شهریور 97 شورای شهر اصفهان به شهرداری اجازه داد برای جذب سرمایه‌گذار خطرپذیر تا سقف پنج میلیارد تومان به‌صورت تشویقی، مشارکتی یا اهدای زمین و پروانه ساخت حمایت‌های لازم را انجام دهد. حالا پس از گذشت دو سال این مصوبه به نتیجه رسید و اواسط مرداد اولین جلسه هیئت‌مدیره این صندوق برگزار شد. ایجاد این صندوق نه‌تنها از خروج طبقه خلاق از اصفهان جلوگیری می‌کند که با حمایت از استارتاپ‌ها و کارآفرین‌ها بر تولید ناخالص داخلی شهر نیز تأثیر مثبت دارد.
یک طرح، یک شهر
اواسط شهریور 97 طرح «کمک به ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای جذب و حفظ طبقه خلاق شهر» به پیشنهاد مرکز پژوهش‌های شورای شهر در جلسه علنی این شورا بررسی و تصویب شد. افزایش تولید ناخالص داخلی شهر، کمک به ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر در اصفهان، تسهیل مالی استارتاپ‌ها و ایجاد اشتغال مناسب برای نخبگان اصفهانی ازجمله اهداف این طرح اعلام شد. پس از گذشت سه ماه از آن تاریخ، شهردار اصفهان در توییتی، پشتیبانی شهرداری اصفهان از توسعه اکوسیستم کارآفرینی شهر با طرح حمایت پنج‌میلیاردی از صندوق‌های سرمایه‌گذار خطرپذیر را به‌صورت رسمی اعلام کرد. آمار فرابورس ایران نشان می‌دهد تاکنون 15صندوق ســرمــایه‌گــذاری خــطرپذیر موافقت اصولی گرفته و پنج صندوق نیز به مرحله پذیره‌نویسی رسیده‌اند. مجموعه ســرمایه این صــندوق‌هــا 145 مــیلیارد تومان است که از این مبلغ 49 میلیارد و 450 میلیون تومان جمع‌آوری‌شده، ولی اصفهان حتی یک صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه پذیره‌نویسی‌شده در بورس ندارد!
اما با این مصوبه شهرداری اصفهان موظف شد برای جذب سرمایه‌گذار خطرپذیر از سایر شهرها همکاری کرده و گزارش آن را به شورا ارائه کند. بدین ترتیب، برای اولین‌بار در کشور، شورای شهر اصفهان به شهرداری اجازه داد برای جذب سرمایه‌گذاری خطرپذیر تا سقف پنج‌میلیارد تومان به‌صورت مشوق، مشارکتی یا اهدای زمین و پروانه ساخت حمایت‌های لازم را داشته باشد. با راه‌اندازی این صندوق، اصفهان به‌زودی به یکی از بهترین اکوسیستم‌های کارآفرینی کشور تبدیل می‌شود. از اول مهر ۹۵ باشگاه مشاوران در اتاق بازرگانی اصفهان با بهره‌مندی از مشاوران کسب‌وکار، مالیاتی و بازاریابی راه‌اندازی شده به کارآفرینان و طراحان کسب‌وکار مشاوره رایگان می‌دهند. بدین ترتیب، اصفهان هزاران کارآفرین تربیت و تحویل کشور داده که منبع خلق ثروت، توسعه و رونق اقتصادی شهرها و افزایش آمار اشتغال در شهرها شده‌اند. این در حالی است که اصفهان برای سرویس‌دهی به این طبقه خلاق، هیچ سرمایه‌ای نداشته است تا با تکیه‌بر آن‌ها بتواند علاوه‌بر ایجاد شغل، اقتصاد شهر را نیز ارتقا دهد؛ درحالی‌که در تهران حدود ۳۰۰میلیارد تومان سرمایه خطرپذیر وجود دارد که باعث مهاجرت تعداد زیادی از نخبگان اصفهانی شده است.
فرار نخبه‌ها
خسروی، رئیس مرکز پژوهش‌های شورای شهر، که برای به ثمر نشستن و راه‌اندازی نخستین صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر در اصفهان، تلاش بسیاری کرده، معتقد است اصفهان یکی از اکوسیستم‌های خوب کارآفرینی کشور است؛ چراکه جوانان خلاق و باسواد در تراز بین‌المللی علمی دارد. استارتاپ‌ها گام‌های اولیه پیش‌تولید و جذب مشتری را با موفقیت طی می‌کنند؛ اما برای حضور جدی در بازار به سرمایه‌گذار نیاز دارند که در اصفهان چنین ساختاری وجود ندارد. خسروی می‌گوید: «به دلیل نبود صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر در اصفهان، از میان جوانان خلاقی که من می‌شناسم، دست‌کم 15 درصد به خارج از کشور و 40درصد به تهران کوچ کرده‌اند! آن‌ها زمانی اصفهان را ترک می‌کنند که طرحشان مجوزها و استانداردهای لازم را گرفته و با سرمایه‌گذاری مناسب می‌توانند در اقتصاد و افزایش نرخ تولید ناخالص اصفهان، نقش مؤثری داشته باشند.» خسروی که به جوانان خلاق و تحصیل‌کرده اصفهانی لقب «طبقه خلاق» شهر می‌دهد، از مهاجرت آن‌ها به پایتخت و خارج از کشور ابراز نگرانی می‌کند. او می‌گوید: «رفتن آن‌ها مثل خون‌ریزی بدون درد است و حضورشان سرانجام یک روز همانند زاینده‌رود، می‌خشکد! وقتی اصفهان طبقه خلاقش را از دست بدهد، فقط کارخانه‌دارها با تکنولوژی قدیمی صنایعشان که هوا را آلوده می‌کنند و ارزش‌افزوده پایینی دارند، باقی می‌مانند. بنابراین شهر دوقطبی می‌شود و طبقه متوسط و نخبه که عامل محرکه تولید و ثروت است، دیگر وجود ندارد.»
