به گزارش اصفهان زیبا؛ در آخرین روزهای اسفند سال گذشته بود که طی یک اقدام غیرمنتظره و در پی انتشار گزارش‌ها و انتقادات متعدد، نمایندگان مجلس به‌طورجمعی نامه‌ای را برای درخواست انحلال بانک آینده امضا کردند.
این خبر به‌سرعت در محافل اقتصادی و رسانه‌ای پیچید و سؤالات زیادی را در ذهن‌ها به وجود آورد: وضعیت فعلی این بانک چیست و آیا واقعا امکان انحلال آن وجود دارد؟ برخی کاربران در فضای مجازی حتی کارزاری با هشتگ انحلال بانک آینده راه انداخته و خواستار پاسخگویی مسئولان در این باره شدند.
قسمت جالب ماجرا این بود که درست هم‌زمان با شدت‌گرفتن انتقادات، رسانه ملی اقدام به تبلیغ برای این بانک کرد و زیرنویس ثابت سریال پرطرفدار این شب‌ها یعنی پایتخت، متعلق به تبلیغات بانک آینده بود؛ موضوعی که تعجب مردم را هم به دنبال داشت!
نمایندگان اصفهان؛ موافقان اصلی انحلال بانک آینده
طراح اصلی امضای نامه انحلال بانک آینده، مهدی طغیانی، نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی بود.
این نماینده در صحن علنی مجلس به عملکرد بانک آینده و بانک مرکزی انتقاد وارد کرد و با اشاره به دریافت ۲۲۰هزار میلیارد تومان (۲۲۰ همت) پول از بانک مرکزی توسط بانک آینده، این اقدام را خارج از چارچوب تخصیص اعتبارات کشور دانست.
او گفت که بانک آینده به‌تنهایی ۲۲۰ همت پول از بانک مرکزی گرفته؛ درحالی‌که سهمیه کل کشور ۱۳۰ همت بوده است: «بانک آینده به‌تنهایی ۲۲۰ همت پول مفت از بانک مرکزی گرفته و 75 درصد پول رو داده به افراد مرتبط با خودش؛ درحالی‌که تخصیص کشور ۱۳۰ همت بوده! شما می‌گید چرا روسیه می تونه نرخ ارزش رو نگهداره؛ اما ما نمی تونیم؟ چون روسیه ۱۳ بانک متخلف رو بسته؛ اما ما توی یک بانک موندیم.»
رسول بخشی دستجردی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس و دیگر نماینده اصفهان در بهارستان هم با اشاره به اینکه بانک آینده زیان‌ده‌ترین بانک در بین بانک‌های خصوصی موجود است و ماهی ۱۱هزار میلیارد تومان به زیان این بانک افزوده می‌شود، گفت که بانک آینده باید منحل شود و قابل اصلاح نیست.
این نماینده مجلس همچنین به مردم متعهد شد که مجلس شورای اسلامی اجازه نخواهند داد مجدد یک هزینه دیگر به ملت تحمیل شود و با روشنگری و مطالبه‌گری مردم به سمت انحلال بانک آینده خواهند رفت.
ثابتی، یک پای ثابت ماجرا
امیرحسین ثابتی، نماینده مجلس هم پس از امضای این نامه در کانال شخصی خود در ایتا نوشت: «همراه با تعدادی از نمایندگان، مطالبه انحلال بانک آینده از سران سه قوه را امضا کردم. بانک آینده متخلف‌ترین و زیان ده ترین بانک کشور است که به‌تنهایی عامل بخشی از تورم است و چندصد همت نیز به بانک مرکزی بدهی دارد. اگر این سؤال به ذهنتان رسیده که چرا روسیه در جنگ با اوکراین توانست ارزش پول ملی‌اش را حفظ کند اما ایران بدون جنگ، روزبه‌روز ارزش پول ملی‌اش کم شده، یک علتش همین بانک‌های ناترازی هستند که از جیب تمام ملت ایران برداشت می‌کنند و متأسفانه به جای انحلال، موردحمایت نیز قرار می‌گیرند!»
در نهایت 140 نماینده مجلس با امضای یک نامه که تدوین و جمع‌آوری امضاهای آن هم به عهده طغیانی نماینده اصفهان و میثم ظهوریان رئیس کمیته پولی، ارزی و بانکی مجلس بود، خواستار ضرورت برخورد انتظامی قاطع با این بانک شدند.
