درد و درمان‌های اسکلتی‌عضلانی

یکی از دردهای شایع در بین افراد جامعه، سندرم تونل مچ است. در این اختلال، اتفاقی که رخ می‌دهد، عصبی از وسط مچ دست رد می‌شود و اگر فضا کم شود، این عصب در مچ دست ‌گیر می‌افتد. به‌طورمعمول درد در کف و انگشتان دست است و شب‌ها بیشتر می‌شود.

درد مچ معمولا در زنان خانه‌دار بیشتر است که دلیل آن استفاده زیاد از دست برای نظافت و شست‌وشو است. بعضی برای درمان آن جراحی می‌کنند که البته باید این آخرین راه درمانی باشد. بهترین راه، ورزش‌درمانی و حرکات اصلاحی است که هیچ ضرری هم ندارند. بدین‌صورت که حرکات کششی مچ دست به سمت داخل سه‌بار و هر بار 45 ثانیه انجام شود. تمرین دیگر بدین‌صورت است که کف دست را روی سطحی قرار می‌دهند و انگشتان را از هم دور و نزدیک می‌کنند که این حرکت را باید 20 بار در طول روز انجام داد و به‌صورت آرام دست باز و بسته شود. حرکت دیگر بدین شکل است که کف دست روی جسمی قرار می‌گیرد و آن را به سمت طرفین سه تا 20 بار حرکت می‌دهند.

درد در آرنج از دیگر دردها و اختلالات اسکلتی عضلانی است، این نوع اختلال به چند نوع تقسیم می‌شود. یکی اختلالی است که به آرنج تنیس‌بازان معروف است و دیگری آرنج گلف‌بازان است. برای تشخیص آرنج تنیس‌بازان باید دید آیا درد در یک نقطه آرنج شروع می‌شود و ناحیه متورم است. درد آرنج تنیس‌بازان در نقطه سمت خارجی آرنج است. درد آرنج گلف‌بازان در سمت داخل آرنج است. اختلال دیگر در آرنج، اختلال‌های عصبی است. برای تشخیص اینکه درد عصبی است یا نه اگر درد از آرنج به سمت انگشتان تیر کشید، این درد عصبی است؛ ولی اگر درد در یک نقطه بود، مربوط به اختلا‌ل‌های عضلانی‌اسکلتی است. برای درمان ابتدا حرکات کششی و ماساژ باید انجام شود و وقتی که فرد دردش کم شد، حرکات قدرتی و تقویتی. بدین منظور در مرحله اول ماساژ باید سطحی باشد و فشار داده نشود و عضلات را سه مرتبه و هر بار 45 ثانیه کشش ‌دهند. بعدازآنکه درد کاهش پیدا کرد، سه بار و هر مرتبه سه ثانیه، شیئی تا حد نیم تا یک کیلو را در دست نگه ‌دارند و بعد از چند روز که عضلات دست قوی‌تر و درد کمتر شد، همین عمل را در حین حرکت دست انجام دهند.

درد شانه نیز از آسیب‌های اسکلتی عضلانی شایع است که به‌طورمعمول از سمت گردن شروع می‌شود و به بازو و گاهی حتی تا انگشتان کشیده می‌شود. منشأ این آسیب می‌تواند گیرکردن عصب باشد که برای رهایی از آن حرکات کششی به‌خوبی می‌تواند جواب دهد. بدین منظور هر حرکت کششی بدن باید 45 ثانیه تا 60 ثانیه و چهار تا پنج بار در روز انجام شود؛ اما بهتر است بدانید اگر درد شانه از گردن شروع شود، احتمالا عصب در زیر عضلات گردن گیر افتاده است و اگر درد از آرنج به سمت مچ دست برود، عصب در ناحیه آرنج دچار مشکل شده است؛

اما اگر درد تیر کشنده نباشد و درد مبهمی در گردن باشد، درد مربوط به عضلات است که نشان‌دهنده ضعف عضلانی به‌خصوص در خانم‌هاست که به‌طورمعمول درد مبهمی روی شانه دارند. راهکار درمانی این نوع درد، تقویت عضلانی به‌صورت اصولی است. برای مثال اول عضلات کتف تقویت شود، بعد عضلات شانه؛ مثلا اگر عضلات شانه ضعیف است، برای انجام حرکت ورزشی دست‌ها را به طرفین سه بار و هر بار 30 ثانیه نگه داشته یا اینکه همین حرکت را به سمت جلو انجام ‌دهند. از ورزش‌های دیگر می‌توان به حرکت دایره‌وار دست روی دیوار اشاره کرد یا حالت به‌اصطلاح قدم زدن انگشتان دست روی دیوار. یکی دیگر از اختلالات شانه، شانه یخ‌زده است. در این حالت کم‌تحرکی باعث خشکی مفصل در فرد شده است؛ درعین‌حال که مفصل فرد خشک می‌شود، باید برای تحرک آن اقدام شود که درمان حدود یک سال و نیم تا دو سال طول می‌کشد. برای درمان باید ورزش با کش انجام داد؛ بدین‌صورت که کش بین دستان قرارگرفته و آن را به سمت طرفین باز کرد یا تمرین با چوب که حرکات پاندولی یا چرخشی انجام می‌دهند.

کمردرد نیز از شایع‌ترین اختلال‌های اسکلتی عضلانی است که دلیل آن زیاد ایستادن و عادات حرکتی غلط است و حتی پیاده‌روی پشت سر هم و نشستن‌ها و ایستادن‌های طولانی‌مدت می‌تواند یکی از علل بروز این اختلال باشد. از طرفی خانم‌هایی که وضع حمل کرده‌اند، به علت ضعیف‌شدن عضلات شکم ممکن است دچار کمردرد شوند. این افراد باید از نشستن و ایستادن و راه رفتن طولانی‌مدت خودداری کنند و سعی کنند زمان خواب به پهلو بخوابند؛ اما سایر توصیه‌ها برای این درد: زمان خم شدن از زانو خم شوند؛ نه از کمر. موقع ظرف شستن یک چهارپایه زیر پای خود بگذارند و هرچند دقیقه یک‌بار پای خود را جابه‌جا کند. اگر دچار کمردرد شدند، بهتر است اول عضلات ناحیه شکم را تقویت کنند. برای مثال دراز بکشند روی زمین و پا حدود 90 درجه خم روی شکم باشد و این عمل را سه بار هر بار 30 ثانیه انجام دهند. تمرین دیگری که توصیه می‌شود این است که باید به پشت خوابیده و بعد پاها را از قسمت زیر زانو بگیرند، داخل شکم آورده و این حرکت را سه بار و هر بار 15 ثانیه انجام دهند یا اینکه حالت چهاردست و پا شده و به سمت چپ و راست حرکت دهند. آب‌درمانی نیز مفید است که بدین منظور باید داخل آب و به سمت جلو و پهلو راه بروند. پیاده‌روی روزانه حدود 15 دقیقه آرام‌آرام مفید است. نحوه خوابیدن بهتر است به پهلو باشد و متکایی بین پا و زیر شکم قرار دهند تا گودی و فاصله روی زمین را بگیرد و اگر فردی عادت دارد طاق‌باز بخوابد، به شرطی که متکایی زیر زانوهایش قرار دهند، بلامانع است.