تولید مواد غلیظ و بلغمی در بدن در این فصل بیشتر از سایر فصول است؛ به همین علت امراضی چون انواع سرماخوردگی، آبریزش بینی، سرفه، گلودرد، گرفتگی گلو، تب، عفونت، سردرد، کمردرد، درد قفسه سینه، گرفتگی عروق و… بیشتر در این فصل دیده می‌شود. زمستان
راهکارها زمستان
در زمستان به دلیل سردی هوا، منافذ پوست تنگ‌تر می‌شود؛ به همین دلیل تعریق کم می‌شود و بالطبع مواد زائد کمتر از بدن خارج شده و در بدن ماندگار می‌شود؛ به همین دلیل ضرورت و اهمیت ورزش کردن در این فصل بیش از سایر فصول است تا با گرم شدن بدن و تعریق، بخشی از مواد زائد از بدن خارج شود.
بهترین زمان برای ورزش زمستانه ظهرهاست. اگر در این زمان مانعی برای انجام ورزش بود، ابتدای روز یا شب نیز می‌توان در فضایی با دمای معتدل ورزش کرد.
همچنین ماساژدادن بدن به گونه‌ای که طولانی‌مدت باشد یا با شی‌ای که دارای خشونت سطح است (مثلا اگر با پارچه خشن انجام شود) برای گرم‌شدن بدن و کمک به دفع مواد زائد از طریق پوست مفید است.
از منظر طب سنتی در زمستان به صورت طبیعی هضم غذا راحت‌تر و کامل‌تر صورت می‌پذیرد؛ بنابراین می‌توان حجم و غلظت غذای مصرفی را کمی افزایش داد؛ برای مثال، غذاهایی که از گوشت حیوانات تهیه می‌شود، آش‌ها، حلیم و کله‌پاچه که از منظر طب سنتی غذایی غلیظ محسوب می‌شوند، در فصل زمستان بهتر از سایر فصول هضم می‌شوند و می‌توان سهم این غذاها را در سبد غذایی افزایش داد.
در این مورد باید مراقب بود که افزایش حجم مصرف غذا به پرخوری و در ادامه، عوارض متعدد آن نینجامد. علائم پرخوری چیست؟ در صورتی که بعد از مصرف غذا دچار حس سنگینی، آروغ ترش، اضطراب و بی‌قراری در خواب شدیم، پرخوری کرده‌ایم؛ بنابراین برای وعده‌های بعدی باید حجم غذا را کاهش دهیم.
بهتر است در زمستان از غذای گرم از نظر دمایی و همچنین از غذاهایی که مزاج گرمی دارند، بیشتر استفاده کنیم و از خوردن غذاهای خیلی سرد از نظر دمایی و همچنین سردمزاج پرهیز
کنیم.
استفاده گهگاه از سبزی‌هایی مانند کرفس، برگ چغندر و جعفری بسیار مفید است. قراردادن این سبزی‌ها در سبد غذایی از تجمع مواد بلغمی و غلیظ در بدن پیشگیری کرده و سلامتی ما را تضمین
می‌کند.
همچنین استفاده از ادویه‌هایی چون دارچین و زردچوبه در این فصل مفید و مانع بسیاری از بیماری‌های مزمن است؛ البته درباره مصرف ادویه‌جات باید دقت کرد که در همه غذاها ادویه استفاده نشود و میزان آن به اندازه‌ای نرسد که طعم غذا را به‌صورت محسوس تغییر دهد.
پیشنهاد طب سنتی درباره میوه‌ها و سبزی‌ها کاهش سهم آن‌ها در سبد غذایی زمستانه است؛ به‌خصوص میوه‌ها و سبزی‌های سرد یا مرطوبی مانند: هندوانه، خرفه، کاهو، خیار و گوجه. مصرف لبنیات، به‌خصوص شیر، ماست و پنیر تازه نیز نسبت به سایر فصول باید کاهش یابد.
در فصل زمستان حمام نسبتا طولانی با آب گرم و کیسه‌کشیدن مناسب است. در این حالت فضولات یا مواد زائدِ تجمع یافته در سطح بدن از آن خارج می‌شود. بهترین زمان برای حمام در زمستان، هنگام ظهر و قبل از خوردن غذاست.
خواب عمیق زمستانی در شب با پوشش مناسب و فضای نسبتا گرم به هضم غذا و دفع مواد زائد کمک کرده و از بسیاری بیماری‌ها پیشگیری می‌کند. درعوض خواب روز در این فصل مضر است و زمینه بسیاری از بیماری‌های رطوبی، غلظت و عفونت را فراهم می‌کند.
استفاده از پوشش مناسب و گرم، گرم نگاه داشتن محل فعالیت و استراحت و پرهیز از تغییر ناگهانی محیط، به‌خصوص از محیط گرم به محیط سرد نیز از جمله توصیه‌های طب سنتی برای حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری در فصل زمستان است.
دقت داشته باشید؛ این تدابیر حالت عمومی دارد و برای بیماران خاص تدابیر متفاوتی ارائه می‌شود. امید وارم با رعایت این نکات از نعمت‌های الهی فصل زمستان لذت بیشتری ببرید.
منابع تحقیق:
قانون فی‌الطب، ابوعلی سینا
مفرح‌القلوب، اکبرشاه ارزانی
حفظ‌‌الصحه ناصری، محمد کاظم گیلانی
اطعمه‌‌المرضی، محمدکاظم بن محمد روشن ضمیر
