به گزارش اصفهان زیبا؛ مسیر پیشروی استارتاپ‌های اصفهان به‌خاطر برخی دست‌اندازها کند شده است؛ محدودیت‌های اینترنت و قوانین قدیمی و منسوخ‌شده برخی دستگاه‌های اجرایی موانع مشترک صاحبان کسب‌وکارهای نوپای اصفهان است.
این موانع باعث شده است استارتاپ‌های اصفهان به‌جای اینکه به توسعه کسب‌وکارشان فکر کنند، بیشتر به‌دنبال حفظ کسب‌وکارشان و بقا در این شرایط اقتصادی باشند.
صنعت تکنولوژی و استارتاپ‌ها مثل تمامی صنعت‌های دیگر ازطرفی تحت‌تأثیر مسائل کلان سیاست‌گذاری کشور هستند و ازطرفی هم مسائل خود را دارند.
عموما بر همه کسب‌وکارها چه استارتاپ باشند و چه نه، مشکلات کلانی حاکم می‌شود. حالا اگر بخش خصوصی باشند، وضعیتشان بدتر هم می‌شود؛ چون در فضای خصوصی فرصت چانه‌زنی کمتر است و برای بقا بیشتر باید تلاش کنند.
محدودیت‌های اینترنت روی کسب‌وکارهای مجازی تأثیر گذاشته است و این‌طور که فعالان استارتاپی می‌گویند، این کسب‌وکارها دچار خسارت شده‌اند و درآمدزایی‌شان کاهش‌یافته است.
از سوی دیگر، با رشد فعالیت استارتاپ‌ها نیاز به قوانین جدید در این فضاهای نوآور بیش‌ازپیش احساس می‌شود.
حرف فعالان کسب‌وکارهای نوپا این است که قوانین با ضعف‌های جدی روبه‌رو هستند و آن‌ها از نبود قوانین مستقل که سازوکار دقیق فعالیتشان را مشخص کند، شکایت دارند.
درآمدمان کاهش یافت
این‌طور که مدیرعامل استارتاپ ویرگول به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: «محدودیت اینترنت باعث سختی دسترسی فعالان استارتاپی شده و این مسئله کار را برای تیم‌های فنی به‌منظور توسعه و نگه‌داشتن سرویس‌هایشان زمان‌بر کرده است؛ سرورهای سرویس‌های فعال در حوزه آی‌تی در خارج از کشور هست و محدودیت‌های اخیر طی یک سال گذشته شرایط را برای توسعه و نگهداشت سرویس‌ها سخت کرده است.»
علی آجودانیان بیان می‌کند: بسته‌شدن درهای اقتصاد و عدم وجود اقتصاد آزاد و دسترسی به نقاط جغرافیایی مختلف باعث شده است استارتاپ‌هایی که در ایران فعالیت می‌کنند، نتوانند به کاربران خارج کشور سرویس بدهند.
ما با کاربران غیرایرانی مانند کاربران افغان در کشور افغانستان یا ایرانی‌هایی که به سایر کشورها مهاجرت کرده‌اند، در ارتباط هستیم؛ ولی محدودیت‌های اینترنتی باعث شده است این کاربران برای دسترسی به اینترنت مشکل داشته باشند و درمقابل، درآمدزایی استارتاپ‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند و به دلیل عدم وجود درگاه‌های بین‌المللی تبادل مالی اتفاق نمی‌افتد.
فشارهای مالیاتی بر دوش نوپاها
آجودانیان بیان می‌کند: استارتاپ‌ها ملزم به پرداخت مالیات هم هستند. استارتاپ‌های تازه‌نفس که هنوز ثبت نشده‌اند، مالیات پرداخت نمی‌کنند؛ ولی استارتاپ‌ها وقتی بزرگ‌تر می‌شوند و شرکت‌هایشان را ثبت می‌کنند، ملزم به پرداخت مالیات می‌شوند.
طی سال‌های گذشته فرایندهایی برای معافیت مالیاتی شرکت‌های دانش‌بنیان در نظر گرفته شده است که بیشتر اسم‌ورسم چنین قانون‌هایی در اداره دارایی و امور مالیاتی وجود دارد و دانش‌بنیان‌ها هم نتوانستند از این معافیت‌ها استفاده کنند.