در بخشی از این نامه که خطاب به سران قوا نوشته شده، آمده است:
«بررسی وضع بانک آینده نشان می‌دهد، این بانک در شاخص‌های مختلف وضعیت بسیار بدی داشته و مداخلات اصلاحی بانک مرکزی در سال‌های گذشته که با رویکرد بهبود و بازسازی صورت گرفته نیز مؤثر نبوده و وضعیت این بانک بحرانی‌تر شده است؛ به‌گونه‌ای که برای نمونه روند تغییرات حقوق صاحبان سهام بانک آینده به‌شدت نزولی بوده و از منفی ۲۹۶هزار میلیارد ریال در اسفند ۱۳۹۸، به منفی3/907هزار میلیارد ریال در شهریور ۱۴۰۳ رسیده است. علاوه بر اولویت منطقی مطرح‌شده، ذکر این نکته ضروری است که توقف بانک آینده که با تخلفات گسترده خود قبح تخلف از دستورالعمل‌های بانک مرکزی و قوانین کشور را شکسته و اعتبار مقام ناظر را به خطر انداخته است، می‌تواند مانع بروز رقابت ناسالم در بازار پول گردیده و به‌نوعی اثر جانبی مثبتی بر سلامت سایر بانک‌ها نیز داشته باشد و سطح کژمنشی را کاهش دهد.مشاهده داده‌های مرتبط با وضعیت بانک آینده نشان می‌دهد، این بانک دارای وضعیت کاملا بحرانی بوده و شدیدا ناسالم است. وضعیت بحرانی بانک‌ها را می‌توان در حقوق صاحبان سهام منفی، اضافه برداشت مزمن و بالا از بانک مرکزی، زیان‌دهی و وضعیت نقدینگی آن‌ها ردیابی کرد که وضعیت بانک آینده در تمامی این شاخص‌ها به شکل روزافزونی منفی است.»
وضعیت بانک آینده
بانک آینده که در سال ۱۳۹۱ تأسیس شد، هدفش جذب سپرده‌های مردم و ارائه خدمات بانکی متنوع بود؛ اما در سال‌های اخیر، این بانک با چالش‌های متعددی روبه‌رو شده است؛ ازجمله نقص در سیستم مدیریت داخلی، عدم شفافیت مالی و ناتوانی در بازپرداخت بدهی‌ها.
این مسائل باعث شده تا اعتماد عمومی نسبت به این بانک کاهش پیدا کند و مشکلاتی همچون معطل‌ماندن سپرده‌ها و نارضایتی مشتریان به وقوع بپیوندد.
ادامه این وضعیت هم منجر به این شد که صدای نمایندگان مجلس دربیاید.
درواقع امضای نامه نمایندگان در بهارستان به دلیل نگرانی‌های جدی از وضعیت این بانک صورت گرفته است؛ کما اینکه برخی از نمایندگان اظهار کردند که ادامه فعالیت این بانک، ممکن است به ضرر اقتصاد کشور و سرمایه‌گذاری‌های مردم منجر شود و نیاز به تدابیر فوری است.
ضمن اینکه گزارش‌های اخیر حاکی از آن بود که این بانک نتوانسته است از نهادهای نظارتی مجوزهای لازم را کسب کند و این موضوع خود گواهی بر ناکارآمدی آن به شمار می‌رود.
نمایندگان استان چه می‌گویند؟
نماینده اردستان در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «اصفهان زیبا» معتقد است که انحلال بانک اتفاق نمی‌افتد و این موضوع هم مسبوق به سابقه نیست.
احمد بخشایش اظهار کرد: «بانک آینده در خلق پول بسیار استادانه عمل کرد و توانایی‌هایی در این زمینه داشت که منجر به این شد که بانک مرکزی به این بانک فشار بیاورد که بحث خلق پول را کنترل و مدیریت کند؛ چون با این کار بانک مرکزی را زیر بار قرض برد و درواقع دست در جیب مردم کرد.»
اما آیا فشار نمایندگان مجلس منجر به انحلال بانک آینده می‌شود؟
بخشایش در پاسخ به این سؤال گفت: «فکر نمی‌کنم. اگر بحث این است که بانک آینده شاخص‌های عملکردی خوبی نداشته، باید گفت دیگر بانک‌ها هم شرایط بهتری نداشته و عملکرد خوبی ندارند؛ ضمن اینکه تا به حال هیچ بانکی در ایران منحل نشده است. تنها یک مورد قرض‌الحسنه ثامن‌الحجج را داشتیم که آن هم موضوعات دیگری در انحلال این قرض‌الحسنه دخیل بود و بیشتر روی لج و لجبازی منحل شد.»
