به گزارش اصفهان زیبا؛ همین چند وقت پیش بود که فروریزش در خیابان پروین اصفهان خبرساز شد؛ حادثه‌ای که در محور جنوب به شمال خیابان پروین اعتصامی حدفاصل چهارراه شیخ طوسی تا میدان لاله اتفاق افتاد.
درست چند روز بعدازاین حادثه خیابان شهید صادقی نیز دچار همین مشکل شد و فروریزش این خیابان را هم درگیر کرد و باعث شد تا یک حفره در آن ایجاد شود. فروریزش در خیابان‌های مختلف اصفهان، موضوع تازه‌ای نیست.
در سال‌های اخیر، خیابان‌های مختلفی در سرتاسر شهر دچار این پدیده شده و خسارت‌دیده‌اند؛ اتفاقی که مسئولان، آن را به دلیل فرسودگی خطوط فاضلاب می‌دانند. به گفته منصور شیشه‌فروش که مدیرکل مدیریت بحران استانداری است، از ابتدای امسال تاکنون ۹ مورد شکستگی لوله‌های آب و فاضلاب در کلان‌شهر اصفهان رخ داده است.
فروریزش در خیابان‌های اصفهان، درحالی به‌صورت پی‌درپی رخ می‌دهد که این کلان‌شهر مدت‌هاست با پدیده فرونشست نیز دست‌وپنجه نرم می‌کند و تمامی سازه‌های مسکونی و زیرساخت‌های اساسی آن را تحت‌الشعاع قرار داده است. بر اساس مطالعات زمین‌شناسی، نرخ فرونشست در اصفهان بین ۵ تا ۱۸ سانتی‌متر در نوسان است.
طی سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ در مناطق شمالی اصفهان نرخ فرونشست ۱۵۶ میلی‌متر اعلام‌شده که تقریبا ۴۰ برابر نرخ جهانی است. سال ۹۵ سازمان زمین‌شناسی اعلام کرد که دو هزار و سیصد کیلومتر از دشت‌های استان در خطر فرونشست زمین است و این رقم بعد از پایش‌های سال‌های ۹۸ و ۹۹ در حدود ۱۰هزار کیلومترمربع اعلام شد؛ به این معنا که استان اصفهان رکورددار بیشترین مساحت درگیر با فرونشست زمین است.
فروریزش‌های متوالی
حالا اما فروریزش‌های متوالی در اصفهان باعث شده تا برخی نرخ بالای فرونشست در این شهر را دلیل این حوادث بدانند. حسین اکبریان، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان در گفت‌وگو با رسانه‌ها اما این مسئله را رد می‌کند و می‌گوید فروریزش و فرونشست هیچ ارتباطی با همدیگر ندارند: «طبق اطلاعات جسته‌گریخته و مستنداتی که از اداره راه و شهرسازی دریافت کردیم و با خطوط بزرگ انتقال آب در شمال شهر تطبیق می‌دهیم، بررسی‌ها نشان داده این فروریزش‌ها ارتباطی به فرونشست زمین ندارد؛ باوجوداین ممکن است شکستگی هم در نقطه‌ای اتفاق افتد، اما همه حوادث به فرونشست ارتباط ندارد.»
اکبریان قدمت بالای شبکه فاضلاب را متهم اصلی فروریزش در شهر می‌داند و می‌گوید: «طی ۱۰ سال اخیر از محل فاینانس خارجی و ویدئومتری ۲۰۰ کیلومتر از فرسودگی شبکه اصلاح‌شده و با استفاده از تسهیلات فاینانس خارجی ۵۰ میلیون یورو دیگر نیز تأمین خواهد شد. از محل ماده ۵۶ استفاده از تسهیلات ۲۰۰ میلیارد تومان برای بازسازی شبکه آب و فاضلاب اصفهان، ۸۰میلیارد تصفیه‌خانه چادگان و ۵۰ میلیارد تومان برای احداث ایستگاه پمپاژ علی‌آباد تأمین شد و پروژه‌ها با این اعتبار ۳۳۰میلیارد تومانی به‌مرور در حال اجراست.»
در این میان، اما هستند کارشناسان و پژوهشگرانی که معتقدند فرونشست بر فروریزش تأثیرگذار است و باعث تشدید آن می‌شود. بهرام نادی، عضو کارگروه فرونشست و مدرس دانشگاه یکی از همین افراد است. او در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» فرونشست و فروریزش را دارای اثر متقابل می‌داند؛ آنجا که می‌گوید: «این دو پدیده با یکدیگر ارتباط دارند و ممکن است اثرات متقابلی روی‌هم بگذارند. برخی از مسئولان ادعا می‌کنند که در جنوب شهر، فرونشست وجود ندارد؛ درحالی‌که این ادعا درست نیست. البته اختلاف نرخ فرونشست در اصفهان مشاهده می‌شود؛ برای مثال نزدیک به صفه با توجه به اینکه سنگ‌بستر بالاست فرونشست وجود ندارد؛ حتی برخی از مدل‌های فیزیکی عنوان می‌کند که آن قسمت سنگی با نرخ خیلی کمی دچار “بالازدگی” شده است. پس نزدیک کوه فرونشست نیست؛ ولی هر چه به سمت دشت می‌رویم، نرخ بالا می‌رود.»
به گفته او بخشی از لوله فاضلابی که از سمت جنوب به شمال می‌رود، نرخ فرونشست 18سانتی‌متری را تجربه می‌کند؛ درحالی‌که در بخش دیگر اصلا این نرخ وجود ندارد. آن‌طور که مدل‌های فیزیکی نشان می‌دهند، بیشترین آسیب لوله‌های فاضلاب در سمت جنوب رخ می‌دهد؛ یعنی جایی که تغییر نرخ فرونشست اتفاق می‌افتد و نرخ از صفر به 6 سانتی‌متر می‌رسد. به همین دلیل نیز شبکه فاضلاب در این مناطق دچار تنش می‌شوند. »
نادی می‌گوید شکی نیست که برخی از خطوط فاضلاب آسیب‌پذیرترند: «برای مثال، خطوط فاضلاب فرسوده دچار آسیب بیشتری می‌شود؛ درحالی‌که لوله‌های پلی‌اتیلن که به‌تازگی تعویض شده‌اند، مقاومت بیشتری دارند. بیشترین فروریزش‌ها در موقع باران رخ می‌دهد و برای همین است که در بهار و تابستان این اتفاق بیشتر مشاهده می‌شود. زمانی که باران می‌بارد، سقف لوله‌های فاضلاب فرسوده می‌ریزد و همین امر هم باعث ریزش خیابان می‌شود. پس پوسیدگی خطوط فاضلاب و آسیب‌پذیری آن در برابر نرخ متفاوت فرونشست و همچنین آسیب‌پذیری خطوط در حین سیلاب دست‌به‌دست هم می‌دهند تا شاهد فروریزش در شهر اصفهان باشیم.
گزارش نچسب با مشکلات نوشتاری متعدد که همه ابعاد واقعه فرونشست و فروریزش را در نظر نگرفته و صرفا برای پر کردن سایت و روزنامه نوشته شده…
حیف وقت