امسال به واسطه کرونا، تولیدات سینمای ایران مانند همیشه نبود.
94 فیلم فرم جشنواره را پر کردند که از این تعداد، 74 فیلم واجد شرایط فراخوان این رویداد دانسته شده و به بازبینی هیئت انتخاب درآمدند. از میان این 74 فیلم، 22 فیلم برای بخش مسابقه انتخاب شدند که زمینهساز بروز برخی حواشی گشتند.
حاشیه بزرگ جشنواره امسال، غیبت «قاتل و وحشی» است. فیلم «حمید نعمتالله» که در سال 98، عنوان شد مشکل مالکیت داشته و به بازبینی هیئت انتخاب درنیامد، سال گذشته به دلیل ممیزیهای بسیار آن که گفته میشود سهم عمدهاش، پیدابودن سر تراشیده و گوشهای «لیلا حاتمی» بود، از ورود به جشنواره بازماند و امسال که هم مشکل مالکیت فیلم رفع شد و هم مشکل ممیزی آن، به دلیل آنچه گفته شد اثر قبلا توسط هیئت انتخاب بازبینی شده، از حضور در جشنواره محروم ماند. فیلمی که گفته میشود نهتنها بهترین ساخته کارگردانش است بلکه یکی از بهترین ساختههای چند سال اخیر سینمای ایران است.
البته که «قاتل و وحشی»، تنها غایب بزرگ جشنواره امسال نیست. «تفریق» مانی حقیقی، «برادران لیلا»ی سعید روستایی، «شب، داخلی، دیوار» وحید جلیلوند، «مست عشق» حسن فتحی، «جنگ جهانی سوم» هومن سیدی، «شبگرد» فرزاد مؤتمن، «پیرپسر» اکتای براهنی و «غریزه» سیاوش اسعدی، مهمترین فیلمهایی هستند که هریک به دلایلی از حضور در جشنواره امسال محروم ماندند.
معدود این فیلمها، همچنان در مرحله فیلمبرداری قرار داشته و عملا نمیتوانند مراحل فنی را تا نیمههای بهمن به پایان برسانند.
برخی فیلمها که حجم بسیاری از این آثار را تشکیل میدهند، به دلایل کیفی رد شدند و ابعاد این اتفاق، رسانهای نشده است. اما امسال بخش تازهای هم به این موضوع اضافه شده و آن اینکه، برخی فیلمهای مهم ایرانی، بهشکلی خودخواسته در فجر شرکت نمیکنند تا بتوانند جواز حضور در برخی جشنوارههای خارجی مانند برلین، کن و ونیز را دریافت کنند. قدرمسلم امسال دو تا سه فیلم مهم، به همین دلیل، عطای حضور در فجر ملی را به لقایش بخشیدند و در سودای تصرف قلههای بینالمللی هستند.
با این حال، جشنواره امسال، همچنان برگهای برندهای برای روکردن دارد. قطعا گرما و حرارت چندسال پیش خود را ندارد؛ اما برخی آثار این ظرفیت را دارند که بهتنهایی تنور جشنواره امسال را گرم کنند.
2888
جدیدتریــــــن ساختــــــه «کیــــــوان علیمحمدی» که آن را با «علیاکبر حیدری» جلوی دوربین برده، موضوع عجیبی دارد. فیلم به هشت سال جنگ ایران و عراق پرداخته که از روز اول تا روز آخر جنگ را دربر میگیرد. در این فیلم با یک فضای جنگی متفاوت روبهرو هستیم و به نام بسیاری از شخصیتهای مهم زمان جنگ که در جبههها حضور داشتند و شهید شدهاند یا رشادت داشتند، اشاره شده است.
بدون قرار قبلی
داستان فیلم «بهروز شعیبی» درباره بازگشت یک هنرمند به کشور پس از سالها دوری است. فیلم همچنین درباره ارادت ایرانیها به امام رضا (ع) است که با نگاهی به یکی از داستانهای «مصطفی مستور» نوشته شده است.
شعیبی عنوان کرده که نوشتــــــن فیلمنامه این کار، حدود ۱۵ سال به طول انجامیده است. در میان عوامل فیلم، نامهای آشنا کم نیستند. از «علیرضا رضاداد» به عنوان مدیر پروژه تا «فرهاد توحیدی» به عنوان فیلمنامهنویس کار.
