قیمت سرسامآور آجیل و خشکبار باعث شده این اقلام خوراکی از اولویت خرید مردم خارج شوند و فعالان این صنف رشد قیمت آجیل در سال جاری را بیسابقه میدانند.
بهای آجیل از اردیبهشت ماه تاکنون چند برابر افزایش یافتهاست و هرکیلوگرم پستهای که 90 هزار تومان قیمت داشت، اکنون با بهای 190هزار تومان به خردهفروشان عرضه میشود.
شرایط صادرات آجیل و خشکبار نیز به صورتی است که تقاضای زیادی برای این اقلام در بازارهای جهانی وجود ندارد؛
زیرا صادرکنندگان به سبب سختگیری بانک مرکزی، آجیل به ویژه پسته زیادی در سال جاری صادر نکردند و تنها پسته آمریکایی در بازارهای جهانی معامله میشود.
ویروس کرونا، خانهنشینی مردم و کاهش درآمدها به دلیل بیکاری و دورکاری موجب شده آجیل و خشکبار در بازار اصفهان بدون مشتری بمانند
و به سبب بهای بالای آجیل، دست خانوارهای زیادی حتی برای مناسبتهای خاص مانند شب یلدا از خرید این اقلام کوتاه شده است.
جهش بیسابقه قیمتها
«افزایش قیمت آجیل و خشکبار در چند ماه اخیر بیسابقه بوده است.» این گفته تعداد زیادی از عمدهفروشان اصفهان است که از گرانی آجیل و کسادی بازار گلهمندند.
قیمت آجیل از اردیبهشت سال جاری روند افزایشی پیدا کرد، به طوری که هر کیلوگرم پسته احمد آقایی در اردیبهشت ۹۰هزار تومان بود؛
ولی اکنون با قیمت 198هزار تومان به خردهفروشان فروخته میشود و مصرفکنندگان باید نزدیک به 250 هزار تومان بابت خرید هر کیلوگرم پسته احمد آقایی هزینه کنند.
همچنین بهای نخودچی از ۱۵ هزار تومان در اردیبهشت به ۳۲هزار تومان، بادام زمینی از کیلویی ۳۵ هزار تومان به بالاتر از 60 هزار تومان رسیده است.
قیمت بادام درختی اعلا از 110 به 210 هزار تومان و بادام هندی از 165 هزار تومان به 380 هزار تومان افزایش یافته است.
درحال حاضر هر کیلوگرم پسته شور زعفرانی گلستان 280 هزار تومان، مغز بادام خام 270هزار تومان، فندق با پوست 210هزارتومان،
تخمه کدو گوشتی 180هزارتومان، تخمه ژاپنی 170 هزار تومان، تخمه آفتابگردان دور سفید شور 61هزارتومان و توت خشک 90هزار تومان در خرده فروشیها قیمت دارد.
قیمت هر کیلوگرم آجیل مخلوط نیز از 75هزار تومان شروع و به 450 هزار تومان میرسد. آجیلهای مخلوط بستهبندی نیز قیمتی بیش از 150 هزار تومان دارد.
آجیل در اولویت نیست
آجیل از دیرباز جزو تنقلات خانوادههای ایرانی بود، ولی افزایش قیمت آن موجب شده این قلم از سبد معیشتی اقشار مختلف حذف شود.
مقایسه قیمت آجیل و خشکبار در سال جاری با سال گذشته، از رشد سه برابری قمیت ها حکایت میکند.
یکی از عمدهفروشان قدیمی اصفهان درباره وضعیت بازار میگوید:
«سال گذشته هر روز چند صد کیلو آجیل و خشکبار میفروختیم، ولی در پاییز جاری به سختی هر روز صدکیلوگرم از اجناس ما به فروش میرود.
من به شخصه هیچوقت وضعیت بازار را تا این اندازه بد ندیدهام حتی در زمان جنگ هم بازار اینگونه نبود.»
خرده فروشی در بازار اصفهان نیز از وضعیت بازار میگوید: «الان وضعیت فروش به جایی رسیده که بازار سال گذشته برای ما تبدیل به یک آرزوی دستنیافتی شده است.»
درمجموع تقاضا برای آجیل و خشکبار در اصفهان کمتر از هر زمانی است؛ تاجایی که فعالان این صنف به رونق بازار در آستانه شب یلدا هم امیدی ندارند
و مردم با وجود کرونا و مشکلات اقتصادی نمیتوانند مانند سالهای گذشته خرید کنند.
دولت هم کمکی نمیکند
افزایش قیمت مواد غذایی باعث شده خانوارها درآمد خود را صرف خرید اقلام اساسی
و اولیه کنند و دیگر پولی برای مردم نمیماند که بخواهند آجیل یا تنقلات بخرند.
از طرفی وضعیت بازارهای جهانی مناسب نیست و اقلامی مانند پسته و خشکبار در سال جاری مانند سالهای قبل صادر نمیشود.
بررسی روند صادرات آجیل و خشکبار طی دوسال گذشته نشان میدهد
در بازارهای جهانی تقاضا برای پسته آمریکایی زیاد است و پسته ایران مانند گذشته طرفدار ندارد؛
صادرکنندگان سال گذشته فقط مقدار محدودی از پسته ایران را در شرق آسیا به فروش رساندند.
طبق توضیحات مهدی سیفالدینی، دبیر خانه کشاورز کرمان در گفتوگو با دنیای اقتصاد، سالهای گذشته ایران قیمت پسته را تعیین میکرد
ولی به خاطر تحریمها و عدم رغبت صادرکنندگان به صادرات پسته آن هم به سبب مشکل بازگشت ارز
و تعهد به بانک مرکزی، آمریکا قیمت پسته را در بازارهای جهانی مشخص میکند
و ایران از بازار بینالمللی خارج شده است. با این اوصاف آجیل و خشکبار ایران نه در بازارهای خارجی و نه بازار داخلی مشتری ندارد.
حال با چنین وضعیتی، دولت مالیاتها را نسبت به سال 98، ۱۵ درصد افزایش داده است
تا صنف آجیل و خشکبارهای اصفهان بدترین سال کسبوکار خود را سپری کنند.
