به گزارش اصفهان زیبا؛ با نزدیکشدن به ایام برگزاری بزرگترین جشنواره سینمایی کشور و شور و اشتیاق بین علاقهمندان هنر هفتم، نگاهی به ده سال گذشته جشنواره کردیم و از میان آنان به ژانرهای محبوب این ده سال که جایزه بهترین فیلم جشنواره را از آن خود کرده اند، میپردازیم و فیلمهای سینمایی که در ده سال اخیر در جشنواره فجر موفق به دریافت سیمرغ بلورین شدهاند، از منظر ژانر میکاویم.
ژانر درام که از جمله مهمترین ژانرهای سینمایی است، سهم عمدهای را از بین آثار فیلمسازان ایرانی به خود اختصاص داده است. این ژانر یکی از ژانرهای مهم و تأثیرگذار در سینماست که به علت پوشش دادن موضوعات مختلف توانایی ساخت مفاهیم گوناگونی را دارد و با تنوع ژانرهای ملودرام، درام ورزشی، درام تاریخی و… میتواند خیل عظیمی از فیلمهای سینمایی را در بر گیرد؛ همچنین این ژانر از طریق داستانهای پیچیده و شخصیتهای عمیق، سعی در ایجاد ارتباط احساسی و تجربی با بیننده دارد و به بررسی مسائل زندگی انسانها میپردازند.
این مسائل میتوانند شامل خانواده، عشق، فقدان، مرگ، بحرانهای شخصی و اجتماعی، مشکلات اقتصادی و سیاسی، و حتی جنگ و صلح باشند. فیلمهای درام بهطور عمده براساس شخصیتپردازی و داستانگویی قوی شکل میگیرند و تلاش میکنند تا احساسات و تفکرات عمیق بیننده را به چالش بکشند؛ به همین جهت طیف وسیعی از فیلمهای تولیدشده سینمای ایران در این ژانر دستهبندی میشوند. علاوه بر این، به سبب تمایل به ساختن واقعیت و شباهت بیشتر با حقیقت موجود، میتوان تمایل فیلمسازان و حرکت به سمت موضوعهای مختلف مربوط به این ژانر را احساس کرد.
هرچه هست، سینماگران ایرانی تلاش میکنند هر یک با ذوق و سلیقه خود، بهصورت جستوجوگر راهی برای فرار از تکرار و درجازدن و رکود باشند و این از هر اتفاق دیگری، بیشتر اهمیت دارد. در لیست فیلمهای برتر که بدان اشاره شد، فیلمهایی از بستر درام با محتویات متنوع دیده میشود؛ از «رخ دیوانه» منصوری در ژانر درام اجتماعی گرفته تا «شبی که ماه کامل شد» با ژانر درام جنگی و «خورشید» مجیدی در ژانر درام اجتماعی که هریک به جنبهای از درام سینمایی میپردازند. به بیان دیگر نمیتوان انتظار داشت که فیلم تنها در یک ژانر سینمایی بگنجد و بیشتر آثار تولیدی سینمای ایران در دو ژانر سینمایی طبقهبندی میشوند.
ژانر درام بهعنوان یکی از قدیمیترین و مهمترین ژانرهای سینما، توانسته است تأثیری عمیق و ماندگار بر بینندگان و جامعه بگذارد. این ژانر از طریق بررسی مسائل واقعی و انسانی، توانسته است پیامهای مهمی را به جامعه منتقل و به افزایش آگاهی و تغییر نگرشها کمک کند و با ژانرهای دیگر سینمایی نیز مرز مشترک دارد، همانطور که بیشتر فیلمهای سینمایی برنده جشنواره فجر را در ژانر درام میتوان ردهبندی کرد و با ژانرهای دیگر سینمایی نیز رابطه نزدیکی دارد. درنهایت، ژانر درام با پرداختن به واقعیتهای زندگی و ایجاد ارتباط احساسی و تجربی با بیننده، یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین ژانرهای سینما محسوب میشود که در جشنوارههایی مانند جشنواره فیلم فجر نیز همواره مورد توجه قرار گرفته است.
همانطور که در سطح جهانی از گذشته تاکنون ژانر درام با هر طیف خود طرفداران خاص خود را داشته، در جشنواره سینمایی فجر نیز فیلمهایی از این دست با همراهی مخاطبان روبهرو میشوند و اغلب سیمرغهای جشنواره را از آن خود میکنند. از سوی دیگر یکی از ژانرهای محبوب جشنواره فیلم فجر، ژانر دفاع مقدس است. ژانر دفاع مقدس به عنوان یکی از ژانرهای مهم و تأثیرگذار در سینمای ایران، نقش بسیار مهمی در افزایش آگاهی مردم درباره تاریخ معاصر ایران و ارزشهای ملی و مذهبی دارد.
این ژانر نهتنها به بازنمایی تجربههای انسانی و اجتماعی دوران جنگ میپردازد، بلکه به ایجاد ارتباط احساسی و تجربی با بینندگان کمک میکند؛ همچنین، فیلمهای دفاعمقدس با به تصویر کشیدن قهرمانان و ایثارگران، به تقویت هویت ملی و ارزشهای اخلاقی در جامعه کمک میکنند.به طور کلی، ژانر دفاع مقدس با پرداختن به واقعیتهای جنگ و ایجاد تجربههای احساسی و انسانی، یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین ژانرهای سینمای ایران محسوب میشود که در جشنوارههایی مانند جشنواره فیلم فجر نیز همواره مورد توجه قرار گرفته است؛ به طوری که میتوان گفت دوشادوش ژانر درام حرکت کرده و از دسته ژانرهای مورد توجه در جشنواره به حساب میآید.
همانطور که در لیست بالا فیلمهای «تنگه ابوقریب»، «موقعیت مهدی»، «سینمامتروپل» و «مجنون» به این ژانر تعلق دارند و درامی را در بستر دفاع مقدس به تصویر کشیدهاند. به نظر میرسد که ژانر درام و بهخصوص درام با درونمایه دفاعمقدس از توجه بیشتری در جشنواره برخوردار است و آثار پرداخته به این موضوعات شانس بیشتری برای دریافت سیمرغ دارند. با همین نگرش باید دید که از میان فیلمهای ژانر دفاع مقدس حاضر در جشنواره چهلوسوم کدامیک جایزه را از آن خود میکند.