سندی به خط سیاقی به امضای میرزا اسدالله وثیق‌الملک، رئیس بلدیه اصفهان، به تاریخ 1326 قمری، قدیمی‌ترین سندی است که در سامانه اسناد تاریخی شهرداری اصفهان بارگذاری شده و در اختیار عموم قرار گرفته است. اما به جز این سند، اسناد بسیار جالب‌توجه دیگری وجود دارند که در اختیار عموم قرار گرفته‌اند.
اگر به سامانه اسناد (asnad.isfahan.ir) که زیرمجموعه سایت شهرداری اصفهان است مراجعه کنید، در صفحه اول می‌توانید اسناد را در سه دسته موضوعی، رویدادی و دوره‌ای ببینید. مثلا در موضوع زیباسازی، می‌توانید سندی 20 برگی با عنوان «درخواست شهرداری نصب فواره میدان شاه» را ببینید که به دو زبان فارسی و آلمانی در تاریخ چهارم دی ماه 1338 نوشته شده است و عکسی از فواره شهر برن به پیوست نامه‌ها دیده می‌شود. «صورت خلاصه مغازه‌های میدان نقش‌جهان متعلق به شهرداری اصفهان» عنوان سند دیگری است به تاریخ هفتم مهر1338 در 9 صفحه که اطلاعات بسیار جالب‌توجهی درخصوص پیشه‌ها و اسامی مغازه‌داران قلب شهر، به مخاطبان ارائه می‌دهد. در سند «آگهی مزایده مغازه‌های میدان نقش‌جهان» به تاریخ بیست و نهم دی 1342 هم از مبلغ ششصد ریال به‌عنوان حداقل اجاره‌بهای مغازه‌های میدان نقش‌جهان یاد شده است. «درخواست قلمکاران شهر اصفهان» عنوان سند دیگری است به تاریخ بیست و سوم بهمن 1319 که نشان می‌دهد قلمکاران اصفهان به جابه‌جایی محل کارشان اعتراض کرده‌اند. توصیه میراثی‌پژوهشگرانه ما این است که به قسمت ثبت‌نام در سایت مراجعه کنید و اکانت خودتان را بسازید. در حال حاضر دسترسی به اسناد برای همه آزاد است و می‌توانید عکس هر سند را در سایز اصلی دانلود کنید. برای هر سند، مشخصات تاریخی، کلیدواژه و… تعریف شده تا راحت‌تر در دسترس مخاطبان قرار بگیرند.
گنجینه ارزشمندی که نقش کلیدی خواهد داشت
کـارشــنـــاس اداره پــــژوهــش مـعـاونــت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با سرویس میراث و گردشگری روزنامه اصفهان‌زیبا گفت: «شهرداری‌ها از جمله نهادهایی هستند که همگام با تصویب قانون بلدیه در سال 1286 به‌عنوان نهادی مردمی پا به عرصه وجود گذاشتند و با خدمت‌رسانی و کوشش برای اداره مطلوب شهر به نقش‌آفرینی می‌پردازند. در جریان ارائه خدمات، تعاملات و فعالیت‌های روزمره و مستمر شهرداری، رخدادها و چالش‌های گوناگون، اسناد ارزشمندی پدید آمده که مجموعه آن‌ها مسیر رویدادهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و… را در سطح خرد و کلان اجتماع به شکل منحصربه‌فردی آشکار می‌سازد.» زهرا ترکی ادامه داد: «بی‌گمان انبوه اسناد شهرداری‌ها منابع مهم و ارزشمندی هستند که در زمینه بازخوانی، نقد و ایجاد روندهای مناسب در دوران معاصر کارکردهای فراوانی خواهند داشت و راهگشای برنامه‌ریزی و تصمیم‌سازی‌های کلان برای آینده هستند.» به روایت او، مطالعه این اسناد می‌تواند راهنمایی برای مدیریت