دغدغه‌های استاد برای اصفهان

گفت‌وگوی آنلاین شهردار اصفهان با چهره جهانی معاصر نگارگری ایران، اولین اقدامی بود که اصفهان پس از ثبت جهانی این هنر انجام داد. ثبت هنر مینیاتور به نام ایران و سه کشور دیگر در فهرست میراث ناملموس بشر، خبر بسیار خوبی به‌ویژه برای اصفهان محسوب می‌شود؛ چــراکــه نه فــقـط چـهــره‌های تاریخی صاحب‌نامی از این خطه در هنر نگارگری بــرخــاستــه‌انــد که چــهــره‌های معاصر ارزشمندی از جمله محمود فرشچیان، امیرهوشنگ جزی‌زاده و اکبر مصری‌پور هم پرچم اصفهان را در این حوزه برافراشته نگه‌داشته‌اند. حفاظت از میراث و منظر شهر، محور گفت‌وگوی آنلاینی بود که بین قدرت اله نوروزی، به عنوان چهره حقوقی و مدیریت شهری اصفهان، از یک سو و محمود فرشچیان، در جایگاه چهره هنری بین‌المللی اصفهان، انجام شد و به‌جز نگارگری، پای بلندمرتبه‌سازی، ارگ جهان‌نما، رودخانه سن و زاینده‌رود هم به میان آمد.

تاریخ انتشار: ۰۹:۲۳ - دوشنبه ۲۹ دی ۱۳۹۹
مدت زمان مطالعه: 4 دقیقه

هنر مینیاتور (Art of miniature) در پایان آذرماه امسال به نام کشورهای آذربایجان، ایران، ترکیه و ازبکستان در فهرست میراث ناملموس جهانی بشر به ثبت رسید. اگر به سایت یونسکو مراجعه کنید، در توضیحات پرونده این میراث از استاد فرشچیان با اثر ظهر عاشورا، یاد شده است.

 پاسدار تناسب و منظر شهریم

پاسداری از «نظم» و «هارمونی» شهر، موضوع آغازین گفت‌وگوی آنلاین شهردار اصفهان با محمود فرشچیان بود. استاد نگارگری ایران حالا سال‌هاست که دیگر در اصفهان زندگی نمی‌کند؛ اما نود و یک سال پیش، در این خطه و در خانواده‌ای که نامشان به فرش گره خورده بود، دیده به جهان گشود، در کارگاه‌های نقاشی حاج میرزا آقا امامی و عیسی‌خان بهادری بالید؛ سپس برای تحصیل راهی اروپا شد. محمود فرشچیان حالا سال‌هاست که ساکن ینگه دنیاست؛ اما هنوز قلبش برای اصفهان می‌تپد و همین هم باعث شده که قدرت‌اله نوروزی در این گفت‌وگو ضمن تبریک ثبت جهانی هنر مینیاتور، از دغدغه‌مندی استاد نگارگر هم تقدیر کند و بگوید: «شما زمانی نگرانی بابت بلندمرتبه سازی در اصفهان داشتید و در پاسخ به شما این اطمینان را دادم که تا جایی که توان داریم پاسدار میراث تاریخی شهر خواهیم بود و از آن محافظت خواهیم کرد؛ چرا که این میراث را، هویت شهر اصفهان می دانیم و اگر اصفهان در جهان می‌درخشد، فقط به‌خاطر همین داشته‌هایی‌ است که همه باید برای پاسداری از آن‌ها تلاش کنیم.»
به روایت اداره ارتباطات رسانه‌ای شهرداری اصفهان، قدرت‌اله نوروزی در ادامه تصریح کرد: «احساس مسئولیت شما قابل تقدیر و ستایش است. قطعا به نقطه‌نظرات شما اهمیت ویژه‌ای خواهیم داد. ما پاسدار دستاورد گذشتگان هستیم و تمام تلاشمان را می‌کنیم که در احترام به بزرگانی همچون شما که کم‌نظیرید، حافظ نظم و هارمونی شهر باشیم. تلاش ما این است که بر معانی هویتی شهر تأکید کنیم و از این مواضع کوتاه نیاییم؛ اما ممکن است به‌غفلت و دور از چشم ما اتفاق‌هایی در این شهر بزرگ بیفتد که قطعا پیگیری کرده و سعی می‌کنیم این نوع ، که مقابله با تعدی‌های این‌چنینی است، نهادینه شود تا برای همیشه به عنوان رفتاری سنجیده و منطقی مورد قبول قرار گیرد و تداوم پیدا کند.»