مدیرعامل ویرگول ادامه می‌دهد: «نه‌تنها ویرگول، بلکه 95 درصد استارتاپ‌هایی که ثبت شرکت کردند، با وجود حمایت‌های اسمی دولت‌ها از آن‌ها، همگی ناچار به پرداخت مالیات هستند.»
ای‌نماد مجوز اضافی و غیرضروری است!
آجودانیان می‌گوید: سرویس‌هایی که درگاه پرداخت اینترنتی دارند، ملزم به داشتن ای‌نماد هستند. اگر ای‌نماد وجود نداشته باشد، شرکت‌های پرداخت آنلاین به این سایت‌ها و سرویس‌ها خدمات‌رسانی نمی‌کنند.
ای‌نماد یک مجوز اضافی و غیرضروری است که گزارش‌ها و پرونده‌های زیادی دررابطه با آن شکل گرفته است. بعضا مشاهده‌شده که سرویس‌های کلاهبرداری ای‌نماد داشته‌اند؛ درواقع فرایندهای مجوزدهی به گونه‌ای است که اشخاص می‌توانند مجوز بگیرند؛ بعدها سرویسشان عوض و به سرویس پانزی تبدیل می‌شود.
با وجود این تفاسیر، فعالان حوزه آی‌تی اعتقادشان این است که ای‌نماد سد راه کاربران و سرویس‌دهندگان شده است.
قوانین منسوخ‌شده بازنگری شود
مدیرعامل ویرگول بیان می‌کند: «استارتاپ‌ها با سازمان تأمین اجتماعی مشکل دارند. قوانین تأمین اجتماعی و مالیات مربوط به بیش از پنج دهه گذشته است که با حال‌وهوای این روزها و شرایط و خدماتی که سرویس‌ها ارائه می‌کنند، هم‌خوانی ندارد؛ بنابراین این قوانین باید موردبازنگری قرار گیرند و با شرایط حاضر منطبق شوند.»
آجودانیان اذعان می‌کند: «مهاجرت نیروی انسانی یکی از بزرگ‌ترین ضربه‌هایی است که محدودیت اینترنت به استارتاپ‌ها وارد کرده است؛ ولی هنوز تأثیر این اتفاق مشخص نشده، بلکه سه الی پنج سال آینده تأثیراتش مشخص می‌شود. نیروهای انسانی در طول سال‌های گذشته تخصص پیدا کردند و در علم و فناوری متخصص شدند؛ ولی به‌خاطر محدودیت‌های اینترنتی مجبور شدند به‌سمت مهاجرت سوق پیدا کنند.»
مدیرعامل ویرگول خاطرنشان می‌کند: «زمانی که یک نیروی انسانی زمان زیادی را برای دسترسی به سرویس‌های بین‌المللی صرف می‌کند و هزینه می‌گذارد، بالاخره خسته می‌شود و رها می‌کند و به سمت مهاجرت می‌رود. این موضوع در بلندمدت ضربه‌های بزرگی به بدنه جامعه عادی می‌زند.»
قوانین تأمین‌اجتماعی مبهم است
سخت‌گیری‌های برخی دستگاه‌های اجرایی موضوعی است که بنیان‌گذار فضای مشترک آبی‌سفید نیز روی آن انگشت می‌گذارد و به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: «محدودیت‌های اینترنت و قوانین سازمان تأمین اجتماعی دو معضل اصلی است که ما با آن مواجه هستیم.»
محمد کرمانی بیان می‌کند: «قوانین تأمین اجتماعی مبهم است؛ تأمین اجتماعی هرطور دلش بخواهد، می‌تواند جریمه کند. فعالان استارتاپی هیچ‌گاه متوجه نشدند که فرمول تأمین اجتماعی به چه صورت است. این سازمان قوانین کلی دارد؛ به‌گونه‌ای که اشخاص از این قوانین سردر نمی‌آورند؛ ضمن اینکه تأمین اجتماعی به برخی شرکت‌ها ایراد می‌گیرد و به برخی ایرادی وارد نمی‌کند؛ درواقع سلیقه‌ای عمل می‌کند.»
