به گزارش اصفهان زیبا؛ طی نیم‌قرن اخیر کشور ما شاهد تجربه رشد شتابان شهرنشینی و هم‌پای آن رشد روزافزون مسائل شهری است. فاصله گرفتن از اندیشه‌های دینی و سنتی در شهرسازی باعث شکل‌گیری شهرهایی بیگانه با روح اسلامی ایرانی شهروندان ما شده است. در این میان وجود یک نگاه نو و تازه از منظر اسلام به پدیده شهرنشینی و شهرسازی یک ضرورت و نیاز است که کتاب فقه عمران شهری به این نیاز پاسخ داده است.
فقه شهری یکی از حوزه‌های نوظهور و جذاب در فقه اسلامی است که به بررسی تطبیق آموزه‌های دینی با مسائل و چالش‌های شهرنشینی مدرن می‌پردازد. اگرچه در سال‌های اخیر، پژوهش‌هایی در این زمینه انجام شده ولی کتاب «فقه عمران شهری» نوشته آیت‌الله محسن اراکی، که محصول درس خارج فقه ایشان است، دارای ویژگی‌های برجسته‌ای است که آن را از سایر آثار مشابه خود متمایز می‌کند.
در ادامه به برخی از این ویژگی‌های ممتاز اشاره می‌شود: تلفیق عمیق فقه و شهرسازی از ویژگی‌های برجسته این اثر علمی است و نویسنده تلاش کرده تا با رویکردی جامع و دقیق، آموزه‌های فقهی را با دانش نوین شهرسازی درآمیزد و در نهایت به ارائه الگویی جامع و کاربردی برای توسعه شهری اسلامی منتهی شده است.
این اثر نگاهی جامع به ابعاد مختلف شهرسازی از جمله مسائل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، زیست‌محیطی و سیاسی دارد.کتاب فقه عمران شهری ضمن ارائه مبانی نظری به مسائل عملی شهرسازی نیز پرداخته و راهکارهای عملی برای حل مشکلات شهری ارائه می‌دهد. این ویژگی، کتاب را برای مدیران و تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان شهری کاربردی کرده است.
کتاب «فقه عمران شهری» می‌تواند به مدیران در برنامه‌ریزی شهری کمک کند. با توجه به اصول این کتاب، برنامه‌ریزان کلان‌شهری می‌توانند طرح‌های جامع شهری را به گونه‌ای طراحی کنند که منجر به ایجاد شهری زیبا، سالم و پایدار شود. توسعه پایدار با تأکید بر اندیشه‌های اسلامی همیشه به‌عنوان یک ایده مترقی مطرح بوده و این کتاب آن را به‌خوبی نظریه‌پردازی کرده است.نویسنده کتاب فقه عمران شهری، تلاش کرده است تا نشان دهد چگونه می‌توان با رعایت اصول اسلامی،به توسعه‌ای دست یافت که هم به نفع نسل حاضر و هم نسل‌های آینده باشد. این کتاب به مدیران و تصمیم‌گیران شهری کمک می‌کند تا در جهت توسعه پایدار شهری گام بردارند. توسعه پایدار به معنای توسعه‌ای است که نیازهای نسل حاضر را برطرف کند، بدون اینکه توانایی نسل‌های آینده را برای برطرف کردن نیازهای خود به خطر اندازد.
رویکرد نوآورانه به موضوع شهرسازی اسلامی توجه داشته و بازخوانی برخی از مفاهیم سنتی با نگاهی جدید از دیگر ویژگی‌های ممتاز این اثر است. استفاده از زبان ساده و روان در نگارش کتاب باعث شده تا برای طیف وسیعی از مخاطبان قابل فهم باشد. در نهایت ارائه الگوی جامع برای شهرسازی اسلامی در این کتاب باعث شده تا این اثر قابلیت تبدیل شدن به قوانین و ضوابط شهرسازی را داشته باشد تا مبنای عمل مدیران شهری قرار گیرد. قانون‌گذاران در سطح ملی و شهری می‌توانند از این کتاب به‌عنوان مرجعی برای تدوین قوانین و مقررات شهری استفاده کنند. این قوانین باید به گونه‌ای تدوین شوند که هم با اصول اسلامی سازگار باشند و هم به بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک کنند.
کتاب «فقه عمران شهری» به‌عنوان یک راهنمای جامع و کاربردی، می‌تواند نقش مهمی در مدیریت شهری ایفا کند. این کتاب با ارائه یک چارچوب فقهی برای مسائل شهری، به مدیریت شهری کمک می‌کند تا تصمیمات خود را بر اساس اصول اسلامی و با در نظر گرفتن منافع عمومی اتخاذ کنند.
مهم‌ترین سوالی که بعد از مطالعه این اثر برجسته علمی پیش می‌آید، این است که چگونه می‌توان رویکرد و ایده‌های این کتاب را به عرصه اجرا متصل کرد و آثار عملی آن را در شهرها دید؟
برای اینکه مدیران و تصمیم‌گیران شهری بتوانند به بهترین شکل از آموزه‌های کتاب «فقه عمران شهری» بهره‌مند شوند، لازم است چندین گام برداشته شود:
کتاب فقه عمران شهری، با ارائه یک چارچوب فقهی برای مسائل شهری، می‌تواند نقش بسیار مهمی در توسعه پایدار و اسلامی شهرهای ایران ایفا کند. ایران کشوری با تاریخ و تمدن غنی اسلامی است و شهرسازی در آن ریشه در این فرهنگ دارد. با این حال، در سال‌های اخیر، شهرسازی در ایران تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله مدرنیزاسیون، جهانی‌شدن و توسعه صنعتی، تغییرات زیادی کرده است. این تغییرات در بسیاری از موارد منجر به فاصله گرفتن از ارزش‌ها و اصول اسلامی در شهرسازی شده است.
یکی از مهم‌ترین دلایل نیاز به فقه عمران شهری، بازگشت به هویت اسلامی در شهرسازی است. این کتاب با ارائه الگوهایی از شهرسازی اسلامی، به ما کمک می‌کند شهرهایی بسازیم که درعین‌حال که مدرن و پیشرفته هستند، هویت اسلامی خود را حفظ کنند.کتاب فقه عمران شهری یک گام مهم در جهت اسلامی‌سازی شهرسازی در ایران است. با استفاده از آموزه‌های این کتاب، می‌توانیم شهرهایی بسازیم که در آن‌ها عدالت، زیبایی، معنویت و توسعه پایدار در کنار هم وجود داشته باشد. در نهایت، موفقیت در کاربردی کردن آموزه‌های این کتاب، مستلزم عزم جدی قانون‌گذاران،مدیران شهری، همکاری همه‌جانبه دستگاه‌های اجرایی و مشارکت فعال شهروندان است.
