به گزارش اصفهان زیبا؛ با پیشرفت تکنولوژی و روی‌کارآمدن هوش مصنوعی و اعتماد به این علم در پیچیده‌ترین کارهای بشری، روزبه‌روز شاهد پررنگ‌شدن این پدیده در تکنولوژی‌های متفاوت و حتی در حوزه شهرسازی و مدیریت‌شهری هستیم. شهرها طی سال‌ها همواره در حال تغییر همراه با تکامل بوده‌اند و در عصر حاضر نیز با رشد جمعیت و افزایش چالش‌های شهری هوشمندسازی را به‌عنوان راهکاری برای حل مشکلات و بالابردن کیفیت زندگی شهروندان برای خود انتخاب کرده‌اند؛ فضایی که شامل به‌کارگیری فناوری‌های نوین، ازجمله اینترنت اشیا، داده‌های بزرگ و همچنین هوش مصنوعی، برای بهینه‌سازی و ارتقای عملکرد زیرساخت‌ها و خدمات شهری با هدف ایجاد شهری پایدار، کارآمد، امن و زیست‌پذیر برای ساکنان است.
در این راستا «اصفهان‌زیبا» با مهدی طریقت، کارشناس هوش مصنوعی و متاورس، گفت‌وگو کرد تا ظرفیت استفاده از هوش مصنوعی برای شهرها را در حوزه داخلی و بین‌المللی بررسی کند. طریقت معتقد است که شهرها می‌توانند در استفاده از «AI» از مرزهای سنتی دیپلماسی شهری گذر کنند و توسعه ارتباط‌های بین‌المللی شهری را برای خود رقم بزنند. به بیان این کارشناس، هر شهر در استفاده از هوش مصنوعی نیازمند زیرساخت‌های مناسب و آمادگی سازمانی است و شهرداری‌ها باید در توسعه زیرساخت‌های دیجیتال، آموزش نیروی انسانی و ایجاد فرهنگ سازمانی، مناسب سرمایه‌گذاری کنند و درعین‌حال مسائل مربوط به امنیت سایبری و حفاظت از داده‌ها را در این بستر به‌طورجدی موردتوجه قرار دهند.
همان‌طور که شاهد هستیم بر اساس داده‌های پایگاه وب آو ساینس، جمهوری اسلامی ایران رتبه ششم جهانی و رتبه اول کشورهای اسلامی در حوزه فناوری شبکه‌های عصبی را به خود اختصاص داده است. درباره جایگاه ایران در حوزه هوش مصنوعی و ضرورت استفاده از این تکنولوژی در توسعه شهری توضیح‌هایی ارائه دهید.
در عصر حاضر با گسترش شهرنشینی و پیچیده‌ترشدن مناسبات شهری، نقش روابط بین‌الملل شهرداری‌ها در توسعه پایدار شهری اهمیتی دوچندان یافته است. هوش مصنوعی به‌عنوان یکی از پیشران‌های اصلی انقلاب صنعتی چهارم، ظرفیت چشمگیری در تحول و ارتقای این روابط دارد. رهبر معظم انقلاب در نخستین دیدار هیئت دولت چهاردهم و در مسئله هوش مصنوعی فرمودند: «خودتان باید برسید به فناوری‌های عمیق و ژرف این مسئله و لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی را باید در کشور دنبال کنید. آن کسانی که مسئول این مسائل هستند، ان‌شاءالله این‌ها را دنبال کنند.» بنده معتقدم این فناوری نوین با ارائه راهکارهای هوشمند و نوآورانه، می‌تواند مرزهای سنتی دیپلماسی شهری را درنوردد و به‌عنوان نیروی پیشران اصلی در توسعه ارتباط‌های بین‌المللی شهری، نقش بی‌بدیلی را ایفا کند و افق‌های جدیدی را پیش روی مدیران شهری ما قرار دهد.
از نقش هوش مصنوعی در مدیریت کلان‌شهرهایی همانند اصفهان بگویید و توضیح دهید اصفهان چگونه می‌تواند همگام با شهرهای دیگر ازجمله خواهرخوانده‌هایش از این بستر استفاده کند؟
فناوری هوش مصنوعی با ایجاد بستری هوشمند و یکپارچه، امکان تعامل مؤثر و پویا میان شهرهای خواهرخوانده را فراهم آورده است. در این میان، شهر تاریخی اصفهان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کلان‌شهرهای ایران، می‌تواند با بهره‌گیری از این فناوری نوین، روابط خود را با شهرهای خواهرخوانده‌اش به شکل چشمگیری ارتقا دهد. در بستر هوش مصنوعی، ارتباط‌های شهری به سطح جدیدی از کارآمدی و اثربخشی دست یافته است. سیستم‌های هوشمند با قابلیت پردازش داده‌های کلان، امکان تحلیل دقیق نیازها و فرصت‌های همکاری را فراهم می‌آورند. این سیستم‌ها با بهره‌گیری از الگوریتم‌های پیشرفته، می‌توانند الگوهای موفق همکاری را شناسایی کنند و راهکارهای بهینه برای توسعه روابط ارائه دهند.
