به گزارش اصفهان زیبا؛ زنان نیمی از جامعه انسانی را تشکیل میدهند. امروزه در همه جوامع نقش و جایگاه انسانی زن بهعنوان یکی از ارکان و محورهای توسعه پذیرفته شده است. زنان بهعنوان اولین عاملان انتقال ارزشها، هنجارها، فرهنگ، آدابورسوم و سنتها مطرح هستند. از دیدگاه اسلام زن و خانواده سنگ بنای اصلی ساختار اجتماعی جامعه محسوب میشوند. زنان به دلیل ایفای نقشهای متعدد، عامل اساسی ثبات و سلامت خانواده و جامعه بهشمار میآیند.
در فرهنگ اسلامی ایرانی بر پایه تعالیم انسانساز قرآن، نقش زنان در رسالت خطیر مادری، تحکیم بنیان خانواده و تربیت نیروی انسانی متعهد به نسل آینده بسیار بااهمیت است. زنان نیمی از جمعیت جامعه هستند؛ اما مسئول پرورش و تربیت نیم دیگر جامعه نیز دانسته میشوند. اگرچه حضور بانوان در امور خانواده و تعلیموتربیت فرزندان بسیار ارزشمند است، از سوی دیگر، حضور آنان بهعنوان نیمی از جمعیت فعال و تحصیلکرده در جامعه، بیانگر تأثیر مثبت دیگری از حضور زنان بهعنوان سرمایههای اجتماعی است؛ لذا برای رسیدن به توسعه پایدار و جهش تولید، درزمینه فرهنگ، هنر، دین، رسانه و ادبیات؛ میزان مشارکت زنان و توجه به امور زنان و خانواده ازجمله شاخصهای مهم در تحقق توسعه پایدار فرهنگی در کشور محسوب میشود.
برایناساس، فراهمکردن زمینههای لازم برای رشد و بهرهمندی جامعه از توانمندی و مشارکت زنان در حیطههای مختلف علمی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و رفع موانع و مشکلات موجود آنها از اهمیت فراوانی برخوردار است. رشد فزاینده زنان در حوزههای مختلف علمی و حضور آنان در دانشگاهها و مراکز آموزشی پژوهشی، ضرورت برنامهریزی بهمنظور ایجاد ارتباط، انسجام و بهرهوری هر چه بیشتر از استعدادها و توان علمی تخصصی آنان در جهت کمک به رفع موانع پیشرفت و حل مشکلات زنان جامعه را ایجاد میکند. به مناسبت روز بانوان و بررسی فعالیتهایی که در سطح شهر اصفهان برای بانوان صورتگرفته است، با خانم نیما صالحیمهر، رئیس اداره بانوان و خانواده شهرداری اصفهان، به گفتوگو پرداختیم.
دفتر امور بانوان و خانواده برای خدمات بهتر به بانوان باید ذیل شهردار و سازمان فرهنگی باشد
صالحیمهر قرار است برایمان از دفتر امور بانوان و خانوادهای صحبت کند که حکم آن در اواخر بهمن 1402 زده و فعالیتش از ابتدای اسفند 1402 آغاز شد. او پس از سلام و احوالپرسی سخنش را با تشریح سازوکار دفتر امور بانوان و خانواده شروع کرد: این اداره در سازمان فرهنگی تشکیل شده است. هدف از تشکیل اداره بانوان این است که روی پرورش بانوان از ابعاد مختلف کار شود. بانوان شامل همه ردههای سنی بوده، اما اداره امور بانوان و خانواده به دلیل اینکه ذیل سازمان فرهنگی قرارگرفته، بانوان را ازلحاظ سنی تقسیمبندی کرده است؛ درنتیجه ما برای فعالیتها و برنامههای خود همه سنین را در اختیار نداریم؛ همچنین بانوان بهصورت کلی به سه گروه آسیبدیده، غیرآسیبدیده و در معرض آسیب تقسیم میشوند که بازهم این تقسیمبندی زیر نظر ما نیست و زیرمجموعه معاونت اجتماعی قرار میگیرد.
