به گزارش اصفهان زیبا؛ «لبنیات گران می‌شود!» این خبری است که در روزهای گذشته در خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود و روایت می‌کند که یکی از پرمصرف‌ترین اقلام خوراکی که در وعده‌های مختلف غذایی شهروندان به چشم می‌خورد، با افزایش قیمت مواجه خواهد شد.
این موضوع را دبیر انجمن صنایع لبنی در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفته است: «با افزایش ۲۰درصدی قیمت شیر خام از ۱۵هزار تومان به ۱۸هزار تومان، قیمت لبنیات نیز ۱۴درصد افزایش خواهد داشت.»
او درباره اینکه آیا با افزایش قیمت لبنیات مصرف این محصولات نیز کاهش می‌یابد یا خیر، می‌گوید: «دراین‌ارتباط باید در نظر داشت که آیا محصولات پروتئینی با قیمت کمتری به دست مردم می‌رسد یا خیر. اگر تغییر قیمت سایر محصولات پروتئینی به‌گونه‌ای باشد که بیشتر از لبنیات باشد مردم به سمت مصرف آن‌ها می‌روند.»
گرانی لبنیات و عدم‌توان مردم در خرید و حذف آن از سبد خانواده، نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است. بعد از گرانی گوشت، حالا اما قیمت لبنیات نیز قرار است افزایش یابد؛ موضوعی که می‌تواند منجر به کاهش مصرف و تهدید سلامتی شهروندان شود.
اعداد چه می‌گویند؟
سرانه مصرف لبنیات به ۴۰ تا ۵۰کیلوگرم رسیده است که برای دستیابی به سرانه مصرف قبلی حمایت‌های لازم در پرداخت یارانه باید صورت بگیرد.
به گفته علی‌احسان ظفری، مدیرعامل اتحادیه لبنی، در شرایط کنونی به‌واسطه کاهش قدرت خرید مردم اکثر واحدهای لبنی متوسط و کوچک با ۱۰ تا ۴۰درصد ظرفیت اسمی خود فعالیت می‌کنند.
به گفته او، با توجه به فعالیت واحدهای لبنی با حداقل ظرفیت، جذب شیر واحدها پایین است؛ ازاین‌رو شیر خام تولیدی روانه کارخانه‌های شیر خشک می‌شود که متأسفانه شیر خشک هم به آن سوی مرزها قاچاق می‌شود.
سال‌هاست که در برخی از مدارس شیر توزیع می‌شود: «توزیع شیر مدارس حداکثر ۴ تا ۵درصد در ارتقای سرانه مصرف به‌شرط توزیع کامل اثرگذار است. بنابر آمار سرانه مصرف لبنیات در سال ۸۹، ۱۲۰کیلوگرم بوده که برای رسیدن به همین میزان و همچنین ایجاد رونق در صنعت دامپروری باید مانند قبل یارانه تخصیص دهد؛ چراکه توزیع کالابرگ نتوانسته اثری در رونق این صنعت و ارتقای سرانه مصرف داشته باشد.»
مرکز آمار ایران چندی پیش در گزارشی سرانه مصرف شیر و محصولات لبنی از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸ را به ترتیب ۱۲۷، ۱۲۰، ۱۱۵، ۱۰۹، ۱۱۱، ۱۰۹، ۱۰۷، ۱۰۰ و ۱۰۶ کیلوگرم عنوان کرده بود و حالا هم که مصرف آن به زیر ۱۰۰کیلوگرم رسیده است؛ این در حالی است که به گفته کارشناسان، چشم‌اندازی که در این خصوص باید محقق می‌شد، نزدیک به ۱۶۰کیلوگرم در سال بود.
این اعداد و ارقام یعنی اینکه ایرانی‌ها حدود ۹۰ کیلوگرم کمتر از سرانه جهانی، فرآورده‌های لبنی مصرف می‌کنند و وزارت بهداشت تصمیم دارد تا سال ۱۴۰۵ مصرف لبنیات در کشور را حداقل ۲۵درصد ارتقا دهد.