در این فیلم، مصطفی زمانی، الهام کردا و صابر ابر، عهدهدار نقشهای اصلی هستند.
برف آخر
نخستیـــــــن ساختـــــــه «امیرحسین عسگری»، نگاهــــــی متفاوت به روزمرگیهای یک دامپزشک دارد. فیلم، انتهای زمستان سال گذشته و ابتدای بهار امسال در مازندران و در شرایط آبوهوایی بسیار سرد جلوی دوربین رفت. «احسان علیخانی» یکی از سرمایهگذاران این فیلم است.
در «برف آخر»، امین حیایی، لادن مستوفی و مجید صالحی بازی میکنند.
بیرؤیا
نخستین ساخته «آرین وزیردفتری»، داستانی درباره هویت را روایت میکند و درباره مواجهه رؤیا با دختری بینام و نشان است که اتفاقات عجیبی را در زندگی رؤیا و بابک ایجاد میکند.
این فیلم، در روزهای برگزاری جشنواره فجر سال گذشته کلید خورد و در آخرین روزهای اسفند نیز به پایان رسید. تهیهکنندگی این فیلم، مشترکا بهعهده «سعید سعدی» و «هومن سیدی» بوده است.
در «بیرؤیا»، طناز طباطبایی، صابر ابر، شادیکرمرودی، رضا داوودنژاد و مائده طهماسبی حضور دارند.
بیمادر
نخستین ساخته «سیدمرتضی فاطمی»، روایتگر داستانی در ژانر اجتماعی است و در کانون فیلم نسیم با مدیریت محمدرضا مصباح و علی اوجی تولید شده است. گفتوگوی عوامل مختلف فیلم طی ماههای گذشته نشان میدهد که این فیلم، یکی از برترین تولیدات یکسال اخیر سینمای ایران است.
در این فیلم، امیر آقایی، میترا حجار، پژمان جمشیدی، پردیس پورعابدینی، علی اوجی و سارا محمدی به ایفای نقش پرداختهاند.
بیرو
این فیلم، داستان زندگی نوجوانی «علیرضا بیرانوند»، دروازهبان ملیپوش کشورمان است. فیلم تلاشهای یک نوجوان علاقهمند فوتبال را برای رسیدن به سکوهای جهانی نشان داده و تلاش دارد تا امید را در بین نوجوانان زنده کند.
خائنکشی
سیامین ساخته «مسعود کیمیایی»، یکی از مهیجترین فیلمهای جشنواره امسال است که میتواند بهتنهایی تنور این دوره از جشنواره را گرم کند. فیلم، داستان یکی از بزرگترین کلاهبرداران تاریخ به نام «مهدی بلیغ» معروف به «آرسن لوپن ایران» است.
او کسی بود که کاخ دادگستری تهران را به عنوان هتل به دو تاجر خارجی فروخت. حالا قرار است علاوه بر این داستانها، بخشهایی از زندگی او که گویا خودش برای «مسعود کیمیایی» روایت کرده، به تصویر کشیده
شود. فیلم در این رهگذار، گذری هم به ماجرای ملیشدن صنعت نفت دارد.
نکته جالب دیگر این فیلم، نخستین همکاری کیمیایی با مدیری است که پیشتر قرار بود در «ضیافت» و «جرم» اتفاق بیفتد اما شروع این همکاری تا سال گذشته به طول انجامید. فیلم، پاییز سال گذشته جلوی دوربین رفت.
در «خائنکشی»، امیر آقایی، مهران مدیری، پولاد کیمیایی، فرهاد آئیش، سارا بهرامی، پانتهآ بهرام، حمیدرضا آذرنگ، الهام حمیدی، اندیشه فولادوند، سام درخشانی، امیررضا دلاوری، نرگس محمدی، سعیــــــد پیردوست، نسیم ادبی، کیانوش گرامی و رضا یزدانی بازی کردهاند.
درب
فیلم «سیدهادی محقق» که در استان کهگیلویه و بویراحمد و در روستاهای اطراف شهر سوق تصویربرداری شده است، داستان مأمور اداره برقی است که قرار است برق خانهای تک و دورافتاده را وصل کند.
