به گزارش اصفهان زیبا؛ مطابق مصوبه کمیته زیباسازی کلانشهرهای کشور در سال 1380، زیباسازی به تمام اقدامات آگاهانهای گفته میشود که توسط شهرداریها برای ارتقای کیفیت محیط شهری صورت پذیرفته و شهر را برای زندگی ساکنانش مناسبتر میسازد. هدف زیباسازی فراهم آوردن محیطی است که همه شهروندان در آن احساس لذت کنند. نگاه زیباسازی به شهر رسیدن به همان تعاریف ذکرشده و ارتقای کیفیت محیط شهری است و برای رسیدن به این اهداف از چهار روش بهصورت کلی استفاده میشود که شامل زیباسازی، وضع قوانین، ضوابط و مقررات شهری برای ایجاد و حفظ زیباییها، احداث و بهبود فضاهای شهری مناسب و متنوع و بهکارگیری مبلمان شهری مناسب و استاندارد است.
کارشناسان عقیده دارند امروزه باید پذیرفت که شهر محل زندگی مجموعهای از آدمها با نیازها و سلایق مختلف است. یک خانه بزرگ که هیچکس حق ندارد سلیقه شخصی یا سازمانیاش را بر آن حاکم کند. تنها در چنین حالتی است که میتوان زمینه مشارکت همگانی را در تمام فعالیتهای منطقهای و ملی فراهم آورد. زندگی شهری برخلاف زندگی ساده روستایی در بسیاری موارد از زیباییهای طبیعی تهی است. فضاهای شهری بهخودیخود دارای زیبایی بصری نیستند و این در حالی است که انسان نیاز مبرمی به وجود نظم و زیبایی در محیط زندگی خود دارد.
شهر را میتوان موجود زنده و پویا تصور کرد که دارای روح و جسم است و مبلمان شهری مناسب میتواند روح این شهر را تزیین و آرامش بصری به شهروندان القا کند. اگر معیارهای لازم در طراحی شهری رعایت نشده باشد، شهروندان فقط فعالیتهای ضروری خود را انجام میدهند، درحالیکه در فضای مطلوب شهری با مبلمان متناسب شهری، شهروندان علاوه بر اینکه به فعالیتهای ضروری میپردازند، به حضور در محیط کوچه و خیابان نیز تمایل زیادی نشان میدهند و چهبسا که پیادهروی را به عبوری سریع با اتومبیل ترجیح دهند. با نگاهی موشکافانه به شهر میبینیم که از سالیان گذشته تفرجگاههای شهری ما کم است، نگاه به عابر پیاده ضعیف است و آنقدر که به حل مشکلات ترافیک و احداث تونلهای شهری توجه شده از مقوله مبلمان شهری غفلت شده است.
توجه به مقوله پیادهراهسازی یکی از مهمترین پروژههای شهری در راستای اولویت دادن به تأمین آسایش و فضای مناسب برای تردد عابران پیاده است که در کنار این موضوع باید مبلمان شهری در پیادهراهها هم بهطورجدی توجه شود؛ چراکه امروزه مبلمان شهری یکی از اصلیترین ابزارهای ارتباط شهر با شهروندانش است. مبلمان شهری درحقیقت در خدمت اهداف عملی هستند. تصور غالب مردم این است که تجهیزات شهری صرفا جنبه تزیینی دارند؛ درصورتیکه این مبلمان میتوانند برای ایجاد فضایی فرحبخش برای شهروندان تأثیر زیادی داشته باشند.
دومین نقش جدی مبلمان شهری در خلق یک محیط پویا و دوستانه، پشتیبانی از تعاملات و ارتباطات اجتماعی است. مبلمان شهری علاوه بر اینکه باعث زیبایی بصری شهر میشود، میتوانند تا حد زیادی روی سلامت جسمی و روانی شهروندان تأثیر داشته باشند. برای نمونه شهروندان میتوانند برای فاصله گرفتن از دغدغهها و تنشهای زندگی روزمره به کمک مبلمان پارکی ساعاتی را در بوستانها و پارکهای شهر بگذرانند و حس درونی بهتری داشته باشند. منظور از ارتقای سلامت روانی جامعه و خلق محیطی پویا و دوستانه نیز همین است. درحقیقت با استفاده از مبلمان شهری در فضاهای مختلف شهری، شهروندان کمتر دچار مشکلاتی نظیر افسردگی، تنش و استرس میشوند.
هرچند نیمکتها ابتداییترین نماد مبلمان شهری به شمار میآیند، نگاهی گذرا در سطح شهر بیانگر این است که هنوز نیمکتها نتوانستهاند جایگاه و اهمیت خود را بهعنوان یکی از امکانات ضروری بهمنظور تأمین آسایش و آرامش شهروندان در فضای شهری ایفا کنند و رفع این کمبود و جانمایی مناسب برای نصب نیمکتهایی در طول مسیر پیادهراههای شهری درخواستی است که همواره از سوی شهروندان مطرح میشود. پیکره شهرهای امروزی را حضور نابسامان عناصر ناهماهنگ و سلطه تودههای ساختمانی یکشکل و بعضا فاقد ارزشهای معمارانه فراگرفته است.
بله امروزه نیمکت تنها تختهای برای نشستن، سطل زباله تنها مخزنی برای انداختن پاکت آبمیوه و چراغها ابزاری برای روشنایی هستند. درصورتیکه مبلمان شهری باید متناسب با هویت، تاریخ، اعتقادات و باورهای مردم باشد. از طرفی خیلی از کشورها مقررات و شاخصهای مشخصی برای ارزیابی مبلمان شهری پیش از نصب و استفاده آنها دارند؛ درصورتیکه ما فعلا چنین چیزی را نداریم. شهرهای ما به لحاظ مبلمان شهری باید آمایش شوند تا بدانیم مثلا یک بنر یا تابلوی تبلیغاتی اعم از تجاری و فرهنگی در کجا نصب شوند تا مثلا موجب حواسپرتی احتمالی رانندگان، وسایل نقلیه و تصادف آنها نشود؛ اما به دلیل نبود ضوابط و مقررات مشخص تبلیغات بدون درنظرگرفتن مواردی که نام بردیم، در فضای شهر نصب میشوند.