فواید خطرپذیری
سرمایه‌گذاری خطرپذیر VC یا Venture capital یکی از انواع قراردادهای مشارکت در سرمایه‌گذاری است که با دریافت سرمایه از گروه‌های سرمایه‌گذاری از استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای کوچک حمایت می‌کند. تغییرات در دنیای سرمایه‌گذاری، این نوع از سرمایه‌گذاری را در میان انبوهی از سرمایه‌گذاران مشروع قابل‌دسترس‌تر و امکان‌پذیرتر کرده است. بنگاه‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر عموما نقش فعالی در سرمایه‌گذاری خود ایفا می‌کنند. بیشترین سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر از سوی گروه‌های سرمایه‌گذاران ثروتمند، بانک‌های سرمایه‌گذاری و سایر مؤسسات مالی انجام می‌شود که این سرمایه‌ها را در اختیار دارند. می‌توان گفت شهرداری اصفهان اولین نهادی است که برای حمایت از اکوسیستم کارآفرینی اصفهان اقدام به ایجاد این صندوق کرده است.
صندوق‌های خطرپذیر منبع مهم تأمین مالی برای افراد و بنگاه‌هایی است که به سرمایه‌های دیگر دسترسی ندارند و معمولا به جذب سرمایه هم منجر می‌شود. جذب سرمایه خطرپذیر و استفاده درست از این سرمایه نه‌تنها موجب می‌شود یک کسب‌وکار بر مبنای درستی تشکیل شود، بلکه در راستای به‌دست‌آوردن شرکای قوی و بودجه کمک شایانی خواهد کرد؛ حتی توجه‌کردن به تکنولوژی‌هایی که سرمایه‌گذاری خطرپذیر روی آن‌ها ســـرمایه‌گـــذاری می‌کند، می‌تواند به شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران در شناخت بهتر گرایش‌های جدید تکنولوژی کمک شایانی کند.
حفره‌ای که پر شد با تصویب این مصوبه، یکی از حفره‌های جدی اکوسیستم کارآفرینی شهری پر شد. یکی از معضل‌های کارآفرینی شهری همان فقدان سرمایه خطرپذیر است که اختصاص بودجه پنج‌میلیاردتومانی برای حمایت از این نوع سرمایه‌گذاری خبر خوبی برای فعالان این حوزه بوده است.
به گفته خسروی، شورای اصفهان، مترقی‌ترین مصوبه شوراهای شهر کشور ،یعنی ایجاد صندوق سرمایه خطرپذیر را مصوب کرد. طبق این مصوبه، مدیریت شهری دو میلیارد و بخش خصوصی هم پنج‌میلیارد تومان به این صندوق اختصاص دادند. اواسط مرداد نیز اولین جلسه هیئت‌مدیره این صندوق پس از گذشت دو سال از این مصوبه، برگزار شد. در این مدت مراحل قانونی طی شد و در مرداد 99 به نتیجه رسید. او می‌گوید:«به این صندوق امید دارم؛ چراکه هفت‌میلیارد تومان می‌تواند چند 10 میلیارد تومان پول بخش خصوصی را هم اهرم مالی کند تا بتوانیم استارتاپ‌های سطح شهر را حمایت کنیم.» با این شرایط اصفهان به‌زودی یکی از بهترین اکوسیستم‌های کارآفرینی کشور می‌شود؛ البته در حال حاضر نیز اکوسیستم کارآفرینی اصفهان وضعیت خوبی دارد و بسیاری از طبقه خلاق و افراد کارآفرین به دلیل وجود اکوسیستم بهتر برای رشد کسب‌وکار به اصفهان وارد می‌شوند و این موضوع یکی از مهارت‌های مدیریت شهری را نشان می‌دهد که برای جذب کارآفرینان و طبقه خلاق اقدام کرده است.
اجرای این مصوبه مانع از خروج طبقه خلاق شهر برای جذب سرمایه‌گذار می‌شود. در گذشته بیشتر افراد کارآفرین و خلاق، شهر اصفهان را به مقصد تهران ترک می‌کردند. نتایج تحقیقی که در گذشته در مرکز پژوهش‌های شورای شهر انجام شد، نشان داد که در تهران حدود ۳۰۰میلیارد تومان سرمایه خطرپذیر وجود دارد که نسبت اصفهان به تهران یک به صد خواهد بود و این طبیعی است که طبقه خلاق در این شرایط به تهران فرار کند.
