به گزارش اصفهان زیبا؛ چند وقت قبل در کلاس ریاضی، در حال تدریس مبحث ضرب بودم. داشتم دسته‌ها و اشیای دسته و مفهوم ضرب را توضیح می‌دادم که ناگهان یکی از دانش‌آموزانم بلند سر کلاس گفت: «خانم ما دیشب پیتزا خوردیم!» این اتفاق قطعا در کلاس برای همه معلم‌ها پیش آمده است. دانش‌آموزی که حرف غیرمربوط با مبحث کلاس بیان کند. اما برخورد معلم‌ها می‌تواند به دو صورت کاملا متفاوت باشد.
معلم فاقد انعطاف‌پذیری شناختی، رشته کلام را از دست می‌دهد، احتمالا از کوره درمی‌رود، دانش‌آموز خاطی جریمه می‌شود و درنهایت زمان از دست رفته و معلم مجبور می‌شود مجدد در ساعتی دیگر تدریس را تکرار کند. اما معلم انعطاف‌پذیر یا با لبخند از روی حرف عبور می‌کند و توجه و تمرکز بچه‌ها را به هم نمی‌ریزد یا از این حرف در جهت تدریسش استفاده می‌کند. من از پیتزای دانش‌آموزم استفاده کردم و گفتم: «چند نفر بودید؟» گفت: «من و مامان و بابام.» گفتم: «پیتزا را چند قسمت کردید؟» گفت: «۸ قسمت.» گفتم: «خب بچه‌ها شما بگویید دوستتان با خانواده جمعا چندتکه پیتزا داشتند؟» و بچه‌ها ضرب ۲۴=۸×۳ را مرور کردند. فرایند یاددهی-یادگیری معلم تحت‌تأثیر توانایی یا عدم توانایی‌های شناختی او قرار می‌گیرد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، مهارت انعطاف‌پذیری شناختی است.
انعطاف‌پذیری فرد را قادر می‌سازد که در برابر فشارها، چالش‌ها و سایر مسائل عاطفی و اجتماعی برخورد مناسب و کارآمد داشته باشد؛ لذا توانایی تغییر مسیر از یک پردازش شناختی به پردازش شناختی دیگر نشانه انعطاف‌پذیری در شناخت است. همان‌طور که ورزش بیشتر موجب تقویت و انعطاف بیشتر بدن می‌شود، فعالیت‌های ذهنی نیز انعطاف‌پذیری شناختی را افزایش می‌دهد. در ادامه فعالیت‌هایی جهت تقویت این کارکرد ذهنی برای معلمان عزیز معرفی خواهد شد.
مطالعه آزاد: مطالعه آزاد توانایی بداهه‌گویی معلمان را افزایش داده و دایره لغات معلمان را گسترش می‌دهد و در شرایط غیرقابل‌پیش‌بینی کلاس و در مواجهه با سؤالات و خواسته‌های دانش آموزان توانایی پاسخ‌گویی را زیاد می‌کند. داشتن ایده‌های جدید و فعال در ذهن امکان متصل‌شدن مفاهیم جدید با مفاهیم قبلی را میسر می‌کند. مطالعه کتاب‌ها و مقالات تازه برای ذهن مانند خوردن سبزی‌ها و پروتئین تازه برای بدن است؛ مفید و مغذی!
تقویت تفکر انتقادی: معلمان باید روحیه انتقادکردن و انتقادپذیری را در خود افزایش دهند. نگاه تحلیلی و روبه‌رشد موجب تقویت انعطاف‌پذیری معلمان می‌شود. بیان نکات مثبت و منفی موضوعات مختلف، ذهن را پویا می‌کند و فرایند جابه‌جایی در ذهن فعال سریع‌تر است.
فراتفکر یا فراشناخت: یکی از توانایی‌های مهم در امر یاددهی_یادگیری معلمان پروراندن موضوعات مختلف در ذهن است. فکر کردن به فکری که از ذهنمان منشعب شده فراشناخت یا فرا تفکر نام دارد. این، فعالیتی پیچیده و بسیار تقویت‌کننده برای عملکرد ذهن است.
پذیرای تغییرات باشید: اگر دانش‌آموزتان موضوع انحرافی در حین مطلب درسی بیان کرد، از کوره درنروید. یا با لبخند عبور کنید که توجه و تمرکز بقیه بچه‌ها به او معطوف نشود یا از گنجینه ارزشمند ذهنتان برای مرتبط‌کردن موضوع به مبحث اصلی کمک بگیرید.
