«وضــعیــت کارگاه‌هــای تــولــیــد صنایع‌دستی در اصفهان اسف‌بار است و جز عشق و اعتقاد هیچ‌چیز دیگری آنان را به ادامه فعالیت‌های هنری ترغیب نمی‌کند.» این روایتی است که در توضیحات یکی از دو ویدئوی سفر ضرغامی به اصفهان منتشر شده است. این ویدئوها با دو عنوان «اصفهان!» و «شب‌های زاینده‌رود!» در صفحه اینستاگرامی وزیر (@zarghami.video) منتشر شده‌اند. در ادامه، توضیح دیگری هم به این صورت آمده است: «اصفهان بعد از جیپور هندوستان، دومــیـن شــهــر صنــایــع‌دســتــی در دنــیــاســت و بــه‌تنهایی یک‌سوم رشته‌های این حوزه را در دنیا داراست.»
ضرغامی در یکی از این ویدئوها درحالی‌که در کنار پل خواجو ایستاده است، اعلام می‌کند: «اصفهان از جهت صنایع‌دستی منحصربه‌فرد است؛ هم ازنظر تعداد رشته‌ها و هم ازنظر حجم تولید و صادرات و بنیه مهارتی و هنری. هیچ شهر دیگری جز اصفهان چنین جایگاهی ندارد.» او با تأکید بر اینکه در این سفر آخرین وضعیت را بررسی و مشکلات را پیگیری کرده است، ادامه داد: «صنایع‌دستی باید کاربردی شوند، بسته‌بندی خوب داشته باشند و برندسازی صورت گیرد و مواد اولیه ارزان به هنرمندان داده شود. الان مواد اولیه خیلی گران شده است؛ درحالــی‌کــه نـبــایــد صنایــع‌دستی تزیینی شود؛ باید همه مردم بتوانند صنایع‌دستی بخرند.» او در این گفت‌وگو، از تصمیم‌گیری برای راه‌اندازی بازارچه‌های گوناگون در شهرهای مختلف و مراکز استان‌ها هم خبر داد.
رئیس اتحادیه صنف تولیدکنندگان و فروشندگان صنایع‌دستی اصفهان در گفت‌وگو با اصفهان‌زیبا درباره سفر اخیر وزیر میراث گفت: «ابتدا که آقای وزیر رأی اعتماد گرفتند، ما رفتیم و مسائل و مشکلات زیربنایی را اعلام کردیم. این موارد، هشت‌‌نه مشکل را شامل می‌شدند؛ ازجمله اجرانشدن ماده 141 قانون مالیاتی و اینکه اداره مالیاتی هر شهر و استان به‌صورت سلیقه‌ای و با ترفندهای مختلف از تولیدکنندگان صنایع‌دستی مالیات می‌گیرند.»
عباس شیردل ادامه داد: «بیمه هنرمندان مشکل دیگری بود که با وزیر مطرح کردیم. اعداد مختلفی برای تعداد هنرمندان صنایع‌دستی کشور اعلام‌شده است؛ ازجمله، بیش از یک‌میلیون نفر و در جای دیگر هم گفته‌شده حدود 750 هزار نفر. اما ما حدود 36هزار نفر بیمه‌شده داریم که آن‌ها هم مشمول بیمه قالی‌بافان هــستــنــد و بــیــمــه صنایــع‌دستــی نیستند.» از شیردل پرسیدیم که پس «بیمه هنرمندان» چه؟ آیا از این بیمه برای هنرمندان صنایع‌دستی استفاده نمی‌شود؟ او به ناکارآمدی معاونت‌ها در این زمینه اشاره کرد که نتوانسته‌اند از ردیف بودجه‌هایی که در وزارت ارشاد تصویب شده است، برای هنرمندان استفاده کنند.
او ســپــس تصریح کرد: «لازم بود آقای وزیر کارگاه‌های صنایع‌دستی را از نزدیک ببینند و سختی کار و مسائل و مشکلاتی را که برای این هنــرمنــدان وجود دارد، متوجه شوند. همیشه وقتی وزیر می‌آمد، از بهترین و ز‌یباترین کارگاه‌ها دیدن می‌کرد و اصفهان برچسب برخورداربودن می‌خورد؛ اما این بار برنامه‌ریزی کردیم که ایشان از یکی از کارگاه‌های بسیار ضعیف که با حوادث بسیاری روبه‌رو بوده و به خاطر عدم وجود بیمه، کارگرانش را بیرون کرده است، دیدن کند.»
ماجرای درجه یا رتبه هنری، موضوع دیگری بود که به گفته شیردل با وزیر مطرح شده است و مشکل از آنجا نشئت می‌گیرد که ممیزی با ارشاد است؛ اما هنرمندان صنایع‌دستی خواستار مستقل شدن وزارت میراث در این موضوع هستند.