شهری و ارگان‌های مختلف در راستای مناسب‌سازی اصول و سیاست‌های عمومی با شرایط محلی و بومی باشد. به این منظور اسناد تاریخی شهرداری به‌عنوان اسناد مکمل برنامه‌سازی، ابزار مناسبی بوده و علاوه بر آن در بازتاب نیازها و فرصت‌های محلی نقش مهمی ایفا می‌کنند. ترکی با تأکید بر اهمیت اسناد تاریخی شهرداری به‌عنوان مرجع کمک‌کننده به مدیران شهری افزود: «از طریق مطالعه این اسناد، می‌توان سیاست‌های توسعه شهری را به ایده‌های مشخص تبدیل و برای برنامه‌های خاص مدیریت شهری استفاده کرد. این اسناد در برنامه‌ریزی شهری و مدیریت شهری شهرداری‌ها جایگاه ویژه‌ای دارند و البته نیازمند آن هستیم که در طول زمان اسناد تاریخی‌پژوهشی شهرداری‌ها بازنگری شوند؛ همچنین با ایجاد سامانه اسناد تاریخی‌پژوهشی شهرداری‌ها، زمینه ارتقای مدیریت شهری و بهبود وضعیت شهرداری‌ها در زمینه اداره شهر و عملکرد فراهم خواهد شد.» او تصریح کرد: «یکی از مباحث مطرح در پژوهش‌های مدیریت شهری، غفلت از منابع سندی و مراجعه اغلب پژوهشگران به منابع تألیفی است. حوزه مطالعات شهری به دلیل تنوع و تکثر منابع نوشتاری موجب فاصله‌گرفتن از اسناد تاریخی شهر شده است. با توجه به دغدغه مأخذشناختی پژوهش‌های مطالعات شهری، طرح سامانه اسناد پی‌ریزی شد؛ چراکه متون و منابع نوشته‌شده از جمله اسناد تاریخی، در تفسیر و تحلیل تحولات شهری مؤثر خواهد بود.»
ترکی بیان کرد: «اسناد تاریخی شهرداری اصفهان یکی از اصلی‌ترین گونه‌های نوشتاری و میراث شهری دوره‌های گذشته است که با هدف تاریخ‌نگاری شهری نوشته نشده‌اند؛ اما بیانگر فهم خاصی از گذشته تاریخی شهر بوده که اغلب متصل با زمان توسعه شهری نوشته شده با محتوایی متفاوت و دربردارنده اقدامات مدیران شهری در قالب دستور، ابلاغ اداری یا یک سند جمع و خرج مالی یا موارد دیگر هستند.»
به گفته این پژوهشگر، هرچه اسناد شهری در دسترس باشند، مطالعات شهری با غنای بیشتری توسط پژوهشگران انجام خواهد شد؛ چراکه از چالش‌های مهم پژوهش شهری، نبود منابع اصلی (اسناد اداری و مکاتبات شهرداری) است. به این ترتیب سامانه اسناد تاریخی شهرداری اصفهان در قامت گنجینه‌ای ارزشمند در تصمیم‌گیری‌ها و خط‌مشی‌گذاری‌های مدیریت شهری نقشی کلیدی خواهد داشت. ترکی خاطرنشان کرد: «اسناد تاریخی شهرداری، منبع دانش و مرجع پژوهش‌های شهری است که از هویت و دانایی تمدن ایرانی‌اسلامی در قالب حافظه ملی و محلی نشئت گرفته است. سامانه اسناد به‌عنوان یک سازه اطلاعاتی، با موضوع پژوهشی دارای ابعاد فنی، فرهنگی و تاریخی شهر است که امروزه به‌عنوان تجربه و سرمایه شهرداری اصفهان محسوب می‌شود. ازاین‌رو حفظ و نگهداری اسناد پژوهشی در مدیریت شهری شهرداری اصفهان نقش بسزایی دارد. سامانه اسناد شهرداری حاصل گردآوری، پایش و تحلیل محتوا و توصیف اسناد (موضوعی‌دوره‌ای و رویدادی) بوده که با تعداد بیش از 1500 سند بارگذاری شده است.»