اگر دفتر امور بانوان و خانواده ذیل شهردار تشکیل میشد، فعالیتهای ما در حوزه سیاستگذاری شکل میگرفت و از حوزه اجرا دور میشد. در شهری مانند تهران، رئیس اداره کل امور زنان و خانواده شهرداری تهران ذیل حوزه شهردار تعریفشده و با قرارگرفتن در بخش سیاستگذاری اشراف بیشتری دارد؛ همچنین در ذیل سازمان فرهنگی هم تعریف شده است و در حوزه اجرا نیز محدودیتی ندارند. این اتفاق هنوز در اصفهان رخ نداده است؛ بهعنوانمثال، برای اینکه به بانوان در حوزه کارآفرینی و اشتغال کمک کنیم، باید به چند عامل بپردازیم: یک، شخصیت غنی؛ دو، سواد مالی؛ سه، توانمندیهای علمی و هنری و چهارم هم بازاریابی. از این مواردی که نام بردیم، فقط بخش غنیسازی شخصیت برعهده ماست و لایههای بعدی ذیل معاونت فرهنگی است. در بخش سلامت عاطفی مؤلفههای شناختی و آموزشی نیاز است. یکی از مواردی که برای سلامت عاطفی نیاز بوده، ورزش و سلامتی است که این کار را با همکاری معاونت ورزشی پیگیری میکنیم. دو دسته برنامه داریم:رویدادی و درازمدت که برنامههای رویدادی در شهرداری پررنگتر است؛ اما ما برنامههای رویدادی را بهعنوان جرقهای برای پیداکردن حلقههای ارتباطی در نظر میگیریم.
برگزاری دوره برای استحکام خانواده و جوانی جمعیت
زمانی که صحبتهایش درباره تفاوت دفتر امور بانوان و خانواده شهرداری اصفهان با دفتر امور بانوان و خانواده تهران به پایان رسید، از او درخواست کردم درباره برنامهها و فعالیتهایی که تاکنون برای بانوان انجام دادهاند، توضیح دهد. رئیس اداره بانوان و خانواده شهرداری اصفهان پاسخ داد: دررابطهبا مهارتهای پیش از ازدواج و همسریابی قبلا فعالیت میشد و ما تلاش کردیم در جهت اجرا این مسئله را گسترش دهیم. انتخاب درست همسر مسئله بسیار مهمی است؛ چراکه از فرایند طلاق جلوگیری میکند و سبب افزایش جمعیت میشود؛ بنابراین ما در این حوزه بهصورت زیرساختی به فعالیتهایی مانند تولید محتوا، تربیت کنشگران و ارسال آنها به نقاط مختلف شهر، برگزاری دوره شهری برای آقایان و بانوان و… پرداختیم. این دوره شهری در داخل دانشگاه اصفهان که افراد مجرد حضور دارند، برگزار شد و حدود 400 نفر در این دوره شرکت کردند.
این دوره شامل بخش آموزشی، پاتوق گفتوگو، کافه کتاب، کافه فیلم، کمپ، جلسه با والدین و… است. برای جوانانی که ازدواج کردند و در سالهای ابتدایی زندگی مشترک خود قرار گرفتند، با کمک استادان دانشگاه اصفهان محتوا آماده کردیم که در آن با اصول اولیهای که زوجهای جوان تا قبل از داشتن فرزند نیاز دارند، آموزش میبینند و به استحکام و پایداری خانواده کمک میکنند. در این زمینه برای تربیت کنشگر نیز برنامهریزی کردیم تا پس از یادگیری آموزشهای موردنیاز آنها را برای گسترش این فعالیت به مناطق مختلف بفرستیم.