شهر اصفهان نیز می‌تواند به‌عنوان شهری پیشرو، در روابط خود با شهرهای خواهرخوانده، ازجمله شی‌آنِ چین، فلورانسِ ایتالیا و کوالالامپورِ مالزی و… از این فناوری در حوزه‌های مختلف بهره‌برداری کند. در بخش گردشگری و تبادل‌های فرهنگی، پلتفرم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، امکان معرفی جاذبه‌های گردشگری و تبادل تجربه‌ها را به شکل تعاملی و جذاب میسر می‌سازند. فناوری‌های نوین مانند واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، همراه با هوش مصنوعی، امکانات جدیدی را برای معرفی جاذبه‌ها و میراث‌فرهنگی شهرها فراهم می‌آورند. این فناوری‌ها می‌توانند تجربه‌ای غنی و تعاملی از فرهنگ و تاریخ شهرها ارائه دهند و زمینه‌ساز تعامل‌های فرهنگی عمیق‌تر شوند. در حوزه مدیریت میراث‌فرهنگی نیز سیستم‌های هوشمند امکان مستندسازی دقیق و حفاظت مؤثر از آثار تاریخی را فراهم می‌آورند. یکی از مهم‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در این حوزه، غلبه بر موانع زبانی و فرهنگی است. سیستم‌های ترجمه هوشمند مبتنی بر یادگیری عمیق، امکان برقراری ارتباط روان و بی‌واسطه میان مدیران و کارشناسان شهری از نقاط مختلف جهان را فراهم می‌آورند. این سیستم‌ها با درک نیازهای خاص حوزه مدیریت‌شهری و آشنایی با اصطلاح‌های تخصصی، می‌توانند ترجمه‌های دقیق و متناسب با بافت را ارائه دهند؛ همچنین با بهره‌گیری از فناوری‌های پردازش زبان طبیعی، امکان برگزاری جلسه‌ها و کنفرانس‌های چندزبانه به‌صورت هم‌زمان فراهم می‌شود.
چه فرصت‌هایی برای مدیریت‌شهری اصفهان در استفاده صحیح از تکنولوژی هوش مصنوعی به‌منظور انجام پروژه‌های مشترک در حوزه بین‌الملل وجود دارد؟
در حوزه مدیریتِ پروژه‌های مشترک بین‌المللی، هوش مصنوعی نقشی کلیدی در بهینه‌سازی فرایندها و افزایش بهره‌وری ایفا می‌کند. الگوریتم‌های پیشرفته تحلیل داده می‌توانند با بررسی حجم عظیمی از اطلاعات، الگوهای پنهان را شناسایی کنند و پیش‌بینی‌های دقیقی از روند پروژه‌ها ارائه دهند. این قابلیت به مدیران شهری امکان می‌دهد با اتخاذ تصمیم‌های آگاهانه‌تر، ریسک‌های احتمالی را کاهش داده و منابع را به شکل کارآمدتری تخصیص دهند. تبادل تجربه‌ها و دانش فنی مــیــان شــهـــرداری‌هـــای مـخـتــلــف، یــکـی دیــگر از حــوزه‌هـایی است که از قابلیت‌های هوش مصنوعی بهره می‌برد. سیستم‌های توصیه‌گر هوشمند می‌توانند با تحلیل چالش‌های موجود در یک شهر، راهکارهای موفق اجراشده در سایر شهرها را شناسایی و پیشنهاد کنند. این امر نه‌تنها به صرفه‌جویی در زمان و منابع کمک می‌کند، بلکه امکان یادگیری از تجربه‌های موفق و شکست‌خورده را نیز فراهم می‌آورد.
آیا همه این پیشنهادها و راهکارهای جناب‌عالی در استفاده از هوش مصنوعی در حوزه مدیریت‌شهری، نیاز به زیرساخت‌های قوی و البته نیروی کارآمد و متخصص و دوره‌دیده ندارد؟
بله، دقیقا؛ باید توجه داشت که پیاده‌سازی موفق این راهکارها نیازمند زیرساخت‌های مناسب و آمادگی سازمانی است. شهرداری‌ها باید در توسعه زیرساخت‌های دیجیتال، آموزش نیروی انسانی و ایجاد فرهنگ سازمانی مناسب سرمایه‌گذاری کنند؛ همچنین مسائل مربوط به امنیت سایبری و حفاظت از داده‌ها باید به‌طورجدی موردتوجه قرار گیرد.
آیا از تجارب شهرهای در ارتباط با اصفهان که از تکنولوژی هوش مصنوعی در مدیریت‌شهری و ارتباط‌های بین‌المللی خود استفاده می‌کنند، اطلاعاتی دارید؟
شهرهای فلورانس در ایتالیا، فرایبورگ در آلمان، شی‌آن در چین و سن‌پترزبورگ در روسیه از هوش مصنوعی برای بهبود ارتباط‌های بین‌المللی شهری استفاده کرده‌اند. هر یک از این شهرها به‌نوعی در پروژه‌های مرتبط با هوش مصنوعی دخیل بوده‌اند که در ادامه، به برخی از آن‌ها به‌صورت موردی اشاره می‌کنم.
1. فلورانس: این شهر به‌عنوان یک مرکز فرهنگی و تاریخی، از هوش مصنوعی در زمینه‌هایی مانند مدیریت ترافیک و گردشگری هوشمند استفاده کرده است.
2. فرایبورگ: به‌عنوان یکی از شهرهای پیشرو درزمینه توسعه پایدار، از هوش مصنوعی در مدیریت منابع انرژی و حمل‌ونقل عمومی استفاده کرده است.
3. شی‌آن: این شهر تاریخی در چین از هوش مصنوعی در زمینه‌هایی مانند مدیریت ترافیک، خدمات عمومی هوشمند و حتی حفاظت از آثار تاریخی بهره برده است.
4. سن‌پــتـرزبــورگ: ایـن شــهــر در روسیه در حوزه‌های مختلف ازجمله مدیریت‌شهری و خدمات عمومی، از هوش مصنوعی بهره برده است.
