به گزارش اصفهان زیبا؛ معادن برتر در بخش سنگ‌های تزیینی در استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کرمان، یزد، اصفهان، مرکزی و لرستان قرار دارد و در این بین به گفته محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن ایران، یک‌سوم کارخانه‌های سنگ تزیینی کشور در استان اصفهان است.
بر اساس اطلاعات و آمار پراکنده‌ای که وجود دارد، حدود ۲۵ تا ۳۰درصد از معادن سنگ تزیینی ایران، در استان اصفهان، فعال و در حال بهره‌برداری هستند و واقع‌شدن این استان در میانه فلات ایران، زمینه خوبی را برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف صنعتی ازجمله معدن فراهم آورده است.
نکته قابل‌توجه در صادرات سنگ این است که ارزش‌افزوده سنگ فراوری‌شده به‌طور متوسط حدود شش‌برابر سنگ خام است. ایران در جایگاه چهارمین تولیدکننده جهان، ۵.۳درصد این تولید را در اختیار دارد. براساس آمار اشاره‌شده سهم عمده‌ای از تجارت خارجی سنگ تزیینی و نما مربوط به سنگ خام یا کار نشده است.
فروش سنگ تزیینی و نما نسبت به سایر مواد رایج فلزی و صنعتی دشوارتر است و ایجاد سهم از بازارهای جهانی این محصولات، نیاز به شناخت دقیق و به‌کارگیری روش‌های به‌روز و مؤثر بازاریابی بین‌المللی دارد؛ بنا بر اظهارنظرهای ابراهیم حبیب‌اللهی، مسئول کمیته فلزات و سنگ‌های گران‌بهای اتاق بازرگانی اصفهان، «بازسازی و نوسازی‌نکردن واحدهای فراوری سنگ‌های تزیینی نیز یکی دیگر از موانع رونق این صنعت در اصفهان است. باوجود ذخایر مناسب سنگ‌های تزیینی در اصفهان، اما صادرات سنگ‌های تزیینی به دلیل غیرمنظم‌بودن و تشکیلاتی‌نبودن آن پایدار نیست.»
سنگ‌های تزیینی و نما، سنگ‌هایی هستند که با تغییرشکل یا بدون تغییرشکل فیزیکی در یکی از قسمت‌های ساختمان (مثل کف و دیوار نما) یا در فضاهایی مانند سنگ‌فرش معابر و جاده‌ها، دیواره پل و… به کار می‌رود. مهم‌ترین کاربردهای این گروه از سنگ‌ها پوشش دیوارهای داخلی کف و پلکان، نمای ساختمان، کف خیابان و پیاده‌رو، دیوار، موج‌شکن‌ها و ساختمان‌های بندری، زیرسازی جاده‌ها و بالاست راه‌آهن و مواردی همچون سرویس‌های داخل ساختمان، مجسمه‌سازی، سنگ مزار و سنگ‌چین باغ‌هاست.
درحالت کلی باتوجه و دقت در میزان واردات، صادرات و تولید سنـگ‌هــای تــزیینــی فـراوری‌شـده، می‌توان به این موضوع پی برد که میزان مصرف داخلی انواع سنگ تزیینی فراوری شده داخلی در طی سال‌های برنامه چهارم توسعه افزایش پیدا کرده و کاهش صادرات سنگ فراوری‌شده همراه با افزایش واردات آن، نشان‌دهنده کاهش میزان رقابت‌پذیری این بخش در عرصه جهانی است که در صورت ادامه روند موجود، صنعت سنگ جایگاه خود را در بازارهای جهانی از دست خواهد داد.
در بخش فراوری سنگ مشکلاتی از قبیل قدیمی‌بودن فناوری در کارخانه‌ها، بالابودن نرخ بهره و عدم‌دسترسی تولیدکنندگان به منابع مالی ارزان‌قیمت، تعرفه‌گذاری نامناسب و متغیر گمرکی وجود دارد.
استخراج و فراوری انواع سنگ تزیینی نشان می‌دهد که عدم تناسب رشد فناوری استخراج و فراوری سنگ‌های خام داخلی و همچنین وجود مشکلات ساختاری در صنعت سنگ منجر به رشد تولید و استخراج سنگ‌های تزیینی خام و عدم رشد فراوری سنگ‌های خام شده است.
تدوین سیاست توسعه صنعتی در حوزه سنگ تزیینی و نما با رویکرد توسعه صادرات توسط ذی‌نفعان حاکمیتی و بخش خصوصی، با هدف شناسایی اولویت‌های کشور در حوزه محصولات و بازارهای هدف، ایجاد و تجمیع پایگاه اطلاعاتی منسجم و یکپارچه از حلقه‌های مختلف صنعت سنگ ازجمله ذخایر سنگ کشور به تفکیک ویژگی‌های فیزیکی آن‌ها، توانمندی‌های فناورانه اکتشاف و بهره‌برداری از معادن، فناوری‌های موجود کشور در فراوری سنگ‌های تزیینی و نما با هدف رقابت در بازارهای جهانی و تدوین استانداردهای الزامی در مصرف داخل و صادرات محصولات فراوری‌شده صنعت سنگ‌های تزیینی و نما با همکاری تشکل‌های تخصصی ازجمله راهکارهایی است که منجر به رونق صادرات سنگ‌های تزیینی می‌شود.
صنعت سنگ‌های تزیینی و نما از جمله مهم‌ترین بخش‌ها در حوزه معادن و صنایع معدنی است.به‌رغم وجود ذخایر ارزشمند و سهم بالای ایران از تولید جهانی (سهم ۵درصدی از کل محصولات تولیدشده در جهان)، سهم صادرات ایران از مبادلات جهانی این محصول کمتر از ظرفیت ذخایر کشور (سهم2.8درصد از تجارت جهانی) محسوب‌می‌شود. براساس آماری که رئیس انجمن سنگ ایران ارائه داده است، با وجود ظرفیت‌های فراوان در این صنعت ازجمله بیش از شش‌هزار واحد معدنی و فراوری سنگ تزیینی، صادرات این صنعت کمتر از ۲۰۰ میلیون دلار است؛ درحالی‌که ترکیه در همسایگی ما که تنوع سنگ تزیینی ایران را ندارد، سالیانه بیش از ۳.۲میلیارد دلار صادرات دارد.
بهرام شکوری گفته است: بیش از سه میلیارد تن ذخیره قطعی سنگ تزیینی در کشور وجود دارد که اگر با سرعت فعلی (سالیانه ۱۵ میلیون تن) به استخراج بپردازیم، دست‌کم برای ۲۰۰ سال سنگ در اختیار داریم.
پیش‌تر فعالان بخش معدن اصفهان در اظهارنظرهایشان اعلام کرده بودند تا زمانی که در صادرات سنگ‌های تزیینی به‌صورت جزیره‌ای اقدام می‌شود، در این صنعت به موفقیت نخواهیم رسید. علاوه بر این استفاده‌نکردن از تکنولوژی‌های روز دنیا و همچنین بی‌توجهی به قوانین و آیین‌نامه‌های نظام معادن ازجمله مشکلات سنگ‌های تزیینی است.