دسته دختران
یکی دیگر از آثار مهم این دوره از جشنواره است. دومین ساخته «منیر قیدی» مانند اثر اولش (ویلاییها)، یک فیلم زنانه است که به داستان مقاومت 34روزه زنان و دختران خرمشهر در روزهای سقوط این شهر میپردازد.
در ابتدا قرار بود «لیلا حاتمی» نقش اصلی فیلم را بازی کند که این اتفاق، حتی با وجود تست گریم حاتمی رخ نداد و کریمی جایگزین او شد. وقوع سانحه برای کریمی در حین بازی در این فیلم نیز از دیگر مواردی است که نام این فیلم را در رسانهها پرتکرار کرد.
نیکی کریمی، پانتهآ پناهیها، فرشته حسینی، هدی زینالعابدین و مهدی حسینینیا بازیگران این فیلم هستند.
شادروان
ساخته جدید «حسین نمازی»، همانگونه که از تصاویر آن پیداست، روایتی شیرین از یک خانواده حاشیهنشین است. گفته میشود «نازنین بیاتی» در این فیلم، نقشی متفاوت را تجربه کرده است.
در این فیلم، سینا مهراد، گلاره عباسی، نازنین بیاتی، بهرنگ علوی، رؤیا تیموریان و رضا رویگری، به ایفای نقش پرداختهاند.
شب طلایی
نخستین ساخته «یوسف حاتمیکیا»، داستان روابط پیچیده درون یک خانواده است که در دوران کرونا، با بحرانی جدی مواجه میشوند.
این فیلم بهواسطه حضور «ابراهیم حاتمیکیا» در مقام تهیهکننده، به یکی از آثار کنجکاویبرانگیز جشنواره امسال تبدیل شده است.
در این فیلم که فیلمبرداری آن، سال گذشته در چنین روزهایی آغاز شد، حسن معجونی، یکتا ناصر، مریم سعادت، مسعود کرامتی، سوگل خلیق، بهناز جعفری، سینا رازانی و ناصر هاشمی بازی میکنند.
شهرک
فیلم «علی حضرتی» با محوریت کودک، فقر و اعتیاد است که ایده اصلی آن، بهتصویرکشیدن یک سیکل معیوب از یک زندگی عادی است.
در این فیلم که فیلمبرداری آن، یکبار به دلیل کرونا قطع شد، ساعد سهیلی، مهتاب ثروتی، شاهرخ فروتنیان، کاظم سیاحی و رؤیا جاویدنیا بازی میکنند.
صورت فلکی
دومین ساخته «حسین دارابی» (پس از مصلحت)، نگاهی زنانه به مقطع مهمی از تاریخ معاصر ایران داشته و روایتگر تشویشهای زنی است در آستانه از دستدادن تمام زندگیاش.
در این فیلم که گمان برده میشود یکی از آثار ملتهب جشنواره امسال است، بهروز شعیبی، مریلا زارعی، وحید رهبانی، سیاوش طهمورث، سولماز غنی، امین میری و علیرضا نایینی به ایفای نقش پرداختهاند.
ضد
«امیرعباس ربیعی» که سال گذشته با «لباس شخصی» حسابی درخشید، حالا در دومین تجربه فیلمسازی خود، درامی سیاسی در بستر یکی از حوادث مهم و ملتهب ابتدای انقلاب اسلامی را جلوی دوربین برده است.
مهدی نصرتی، لیلا زارع، لیندا کیانی، نادر سلیمانی، مهشید جوادی، روزبه رئوفی و جواد خانی، بازیگران این فیلم هستند.
علفزار
این فیلم را «کاظم دانشی» به عنوان فیلمساز اول جلوی دوربین برده است. «علفزار»، چهارمین اثر «بهرام رادان» در مقام تهیهکننده است.
پروانه ساخت فیلم، پس از هفت ماه، در اردیبهشت امسال صادر شد و گروه، فیلم را از اوایل مرداد کلید زد.
این ملودرام اجتماعی بر اســــــاس داستانی واقعی ساخته شده و شنیده میشود «پژمان جمشیدی»، نقشآفرینی متفاوتی در این فیلم داشته است.
بهرام رادان، پژمان جمشیدی، سارا بهرامی و ستاره پسیانی، بازیگران این ملودرام اجتماعی هستند.