کرمانی خاطرنشان می‌کند: «محدودیت‌های اینترنت فعالیت استارتاپ‌ها را کند کرده و مانع پیشروی فعالیت این کسب‌وکارهای نوپا شده است. این مشکلات باعث شده است بسیاری از فعالان استارتاپی مهاجرت کنند.»
بنیان‌گذار فضای مشترک آبی‌سفید اذعان می‌کند: «کارکردن با سامانه مؤدیان هم سخت است. این سامانه مدام قطع می‌شود و کار ما را دشوارتر می‌کند.»
کرمانی اظهار می‌کند: «سال‌های نخست که یک استارتاپ راه‌اندازی می‌شود با ضرروزیان مواجه شده و دارایی‌اش صفر می‌شود. طی سال‌های بعد که استارتاپ‌ها به سوددهی می‌رسند، اول باید جبران ضررهایی را که سال‌های نخست متحمل شده‌اند، بکنند؛ این در حالی است که سریع ناچار می‌شوند مالیات پرداخت کنند.»
بنیان‌گذار فضای مشترک آبی‌سفید عنوان می‌کند: «فرهنگ همکاری در اصفهان ضعیف است. ما در اصفهان رویداد برگزار می‌کنیم. از بیشتر استان‌ها در این رویدادها شرکت می‌کنند؛ ولی مشارکت اصفهانی‌ها در این رویدادها ضعیف است.»
کرمانی تأکید می‌کند: «وقتی کیفیت اینترنت کاهش یافت، کارایی نیروی انسانی هم در استارتاپ‌ها کاهشی شد و بسیاری از افراد از استارتاپ‌های اصفهان مهاجرت کردند.»
به رشد آی‌تی بها نمی‌دهند!
«در کمال تأسف در کشور ما به مقوله آی‌تی اهمیت چندانی داده نمی‌شود؛ این در حالی است که بزرگ‌ترین شرکت‌های دنیا بر محور آی‌تی فعالیت می‌کنند. در کشورمان سخت‌افزار رشد کرده، ولی نرم‌افزار توسعه‌نیافته است و به این مقوله بهایی داده نمی‌شود.» این را مدیر استارتاپ شیپ‌نو اصفهان به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید.
امیر عرفانی‌جزی در ادامه بیان می‌کند: «در اصفهان دیدگاه اشخاص بسته است. مسلم است که در این شرایط، نیروی متخصص استارتاپ‌ها مهاجرت می‌کنند؛ وام‌های کلان به شرکت‌های تولیدی اختصاص پیدا می‌کند و آن‌ها هم این وام‌ها را در بخش ملک و… سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ ولی هیچ‌کدام از این حمایت‌ها مشمول واحدهای فناوری‌محور نمی‌شود.»
عرفانی‌جزی تصریح می‌کند: «مشکل اینجاست؛ افرادی که شهامت و جسارت مدیریت ندارند، سردمدار شده‌اند؛ این در حالی است که مدیران باید جسارت تصمیم‌گیری داشته باشند. وقتی مدیران این شهامت را ندارند، باید برکنار شوند. در کمال تأسف به استارتاپ‌ها اهمیتی داده نمی‌شود.»
مدیر استارتاپ شیپ‌نو اصفهان عنوان می‌کند: «ما به‌عنوان یک استارتاپ 200 میلیون تومان مالیات پرداخت کردیم. این سخت‌گیری‌ها باعث شده است کسب‌وکارهای نوپا با مشکلات زیادی مواجه شوند.»
او می‌گوید: «استارتاپ‌ها حتی یک دیتاسنتر با پهنای باند مناسب ندارند؛ نیروی انسانی که طی 20 روز یک پروژه را تمام می‌کرد، الان طی 50 روز این کار را انجام می‌دهد؛ چون اینترنت ضعیف است. این مشکلات در حالی است که حقوق نیروهایمان را باید ماهیانه پرداخت کنیم.»
