مسیر پلهای تاریخی
مسافت: 8.2 کیلومتر
زمان: از یک ساعت و 40 دقیقه به بالا
قدمت: ساسانی، صفوی تا معاصر (حدود 400 سال)
شاخه گردشگری: طبیعی، تاریخی، تفریحی، ورزشی
جاذبههای مسیر: طبیعتگردی (تماشای پوشش گیاهی و جانوری متنوع در پارکهای دو سوی زایندهرود)، فضاهایی برای پیکنیک، زمینهای دوچرخهسواری، اسکیت، تنیس و… (در بوستان آئینهخانه، پارک ایثارگران و پارک آبشار)، پردیس هنر، پارکهای اسباببازی، پاتوقهای غذاگردی (کلهپاچه میدان فیض، بستنی زعفرانی خواجو، کافههای بوستان سعدی، کافههای زیر پل خواجو و پل چوبی و…)، مقبره پروفسور پوپ. پنج پل تاریخی که در فهرست میراث ملی ایرانیان ثبت شدهاند.
راهنمایی تاریخی: پل مارنان (غربیترین پل برای ارتباط محله ارمنینشین جلفا با محلههای مسلماننشین ساخته شده، پل جویی (374 سال پیش ساخته شده و محل عبور خانواده سلطنتی بوده است)، سی و سه پل (431 سال پیش ساخته شده)، پل خواجو (382 سال پیش ساخته شده و یکی از زیباترین پلهای تاریخی جهان محسوب میشود)، پل شهرستان (قدیمیترین پل شهر اصفهان، محل عبور قافلههای شیراز، بخشی از پل به نواقلی یا محل اخذ عوارض از کاروانها اختصاص دارد).
مسیر منارههای تاریخی
مسافت: ۵.۲ کیلومتر
قدمت: سلجوقی (حدود 900 سال)
زمان: از یک ساعت به بالا
شاخه گردشگری: تاریخی، فرهنگی
راهنمایی مسیر: از هر جای مسیر میتوانید شروع و به هر جا که میخواهید بازدیدتان را ختم کنید اما یکی از کوتاهترین مسیرهایی که شامل همه منارهها باشد، به ترتیب این گونه است: مناره باغ قوشخانه- دو مناره دردشت- مناره چهل دختران- مناره ساربان- دو مناره دارالخلافه. (میتوانید بعد از دیدن دو منار دردشت یا پیش از آن، مناره مسجد علی در محله هارونیه را هم به مسیرتان اضافه کنید).
راهنمایی تاریخی: مناره ساربان، زیباترین و بلندترین مناره تاریخی اصفهان است، 54 متر ارتفاع دارد و جالب این که چند درجه از خط عمود منحرف شده است به همین دلیل به برج پیزای اصفهان معروف شده است. دومناره دارالضیافه منارههای برجای مانده از بنای مهمانسرایی باشکوه هستند، 48 متر هم ارتفاع دارند. مناره چهل دختران (معروف به گارلند) با ارتفاع 29 متر، کتیبه تاریخی به تاریخ 501 قمری دارد یعنی حالا 941 ساله است.
پیشنهاد گردشگرانه: صبح یا عصر پیش از غروب، این مسیر را ببینید. به طور ویژه دیدن سه مناره آخر در شب به دلیل نورپردازیهایشان، جالب توجه است. بنابراین میتوانید جوری برنامهریزی کنید که منارهها را هم در روز و هم در شب ببینید.
مسیر منظر کلیسایی
مسافت: حدود 2 کیلومتر
قدمت: حدود 400 سال
زمان: از چهل دقیقه به بالا
شاخه گردشگری: ادیان، تاریخی، فرهنگی، غذاگردی
راهنمایی مسیر: مسیر پیادهگردی در جلفای نوی اصفهان در همه ساعات شبانهروز جذاب است. میتوانید بلیت بخرید و کلیساهای وانک و بتلحم، موزههای مردمشناسی ارامنه جلفای نو و گنجینه موسیقی ارامنه را ببنید و در خانههای تاریخی منطقه هم غذا و میانوعده میل کنید یا این که فقط به پیاده روی و لذت بردن از منظرههای کلیسایی بپردازید. خیابانهای نظر و خاقانی حکیمنظامی هم از جمله مناطق پررونق برای خردید محسوب میشوند. اما برای پیادهگردی بدون هزینه، نقطه آغاز مسیر میتواند میدان جلفا در خیابان نظر میانی باشد. جایی که باید گنبدهای سه کلیسا را تماشا کنید (کلیساهایی بتلحم، مریم و هاکوپ مقدس)، بعد از کوچه سنگفرش به طرف کلیسای وانک بروید و گنبد و برج ساعتش را از داخل کوچه ببنید. این مسیر را به سمت هتل جلفا و بعد، خاقانی ادامه دهید هم میتوانید از خیابان خاقانی وارد سنگتراشها شوید و هم از خیابان حکیمنظامی رد سنگتراشها را بگیرید. در این کوچه طولانی خانههای تاریخی تبدیل شده به هتل و کافه و رستوران و گالری وجود دارند و البته گنبدهای کلیساهای مختلف و مدرسه فرانسویها و مدارس تاریخی ارامنه و خانههای تاریخی را که به دانشکدههای دانشگاه هنر اصفهان تبدیل شدهاند هم میتوانید ببینید. مخصوصاً اگر مسیرتان را از کنار نهرها تنظیم کنید.