لایههای دروغ
نخستین ساخه «رامین سهراب»، داستان یک آتشنشان است که ناخواسته وارد ماجرایی میشود. این حادثه بعد از سالها زندگی او را تحت تأثیر قرار میدهد و بار دیگر مجبور به مرور آن اتفاق میشود.
این فیلم از محصولات فارابی است که بهعنوان محصول مشترک ایران و فنلاند ساخته شده؛ از معدود فیلمهای حادثهای و اکشن که در ادوار مختلف جشنواره، مورد پذیرش قرار گرفته است.
در «لایههای دروغ»، رامین سهراب، نادر فلاح، آرمان درویش، روشنک گرامی، ارسلان قاسمی و کامران تفتی بازی میکنند.
ماهان
داستان فیلم «حمید شاهحاتمی»، از یک اتفاق واقعی الهام گرفته شده و آنطور که صاحبان آن عنوان کردهاند، دربردارنده یکی از مهمترین موضوعاتی است که تاکنون در سینما به آن پرداخته شده، به نوعی که مخاطبان با یک اثر خلاقانه و جسورانه در سینما روبهرو خواهند شد.
«ماهان»، داستان زندگی یک بازیگر تئاتر است که پس از مدتها میتواند نقش اصلی یک نمایش را روی صحنه ایفا کند اما بیماری سرطان مسیر زندگی او را دستخوش تغییرات جدی میکند.
همایون ارشادی، رامین ناصرنصیر، امیررضا نظری، نگار جوکار و وحید رحیمیان، بازیگران این فیلم هستند.
مرد بازنده
«محمدحسین مهدویان» با این فیلم، رکورد جدیدی از خود ثبت کرده و توانسته طی شش سال مداوم، در بخس مسابقه جشنواره فجر حضور داشته باشد.
اگرچه مجوز ساخت این فیلم اوایل آذر صادر شده، اما گویا فیلمبرداری، در روزهای پایانی آبان آغاز شده و هماکنون با پایانیافتن این مرحله، عوامل فنی مشغول کار روی پستپروداکشن فیلم هستند. روالی که تقریبا مخاطبان جشنواره با آن عادت کرده و همواره آثار این کارگردان جوان را در دقایق پایانی جشنواره مشاهده کردهاند.
در این فیلم، جواد عزتی، رعنا آزادیور، بابک کریمی، آناهیتا درگاهی، مهدی زمینپرداز و امیر دژاکام بازی میکنند.
ملاقات خصوصی
اولین ساخته بلند سینمایی «امید شمس»، داستان عاشقانه پرالتهابی را روایت میکند که در جنوب شهر اتفاق میافتد.
در این ملودرام عاشقانه، پریناز ایزدیار، هوتن شکیبا، ریما رامینفر، رؤیا تیموریان، سیاوش چراغیپور، شیرین آقاکاشی و نادر فلاح بازی میکنند.
موقعیت مهدی (باکری)
«هادی حجازیفر» در دو سال اخیر، یک سریال هفت قسمتی با محوریت شهید باکری را در مقام کارگردان جلوی دوربین برده است که این فیلم، برآمده از آن سریال باشد. سریالی که در تهران، ارومیه، زنجان و آبادان جلوی دوربین رفته است.
در این فیلم که به برهه زمانی خاص از زندگی تا شهادت شهید باکری و همراهانش میپردازد، هادی حجازیفر و جمعی از بازیگران جوان تئاتر حضور دارند.
نگهبان شب
جدیدترین ساخته «رضا میرکریمی»، یکی از مهمترین آثار جشنواره امسال است.
در ابتدا قرار بود «نوید محمدزاده» ایفاگر نقش اصلی فیلم باشد، اما پروژه چندبار به دلیل ابتلای کارگردان و برخی عوامل آن به کرونا متوقف شد و در نتیجه با جدایی محمدزاده، کیایی جایگزین او شد.
گفته میشود این فیلم در ادامه «قصر شیرین»، از غلظت داستانگویی بیشتری برخوردار است.
محسن کیایی، لاله مرزبان، ویشکا آسایش و کیومرث پوراحمد بازیگران این فیلم هستند.
نمور
دومین ساخته سینمایی «داوود بیدل» که یک ملودرام اجتماعی است، در مهرماه امسال در گیلان جلوی دوربین رفت.