ایجاد فرصت اشتغال و احیای سوزندوزی اصفهان
صالحیمهر در ادامه به برنامهها و فعالیتهایی که برای دختران نوجوان انجام دادهاند، پرداخت: برای دختران نوجوان دوره دوم که بالای شانزده سال هستند، در حوزه هویت، خودآگاهی، ارتباط سالم و زیست عفیفانه برنامه داریم و فعالیت میکنیم. مخاطب ما نواحی ششگانه آموزشوپرورش است. این فعالیت با همکاری آموزشوپرورش و بسیج دانشآموزی صورتگرفته که در آن روزانه نزدیک به 200 دانشآموز را در کانون تخصصی بانوان آفتاب آموزش میدهیم. در اردیبهشت به مناسبت هفته دختر به هنرستانهای دخترانه مناطق ششگانه اصفهان فراخوان دادیم و یک رویداد هنری، فرهنگی، اقتصادی و تفریحی برگزار کردیم. در این رویداد به دانشآموزانی که از نواحی ششگانه آموزشوپرورش شرکت کرده بودند، غرفه دادیم تا تولیدات خود را نمایش دهند.
دانشآموزان در کنار نمایش تولیدات هنری خود به فروش محصولات و جذب مشتری نیز مشغول بودند. در کنار این دانشآموزان، تعدادی دانشآموز دختر از دبیرستانهای مختلف سطح شهر برای آموزش مهارتهای هنری از همسن و سالهای خود حضور داشتند. پس از غرفههای آموزشی ، یک غرفه تهیهکرده بودیم که دختران در آن به تفریح و بازیهایی میپرداختند که در طول سال این فضا برای آنها فراهم نبود؛ در هفته اصفهان نیز دختران نوجوان را به بانوان سوزندوزی که پیشکسوت این هنر در اصفهان بودند، متصل کردیم. در ابتدا نوجوانان با این هنری که در معرض فراموشی است، آشنا شدند؛ سپس این هنر را آموزش دیدند؛ در انتهای این رویداد نیز یک گالری برگزار کردیم.
درست است که کسبوکار زیر نظر دفتر امور بانوان و خانواده نیست؛ اما در قالب برگزاری رویداد توانستیم فرصتهای اقتصادی متعددی برای بانوان ایجاد کنیم. در ارتباط با سازمانها و مردم نیز یک برنامهریزی انجام دادیم و با آموزشوپرورش، دانشگاه اصفهان و… ارتباط خوبی گرفتیم؛ چراکه مخاطب مستمر دارند و با کمک آنها میتوانیم مخاطب برنامههای خود را مشخص کنیم. خیلی خوب است که سازمانهای مختلف در کنار یکدیگر فعالیت کنند؛ چراکه هرکدام توانمندی متفاوتی دارند که سبب میشود فعالیتها به بهترین شکل صورت گیرد و خروجی متفاوتی را رقم میزند.
اداره بانوان و خانواده شهرداری نیازمند اختیارها و منابع مالی
در انتهای گفتوگو، این فعال حوزه بانوان به چالشهایی که مانع فعالیت بهتر و گستردهتر برای بانوان شده است، اشاره کرد: خدا را شکر برای انجام فعالیتهای مختلف ازلحاظ هدفگذاری و برنامهریزی مشکلی نداریم؛ اما در حوزه اختیارات و مالی مشکلاتی وجود دارد. برنامهها و فعالیتهایی که ذکر شد، همگی توسط اداره امور بانوان و خانواده شهر گنبدهای فیروزهای شکلگرفته است. این اتفاقها حاصل تلاشهای زنان دغدغهمندی است که کمتر از یک سال است شروع به فعالیت در حوزه بانوان کردهاند. حالا تصور کنید اگر منابع مالی و حوزه اختیارات این بانوان گستردهتر بود، بانوان امروز ما به چه اندازه توانمند بودند و اصفهان ما چه حال و هوایی داشت؟