وقتی به بودجه آموزشوپرورش نگاه میاندازیم و از سوی دیگر اهمیت و حجم بالای مسئولیتی را که بر دوش این وزارتخانه است، بررسی میکنیم، بیاختیار به یاد ضربالمثل «دوصد من استخوان خواهد که یک من بار بردارد» میافتیم! به هر حال در این فرصت اندک، راهکارهایی عملی برای برونرفت از این چالش و زخم کهنه تقدیم میشود. آنچه در ادامه میخوانید بخش سوم و پایانی این راهکارهاست که بخش اول آن در تاریخ یکشنبه 19 بهمن و بخش دوم آن در تاریخ سهشنبه 21بهمن در روزنامه اصفهان زیبا به چاپ رسید.
2-ب-استفاده از تبصره 75
هنرستانها میتوانند از تبصره 75 استفاده کنند و تولیدات خود را به فروش برسانند که این مسئله میتواند هم به دانش آموز و معلمان و هم مدرسه کمک کند؛ اما قوانین دست و پا گیر زیاد، باعث میشود که مدیران هنرستانها رغبتی برای ورود به این مبحث نداشته باشند. پیشنهاد میشود این قانون برای هنرستانها تسهیل شود تا بتوان از ظرفیتهای آن استفاده کرد.
2-ج-روش تأمین مالی جمعی (crowd funding)
در سال 2008 اوباما در جریان مبارزه انتخاباتیاش یک کمپین اینترنتی برای تأمین هزینههای انتخاباتی خود راه اندازی کرد که حدود 500 میلیون دلار جمع آوری شد و البته این کار نقش مهمی در به قدرت رسیدن و افزایش آرای او داشت.
این فرهنگ و روش تأمین مالی در ایران قدمتی بسیار بیشتر دارد و با نام های دیوار مهربانی، گلریزان (در ماه مبارک رمضان) و کمکهای مؤمنانه از طریق شرکتها، مردم عادی یا خیریههای مختلف انجام میشده است.
به نظر میرسد یکی از راهحلهای مشکلات آموزش و پرورش استفاده از همین روش است، وقتی آحاد مردم متوجه این مسئله باشند که کمک آنها به آموزش و پرورش در واقع کمک به خودشان و آینده کشورشان است، مطمئنا اتفاقات خوبی رقم خواهد خورد.
نمونه موفق روش کراود فاندینگ را در چند ماه اخیر و با راهاندازی پویشهایی جهت تهیه تبلت و موبایل برای دانش آموزان نیازمند شاهد بودیم که مسلم است اگر این کمکها نبود، حل این مسئله به هیچ وجه از عهده آموزش و پرورش بر نمیآمد.
2-د-صدور مجوز برای برخی از فضاهای آموزش و پرورش که جنبه تجاری دارند
در حال حاضر فضاهایی مانند خانه معلم در اختیار پیمانکار قرار گرفته که تا حدودی نیازهای جامعه فرهنگیان را هرچند محدود، برطرف میکند. اگر بتوان به همان ترتیب مشکل قانونی برای اختصاص برخی از فضاهای مناسب جهت امور تجاری را حل کرد، بسیاری از مشکلات موجود مرتفع خواهد شد. به عنوان مثال موقعیت مکانی برخی مدارس و هنرستانها را در نظر بگیرید که در مجاورت فضاهای تاریخی یا تجاری شهر قرار دارند، اگر بتوان از آن استفاده تجاری کرد (اشخاصی هستند که حاضر به ساخت این فضاها بوده و فقط در قبال آن، اجاره چند ساله آن را طلب میکنند) هزینههای ادارات و مدارس کمبرخوردار به راحتی تأمین میشود.
البته قبل از ورود به چنین مبحثی باید بررسی دقیق انجام شود تا جلوی مفسدههای احتمالی گرفته شود. به هر روی آنچه مسلم است، این است که اگر مشکلات آموزش و پرورش حل شود، تأثیر مستقیم روی معلم و دانشآموز خواهد گذاشت. معلمی که دغدغه مالی نداشته باشد با طیبخاطر سر کلاس حاضر شده و به تدریس میپردازد و همین آرامش به دانش آموز و جامعه نیز منتقل خواهد شد.