به گزارش اصفهان زیبا؛ مسمومیت با مونواکسیدکربن یا گازگرفتگی، مسمومیتی است که به خاطر تنفس گاز خطرناک مونوکسیدکربن ایجاد می‌شود. اما در این زمینه نیاز به توضیحاتی است که به آن شهلا نوروزی، کارشناس مدیریت خطر بلایای مرکز بهداشت شماره یک اصفهان می‌پردازد:
این مسمومیت که به وسیله انواع وسایل گازسوز از جمله بخاری، آبگرمکن، پیکنیک و حتی زغال ایجاد می‌شود، اغلب در زمستان دیده می‌شود. به این دلیل که اگر دودکش یا تهویه یک مکان مسدود باشد، گاز مونوکسیدکربن منتشرشده از وسایل مذکور امکان خروج نمی‌یابد، در محیط ساختمان منتشر شده و سبب مسمومیت و در نهایت مرگ می‌شود.
مونواکسیدكربن یک گاز بیرنگ و بی‌بو است كه بر اثر احتراق ناقص انواع سوخت‌ها تولید می‌شود و می‌تواند باعث ایجاد آسیب در افراد شود. اهمیت موضوع اینجاست که به دلیل بیرنگ و بی‌بو بودن به سرعت می‌تواند علائم مسمومیت را در افراد ایجاد کند.
علائم و نشانه‌ها
مسمومیت با مونواکسیدکربن می‌تواند طیف وسیعی از علائم را شامل شود که در بیماری‌های مختلفی دیده می‌شود. متاسفانه بسیاری از این علائم شبیه به علائم سرماخوردگی است و اکثر افراد فکر می‌کنند به دلیل سردی هوا دچار سرماخوردگی شده‌اند و سعی در خوابیدن می‌کنند. ابتلا تمام افراد خانواده به علائمی شبیه به آنفلوانزا، بروز این مسمومیت در افراد را نشان می‌دهد.
علائم اولیه این نوع مسمومیت شامل موارد زیر است: سردرد، ضعف جسمانی، سرگیجه و بی‌قراری، تهوع و استفراغ، خواب‌آلودگی، کسلی و خستگی.
پس از گذشت دقایقی و افزایش میزان مسمومیت با مونواکسیدکربن، علائم خطرناک‌تر بروز خواهد کرد، از جمله: كبودی دست، دور لب‌ها و نوك انگشتان، تنگی نفس و بی‌هوشی.
زمان مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی
از آنجایی که مهمترین درمان مسمومیت با مونواکسیدکربن، خارج‌سازی فرد مصدوم از محیط و اکسیژن‌درمانی است، در صورت مشاهده علائم مسمومیت، بلافاصله باید از محیط آلوده خارج شده و در حالت استراحت و تحت اکسیژن‌درمانی قرار گرفت.
به همین منظور تمام بیمارانی که این علائم را دارند، باید برای درمان با اکسیژن و مراقبت‌های قلبی و مغزی به بیمارستان منتقل شوند.
كودكان، زنان باردار و سالمندان نیز جزو گروه‌های آسیب‌پذیر و در معرض خطر بيشتر هستند و علائم مسموميت در آنها سريع و با شدت بيشتري ايجاد می‌شود که می‌تواند باعث آسیب‌های بیشتر و جدی‌تری شود.
به همین منظور در این سه گروه حساس، با هر درجه از مسمومیت انتقال به مراکز درمانی، ضروری است.
توصیه‌های خودمراقبتی
-خونسرد باشید.
-با اورژانس 115 تماس بگیرید.
-از ایمنی صحنه مطمئن شوید.
-فرد مسموم را از محیط آلوده خارج و به هوای آزاد منتقل کنید و یا در صورت عدم امکان در و پنجره‌ها را باز کنید.
-بیمار را در حالت استراحت قرار دهید(بیمار را حرکت ندهید.)
-یقه پیراهن، کمربند و لباس‌های تنگ افراد مسموم را باز کنید.
-راه‌های هوایی بیمار را بررسی کنید.
-در صورتی که بیمار بیهوش است او را به حالت خوابیده به پهلو نگه دارید.
-در صورت امکان، اکسیژن‌رسانی را شروع کنید.
توصیه
-مسموميت با گاز مونواکسیدکربن و كنترل مسير و انسداد منافذ دودكش قبل از راه‌اندازی بخاري بهترين راه پيشگيري از بروز حوادث مسموميت با مونواکسیدکربن به شمار می‌رود و توجه به داغ بودن دودكش نيز بهترين آزمايش سلامت دودكش است.
-هنگام روشن بودن وسایل گرمایشی دقت کنید دودكش داغ باشد. رنگ شعله بخاری و وسایل پخت‌وپز باید آبی باشد. اگر رنگ شعله قرمز، زرد و یا نارنجی باشد، نشانه نقص در سوخت‌رسانی و کمبود اکسیژن در محیط است
-نباید تمام روزنه‌های جریان هوا در منزل و بویژه اتاق خواب مسدود باشد.
-نباید آبگرمکن در حمام نصب شود.
-از قراردادن لوله خروجی بخاری به داخل ظرف آب جدا خودداری كنید.
-از به‌كار بردن وسایل گرمایشی بدون نصب دودكش و یا دارای نقص در دودكش جدا خودداری كنید.
-تعمیر وسایل گرمایشی توسط افراد غیرمجرب و بی‌تجربه و یا نصب آنها توسط اعضای خانواده باعث ایجاد خطر می‌شود.
-انتهای كلیه دودكش‌ها باید حداقل یك متر از سطح بام و حداقل یك متر از دیوار جانبی بام فاصله داشته و دارای کلاهک مخصوص به شکل H باشد.