مسیر منظر کنیسایی
مسافت: 2.3 کیلومتر
زمان: از چهل و پنج دقیقه به بالا
شاخه گردشگری: ادیان، تاریخی، فرهنگی
جاذبههای مسیر: بافت تاریخی در قدیمیترین محله اصفهان شامل کنیساها (کنیسه یا محل عبادت یهودیان اصفهان)، خانهها و اقامتگاههای سنتی و بومگردی، سقاخانهها، مساجد، منارهها و بازارچهها.
راهنمایی مسیر: خیابانهای کمال و کمرزرین در محله جویباره برای علاقمندان گردشگری ادیان نامآشنا هستند. در این محله میتوانید بافتگردی کنید و هر چند قدم از منظر یک کنیسه را از بیرون تماشا کنید. ورود به کنیسهها البته فقط با مجوز از اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ممکن است. بنابراین به دیدن محله باید اکتفا کنید.
راهنمایی مسیر: کنیساهای محله به ترتیب از جنوب به شمال عبارتند از: آقا شکراله (یعقوب مسجدی)، شموئل حناساب، ملانیسان، موسی خیا، بزرگ، ناسی، ملایعقوب (داخل پارک کمال و کنار مقبره شاعر معروف کمالالدین عبدالرزاق اصفهانی) و سنگ بست.
مسیر سقاخانهها
مسافت: 2.4 کیلومتر
زمان: از یک ساعت و نیم به بالا
شاخه گردشگری: فرهنگی، تاریخی، هنری
جاذبههای مسیر: بافت و بازارچههای تاریخی
راهنمایی مسیر: اصفهان سقاخانههای بسیاری دارد که میتوانید در بافتگردیهایتان خودتان تک به تک پیدایشان کنید. اما یک مسیر هم میتوان برای چند تا از معروفترینهایشان تعریف کرد. مسیری که از دیدار با سقاحانه عباسآباد (به عنوان یکی از زیباترین و قدیمیترین سقاخانههای اصفهان) میتوان آغازش کرد و سپس به طرف سقاخانه چهارراه نقاشی (سقاخانهای که اخیراً مرمت شده) رفت و بعد هم سقاخانه علیقلی را در بازارچه و محلهای به همین نام تماشا کرد و در همسایگی مسجد جامع عتیق هم به سقاخانه دردشت در بازارچه و محله قدیمی دردشت رسید. البته که در مسیر، چه در خیابان سنبلستان، چه در بازار قدیم اصفهان، چه در خیابان طیب شماری دیگر از سقاخانهها را میتوانید پیدا کنید.
مساجد-موزهها
شاخه گردشگری: ادیان، تاریخی، فرهنگی، هنری
مساجد مهمی در اصفهان وجود دارند که اگر در زمان نمازهای یومیه در آنها حاضر شوید، میتوانید به رایگان بنا را هم ببینید. دو مسجد میراث جهانی یعنی مسجد جامع عتیق (مسجد جمعه) و مسجد جامع عباسی (مسجد امام) هم از این جمله هستند. البته در مورد مسجد جامع عتیق توجه کنید که درهای بخشهای مهمی از بنا مثل محراب اولجایتو و زیرگنبدهای نهصدساله بنا در زمان نماز به روی گردشگران بسته میشوند. اما به طور ویژه در مورد مسجد حکیم (بنایی با قدمت صفوی که به دلیل وجود کتیبههای بسیار زیبا و متنوعش به موزه خط بنایی معروف است)، مسجد سید (بنایی قاجاری که معماری بسیار ویژه و کاشیکاریهای زیبا و برج ساعت جالبی دارد)، مسجد ظلمات (که مقبره میرعماد حسنی خوشنویس مهم نستعلیق را در خود دارد) و شماری دیگر از مساجد تاریخی اصفهان فقط باید در زمان نماز مراجعه کنید تا موفق به دیدنشان شوید.
