان دانشگاه اصفهان

علی علی‌محمدی پیشینه درختکاری در این دانشگاه را بیش از ۵۰ سال می‌داند. او می‌گوید: قدیمی‌ترین درختان، کاج‌های موجود در جنگل شمالی دانشگاه به وسعت یک هکتار هستند. علاوه بر آن، گونه‌هایی مانند نارون و چند نمونه نایاب دیگر نیز وجود دارند که عمرشان به ۴۰ تا ۵۰ سال می‌رسد.

تأثیر مترو بر چاه‌های دانشگاه

در گذشته، آب فضای سبز دانشگاه از پل سی‌وسه‌پل و پل فلزی تأمین می‌شد؛ اما با تشدید کم‌آبی، دانشگاه به حفر چاه روی آورد. احداث مترو در دهه ۸۰ و ۹۰ سبب کاهش شدید دبی این چاه‌ها شد. اکنون کاهش بارندگی و افت سطح آب زیرزمینی مشکلات جدی ایجاد کرده است.

آبیاری سنتی؛ چالش بزرگ فضای سبز

مسئول فضای سبز دانشگاه می‌افزاید: آبیاری بیشتر بخش‌ها هنوز به‌صورت سنتی انجام می‌شود و تبدیل آن به سیستم قطره‌ای هزینه‌ای چندین میلیارد تومانی دارد؛ رقمی که خارج از توان مالی دانشگاه است. کاهش دبی آب نیز موجب اختلال در آبیاری شده و تغییرات اقلیمی با افزایش دمای مستمر، شرایط را دشوارتر کرده است.

شهرداری در قبال دانشگاه مسئولیت دارد

علی‌محمدی تأکید می‌کند: شهرداری باید فضای سبز دانشگاه را بخشی از سرانه سبز شهر بداند؛ چراکه این محیط تنها متعلق به دانشگاه نیست؛ بلکه به همه شهروندان و نسل‌های آینده تعلق دارد.

طرح‌های دانشگاه برای نجات فضای سبز

  • تغییر روش آبیاری از غرقابی به قطره‌ای

  • حذف درختان خشک و کاشت گونه‌های مقاوم مثل داغ‌داغان، ارغوان و انار

  • جایگزینی چمن‌های پرمصرف با گیاهان پوششی مقاوم

  • بررسی استفاده از آب خاکستری در بخش‌های مختلف دانشگاه

ضرورت استفاده از آب خاکستری 

کارشناس اداره فضای سبز دانشگاه، می‌گوید: استفاده از آب خاکستری، به‌ویژه در استخرهای شنا، می‌تواند بخش زیادی از مشکلات آبیاری را حل کند. او معتقد است حمایت شهرداری و استانداری برای اجرای این طرح ضروری است.

حیدری‌ می‌افزاید: از ۸۵ هکتار جنگل‌ها و باغ‌های مثمر دانشگاه، حدود ۵۰ درصد خسارت دیده‌اند. تلاش نیروها و تانکرهای آبرسانی تنها ۳۵ هکتار از چمن و درختچه‌ها را حفظ کرده است.

او تصریح می‌کند: درختانی با قدمت ۵۰ تا ۶۰ سال همچون برگ‌بو و کاتالپا همچنان حفظ شده‌اند؛ اما آبیاری سنتی باعث شده بخشی از جنگل‌ها از بین برود.

واکنش شهرداری اصفهان به بحران

رئیس سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان در این باره می‌گوید: ما به اهمیت ۱۲۰ هکتار فضای سبز دانشگاه اصفهان واقف هستیم. دانشگاه مجوز آب منطقه‌ای را گرفته و توافقات برای حفر چاه جدید در مراحل پایانی است. شهرداری پیشنهاد خرید پساب تصفیه‌شده با کیفیت A را داده که منبعی پایدار و ایمن خواهد بود.

حسین حق‌شناس تأکید می‌کند: دانشگاه باید گونه‌های پرنیاز آبی را با گونه‌های مقاوم جایگزین کند و سیستم‌های سنتی را کنار بگذارد. روش‌های نوین مانند آبیاری زیرسطحی و هوشمند می‌توانند راندمان را بالا ببرند و از هدررفت آب جلوگیری کنند.

با توجه به تغییر اقلیم، خشکسالی و افزایش دما در اصفهان، آینده فضای سبز دانشگاه اصفهان در معرض تهدید است. تنها با همکاری شهرداری، دانشگاه و نهادهای استانی می‌توان این سرمایه سبز و فرهنگی را حفظ کرد.