از سوی دیگر، سرانه مصرف لبنیات در ایران حدود ۳۰درصد کمتر از میانگین جهانی است و این فاصله با مصرف جهانی در حال افزایش است؛ موضوعی که باعث شده مسئولان و کارشناسان اظهار نگرانی کنند و در این زمینه هشدار دهند.
پیامدهای کاهش مصرف لبنیات
افزایش قیمت لبنیات، اما موجب نارضایتی برخی از شهروندان شده است.
مریم که دو کودک 3 و 9 ساله دارد یکی از همین افراد است. او می‌گوید، کودکانش در سن رشد هستند و روزانه حداقل یک لیوان شیر مصرف می‌کنند؛ همین الان هم که قیمت‌ها افزایش نیافته است، ماهانه هزینه زیادی باید بابت خرید شیر صرف کند. در کنار آن، سایر اقلام لبنی نیز نیاز روزانه است و اگر گران شود، تأمین آن‌ها سخت خواهد شد.
فاطمه هم می‌گوید: «کارشناسان و پزشکان از یک طرف هشدار می‌دهند که کاهش مصرف لبنیات پیامدهای زیاد به همراه دارد و اما از سوی دیگر، هر چند وقت یک‌بار قیمت مواد لبنیاتی افزایش می‌یابد و دست مردم را در پوست گردو قرار می‌دهد.»
کاهش قدرت خرید مردم در کنار افزایش هزینه‌های تولید، از عوامل تأثیرگذار بر کاهش مصرف سرانه هستند؛ چراکه سیاست‌گذاری‌های نادرست بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و … منجر به افزایش تورم شده و در اثر تورم، هزینه‌های تولید افزایش یافته است. مصرف‌کننده هم به دلیل تورم، دچار کاهش قدرت خرید شده است. کاهش مصرف لبنیات، اما پیامدهای زیادی را به همراه دارد.
به گفته سید محمد طباطبایی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران، ابتلا به سرطان روده بزرگ با مصرف لبنیات کافی کاهش می‌یابد و کاهش مصرف شیر در جامعه می‌تواند منجر به کوتاهی قد در نسل جدید ایرانی‌ها شود.
به گفته نیلوفر حیدری، کارشناس تغذیه، نیز لبنیات یکی از گروه‌های اصلی غذایی هستند و این گروه شامل ماست، پنیر، کشک، بستنی و دوغ است. این گروه غذایی باارزش دارای کلسیم، پروتئین، فسفر، ویتامین ب 12 و ب 2 و سایر مواد مغذی است. یک واحد از این گروه برابر است با یک لیوان شیر یا ماست کم‌چرب یا 45 تا 60 گرم پنیر معمولی معادل یک‌ونیم قوطی کبریت پنیر یا یک‌چهارم لیوان کشک، یا دو لیوان دوغ، یا یک‌ونیم لیوان بستنی. شیر به‌تنهایی بسیاری از نیازهای تغذیه‌ای انسان را برآورده می‌سازد و مصرف روزانه دو لیوان آن 50درصد از نیاز روزانه به کلسیم را تأمین می‌کند.
به گفته این کارشنـاس تغذیه، مصرف شیر در کودکان و نوجوانان باعث افزایش تراکم استخوان و پرورش جسمی می‌شود و همچنین در دوران بارداری باعث رشد استخوان جنین و هنگام شیردهی نیز به حفظ بافت استخوانی مادر و سلامت دندان کمک می‌کند.
درحالی این کارشناس معتقد است که کاهش مصرف لبنیات منجر به کوتاهی قد می‌شود، که براساس گفته رئیس انجمن فیزیوتراپی ایران، تغذیه نامناسب و نشستن‌های بیش‌ازحد در بچه‌های ایرانی باعث شده است که رشد استخوان‌ها و مفاصلشان محدود شود. همین عوامل سبب شده است که قد کودکان ایرانی نسبت به ۵۰ سال پیش کاهش پیدا کند؛ اگرچه اجرای برنامه توزیع شیر در مدارس طی سال‌های اخیر یک سانتی‌متر به قد کودکان ایرانی افزوده است.