در مسیر زدودن نازیبایی‌های اصفهان هستیم

به روایت شهردار اصفهان، این شهر با وجود تمام مسائل و مشکلات طی سه سال گذشته در حوزه‌های مختلف شاهد اتفاق‌های خوبی بوده است؛ از جمله این‌که محور حرکت مدیریت شهری بر مدار رونــق گردشگری، حفاظت از محیط‌زیست و ارتقای شهر هوشمند قرار گرفته و در حوزه‌های فرهنگی هم موفقیت‌های مطلوبی دیده و پیشرفت‌هایی حاصل شده است. نــکتــه دیــگــری کـه نــوروزی در گفــت‌وگویــش بر آن تأکید کرد، اقدامات مدیریت شهری با محوریت «پیرایش شهری» در مناطق 15گانه اصفهان بود. به عبارتی، شهردار برای هنرمند نگارگر توضیح داد که سعی کرده‌اند زوائد نازیبای شهر را بزدایند و تناسب و تعادل را به منظرهای شهری اصفهان هدیه کنند. قدرت‌اله نوروزی در همین راستا تأکید کرد: «به همین علت هم در ایجاد موزه‌های لازم، راه‌اندازی تئاتر شهر و موزه فرش، مقدمات کار فراهم شده است.»

فکر چاره برای ارگ جهان‌نمای پرچالش

زخم ناسور اصفهان هم موضوع دیگری بود که هم استاد نگارگر و هم شهردار درباره‌اش صحبت کردند: ارگ جهان‌نما را چه کنیم؟! شهردار اصفهان در این باره تصریح کرد: «در سال‌های اخیر طرح‌های مناسبتی که بسیار با استقبال مردم نیز روبه‌رو شده در یکی از ضلع‌های این ارگ نصب می‌شود؛ اما شهرداری آمادگی دارد با کمک هنرمندانی همچون شما، برای زیباسازی این بنا برنامه‌ریزی و طراحی کند.» این صحبت شهردار اصفهان پیرو حرکتی است که در موفق‌ترین نمونه، باز به نگارگری رسید. ماجرا برمی‌گردد به دیوار پازلی که هربار با موضوعی قرار است رنج مردم را از دیدن جهان‌نمایی که استخوان لای زخم شهر است، کم کند و موفق‌ترین طرح همه دوره‌هایش، طرحی بود که در آذرماه امسال به مناسبت نکوداشت روز اصفهان بر خود دید: آثار نگارگری از استاد امیرهوشنگ جزی‌زاده که اگر چند روز بیشتر بر دیواره نگه می‌داشتند، با سالروز ثبت جهانی نگارگری هم منطبق می‌شد.

شهرداری به کمک ارگان‌های نقش‌آفرین در هنر اصفهان می‌آید

شهردار اصفهان این گفت‌وگو را برای مدیریت شهری غنیمت دانست و اضافه کرد: «امیدواریم این روند تداوم پیدا کند و اگر باز هم نظری در رابطه با شهر اصفهان داشتید یقینا استقبال می‌کنیم. اصفهان گنجینه‌ای بی نظیر از هنر هنرمندان است و در صورت همراهی سایر دستگاه‌ها ما آماده کمک‌رسانی در سایر بخش‌های هنری شهر همچون هنرستان هنرهای زیبا هستیم.»

ببینید چه ردپایی از خودتان در اصفهان برجای می‌گذارید

اما پس از صحبت‌های مقدماتی شهردار اصفهان، محمود فرشچیان صحبت‌هایش را با این جمله آغاز کرد: «چشم دنیا به اصفهان است و شما به عنوان شهردار این شهر، می‌توانید یادگاری‌های زیادی از خود به جای بگذارید.» حرفی تأمل‌برانگیز و مهم از نگارگری که دل‌بسته به اصفهان، اما جهان‌دیده است. این استاد نگارگری در رابطه با ارگ جهان‌نما با ارائه پیشنهادهایی خواستار بازآرایی این بنا در مرکز شهر اصفهان شد و ادامه داد: «این ساختمان از لحاظ شهری دچار بلندمرتبه سازی است؛ اما می‌توان برخی از ناهماهنگی‌های ظاهری آن را حذف کرد.» فرشچیان از لزوم برگزاری مسابقاتی برای رسیدن به فکر چاره برای ارگ جهان‌نما گفت و پیشنهاد داد که از نیرو و خلاقیت جوانان و اهل فن برای نجات مردم از این ساختمان و این ساختمان از وضعیت فعلی، استفاده شود.

بلندمرتبه سازی را برای همیشه در اصفهان متوقف کنید

پیشنهاد استاد نگارگر هم جای تأمل دارد. فرشچیان رو به شهردار اصفهان گفت: «امیدوارم در وهله نخست طرحی در سطح کشور تصویب شود که برای همیشه بلندمرتبه سازی در اصفهان متوقف شود.» سخن پایانی استاد نگارگر هم پاریسی بود. او گفت: «جان، فکر و ذهن من در ایران و اصفهان است. بینید، مثلا در اطراف رودخانه سن در فرانسه محال است اقدامی صورت گیرد که منظر تماشای مردم گرفته شود. امیدواریم در اطراف رودخانه زاینده‌رود هم براساس طرحی، برای همیشه بلندمرتبه‌سازی متوقف شود.»