میدان نقش جهان
قدمت: صفوی
شاخه گردشگری: تاریخی، فرهنگی، طبیعی، هنری، خرید، غذاگردی
راهنمایی مسیر: شاید بتوان گفت جذابترین مقصد رایگان گردشگری اصفهان، قلب شهر یعنی میدان نقش جهان است. جایی که میتوانید در هر ساعتی از شبانهروز به دیدارش بروید و به تازگی هم نورپردازی طبقه دومش احیا شده و در شب هم زیبایی دوچندانی دارد. اگر اهل دل باشید روزهای متمادی در ساعات مختلف میتوانید دور همین میدان و کوچه پس کوچههای اطرافش بگردید و از بافت تاریخی و جذابیتهای فرهنگیاش لذت ببرید.
سردرهای جذاب
قدمت: آلبویه-صفوی
شاخه گردشگری: تاریخی، هنری، فرهنگی
راهنمایی مسیر: در میدان نقش جهان رو به سردر قیصریه بایستید و در نقاشیهای این سردر دقیق شوید. یادتان باشد که خود این سردر به طور مجزا در فهرست میراث ملی ایرانیان به ثبت رسیده و نقاشیهایش گرچه از سمت گردشگران با بیتوجهی روبهرو میشوند اما دستکم در تاریخ هنر ایران جایگاه مهمی دارند. در این نقاشیها، شکارگاه سلطنتی، اروپاییان و تصویر یکی از جنگهای شاه عباس کبیر را میبینید. دو نقش قوس یا نماد اصفهان را هم بر بالای سردر میبینید. از اینجا اگر به سمت خیابان حکیم و کوچه باغ قلندرها بروید در ورودی مسجد حکیم، سردر جورجیر را میبینید که این میراث هم به طور مجزا در فهرست میراث ملی ایرانیان به ثبت رسیده است. خیلیها سفر را به جان میخرند و برای دیدن رباط شرف از مشهد به سرخس مسیری طولانی را میپیمایند. اما شمایی از آجرکاریهای جذاب و زیبای رباط شرف را میتوانید زیر گوش میدان نقشجهان در سردر جورجیر (متعلق به قرن چهارم هجری و دوره آلبویه) ببینید.
سعدیه بیحصار اصفهان
قدمت: صفوی
شاخه گردشگری: ادبی، تاریخی، فرهنگی، هنری
راهنمایی تاریخی و گردشگری: صائب، شاعری زاده تبریز و پرورده اصفهان بود. در دربار شاه عباس دوم و شاه سلیمان صفوی شاعری کرد و حالا هنوز بنای آرامگاهیاش در میان باغ-پارک در هر ساعت از شبانهروز میزبان گردشگران است. استاد جلالالدین همایی (اصفهانشناس و چهره ملی فرهنگ و تاریخ و ادبیات ایران) مقبره صائب را در این باغ یافت و بنای آرامگاهی شاعر با خوشسلیقگی استاد حسین معارفی (یکی از اصفهاندوستان و مرمتگران مطرح دهه چهل) ساخته شد. میتوانید در نزدیکی پل مارنان از این مقبره هم دیدن کنید و ساعتی به شعرخوانی در جوار صائب مشغول شوید.
تخت فولاد
قدمت: پیش از اسلام
شاخه گردشگری: فرهنگی، تاریخی، مذهبی، هنری
راهنمایی تاریخی و گردشگری: هفتاد و پنج هکتار مقابر و بناها و مساجد و آب انبارها و تکایای ارزشمند از دورههای مختلف تاریخی در مجموعه فرهنگی تاریخی و مذهبی و گردشگری تخت فولاد برای اصفهان همان جایگاهی را دارد که پرلاشز برای پاریس. گردشگران در هر ساعتی از شبانه روز میتوانند به دیدن گورستان تخت فولاد بروند مخصوصاً که نورپردازیهایی هم برای بناهای آرامگاهی مختلفش تدارک دیده شده است. البته که بهتر است در ساعات اداری روز مراجعه کنید تا بتوانید موزه سنگ و برخی از تکایای دیگر را هم پیش از بسته شدن درهایشان ببینید و حجاریهای زیبا و معماری تکایا را درک کنید.