شیردل در ادامه بیان مشکلات این حوزه اضافه کرد: «صندوق حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی نداریم؛ ولی بودجه‌اش به وزارت ارشاد می‌رود و در جای دیگر خرج می‌شود؛ درست مثل موسسه مالی پیش‌کسوتان که وجود ندارد و ردیف بودجه مصوبش برای هنرمندان دیگر خرج می‌شود. نبود بازارچه‌ها و خلأ نمایشگاه‌های داخلی و خارجی هم مشکل بعدی ماست.»
اما در کنار همه مشکلات، سنگ بزرگ‌تری پیش پای هنرمندان صنایع‌دستی است که نفس شهر خلاق صنایع‌دستی و هنرمندان و علاقه‌مندان را به شماره انداخته است؛ ماجرا این است که مواد اولیه روزبه‌روز گران‌تر می‌شوند.
شیردل از گران‌شدن تمام مواد اولیه، چه آن‌ها که در داخل کشور وجود دارند و چه آن‌ها که از خارج وارد می‌شوند، گفت. به روایت او، یک مثال واضح، وضعیت گرانی روزافزون مس است. لعاب‌ها و رنگ‌های میناکاری و پارچه‌های قلمکار و هر آنچه فکرش را بکنید، روزبه‌روز به دلایل مختلف با افزایش چندبرابری قیمت روبه‌رو هستند.
معضل بعدی، خلأ مدیرکل است. چند ماه است که اصفهان مدیرکل میراث، گردشگری و صنایع‌دستی ندارد و شیردل این موضوع را مشکل مهمی می‌داند که ریشه در اختلاف میان وزارت میراث و استانداری اصفهان دارد و دودش به چشم صنایع‌دستی هم رفته است.
از شیردل درباره دستاوردهای سفر وزیر برای صنایع‌دستی اصفهان جویا شدیم و او با تأکید بر اینکه این سفر دستاوردهای خوبی داشته است، تصریح کرد: «می‌خواستیم وزیر مواردی را که گفته‌شده بود، از نزدیک مشاهده و یقین پیدا کند که باید مستقل باشیم تا بتوانیم کار کنیم. متوجه شدند که برای اصفهان باید یک گروه ویژه غیر از مدیرکل تعیین شود و دیدارهای ماهانه هم داشته باشند و وضعیت را شخصا کنکاش کنند. نکته مهم دیگر هم اقتصاد صنایع‌دستی است که باید بهبود پیدا کند.»
به گفته شیردل، اصفهان تنها شهر در ایران است که اتحادیه صنف تولیدکنندگان و فروشندگان صنایع‌دستی دارد که شامل سه‌هزار واحد صنفی و 60 هزار تولیدکننده و فروشنده صنایع‌دستی می‌شود. در تهران فقط اتحادیه صنف فروشندگان صنایع‌دستی تشکیل شده است و در شهرهای دیگر هم صنایع‌دستی زیرمجموعه اتحادیه‌های دیگر قرار می‌گیرند.
گفتنی است که اصفهان و جیپور هر دو در سال 2015 به شبکه شهرهای خلاق صنایع‌دستی و هنرهای مردمی پیوستند. اصفهان به‌جز این عنوان، لقب «شهر جهانی صنایع‌دستی» را هم از شورای جهانی صنایع‌دستی دارد.
منحصربه‌فردِ اسف‌بار!
سفر وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به اصفهان، به چه هدف بود و چه دستاوردهایی داشت؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش سلسله‌گفت‌وگوهایی با فعالان سه حوزه مرتبط ترتیب داده‌ایم تا ضمن جویا شدن احوال هر حوزه، دریابیم که چه زخم‌هایی وجود دارد و چه مرهم‌هایی می‌توان بر این زخم‌ها گذاشت. عباس شیردل، رئیس اتحادیه صنف صنایع‌دستی اصفهان، در گفت‌وگوی اول، به دیدارش با وزیر بلافاصله بعد از احراز رأی اعتماد مجلس، اشاره و سفر ضرغامی به اصفهان را موفقیت‌آمیز ارزیابی کرد. به روایت او، وزیر از نزدیک در جریان مشکلاتی که پیش از سفر با او درمیان‌گذاشته شده بود، قرار گرفت و دستورهایی برای حل مشکل بیمه هنرمندان، بازدیدهای دوره‌ای وزارتخانه از اصفهان و تشکیل کارگروهی برای رسیدگی به مشکلات دیگر در این حوزه، داد.
-
نفیسه حاجاتی
دبیر گروه میراث و گردشگری
برچسب‌های خبر
اخبار مرتبط
آرشیو کامل روزنامه