این نماینده استان اصفهان همچنین اشاره کرد که بانک آینده، حامیان و پشتیبان‌های قَدَری دارد که قطعا اجازه انحلال آن را نمی‌دهند.
همچنین حامد یزدیان، دیگر نماینده اصفهان در مجلس هم در گفت‌وگو با «اصفهان زیبا» اشاره کرد که نامه درخواست انحلال این بانک امضا شده و حالا دستگاه‌های متولی باید پیگیر باشند.
ضمن اینکه قرار است در ابتدای هفته آینده در صحن مجلس دراین‌باره سؤال پرسیده شود که چرا برخورد جدی با این بانک صورت نمی‌گیرد و چرا در میانه افزایش انتقادات، صداوسیما اقدام به پخش زیرنویس تبلیغاتی برای این بانک می‌کند؟
اما کارشناسان درباره موضوع اقدام یا اصلاح عملکرد بانک آینده نظرات متفاوتی دارند.
دکتر روح‌الله آریا، کارشناس اقتصادی دراین‌باره گفت: «انحلال بانک آینده نه‌تنها یک گزینه، بلکه یک ضرورت است.
در شرایط کنونی، بانک‌ها باید به‌عنوان نهادهای اقتصادی قابل‌اعتماد عمل کنند و ادامه فعالیت بانکی که به مشکلات مالی دچار شده است، تنها موجبات نگرانی و نارضایتی مردم را فراهم می‌کند.»
بهرام قربانی، تحلیلگر مسائل مالی اما معتقد است به جای انحلال، بهتر است که مؤسسان بانک آینده، تحت نظارت نهادهای مالی و شرایط خاص، یک برنامه بازسازی را ارائه دهند.
انحلال ممکن است باعث بی‌اعتمادی بیشتر به‌کل نظام بانکی کشور شود و چالش‌های جدیدی را به وجود آورد.
نیلوفر محبی، پژوهشگر نظام بانکی هم معتقد است ما باید به‌دقت بررسی کنیم که آیا انحلال بانک آینده می‌تواند به معنای بهبود وضعیت کلی نظام بانکی باشد یا خیر. تجربه‌های گذشته نشان داده‌اند که انحلال همیشه راه‌حل مناسبی نیست و می‌تواند تبعاتی نظیر از بین رفتن اشتغال و نگرانی بیشتر در سرمایه‌گذاران را به دنبال داشته باشد.
بانک مرکزی چه می‌گوید؟
در واکنش به انتقادات به عملکرد بانک آینده و انحلال آن، محمدرضا فرزین، رئیس بانک مرکزی نیز در صفحه توییتر خود نوشت: «بانک مرکزی سیاست اصلاحات اساسی در بانک آینده را دنبال می‌کند و هیچ برنامه‌ای برای انحلال این بانک در دستور کار نیست.»
این در حالی است که فرزین بهمن‌ماه سال 1402 در همایش چشم‌انداز اقتصاد ایران 1403 اعلام کرد: «برنامه اصلاح هشت بانک ناتراز در سال آینده را به آنان ابلاغ کرده‌ایم و درصورتی‌که بانک‌های ناتراز اصلاح نشوند، به سمت انحلال، ادغام و یا توقف کار آن بانک‌ها حرکت خواهیم کرد.»
آینده بانک آینده: انحلال یا نجات؟
به‌نظر می‌رسد که درحال حاضر، سرنوشت بانک آینده در دستان نمایندگان مجلس، نهادهای نظارتی و نظارت‌کنندگان قرار دارد.
این نامه و درخواست انحلال می‌تواند به‌عنوان یک سیگنال به دیگر بانک‌ها عمل کند تا در پی اصلاح و بهبود رفتارهای خود باشند.
تنها زمان می‌تواند حقیقی بودن این رویدادها و تأثیرات احتمالی آن‌ها بر اقتصاد کشور را روشن سازد. به‌هرحال اکنون بسیاری از مشتریان و سرمایه‌گذاران در انتظار تصمیم نهایی و روشن‌شدن شرایط بانک آینده هستند؛ بانکی که در ابتدای شروع فعالیت خود، حسابی سروصدا بپا کرد و خیلی زود محبوب شد.
اما این سال‌ها روز و روزگار خوشی را نمی‌گذراند و به گفته برخی نمایندگان و کارشناسان، یکی از متخلف‌ترین و زیان‌ده‌ترین بانک‌های کشور است.
با این حال نمایندگان دنبال انحلال هستند و بانک مرکزی از اصلاحات سخن می‌گوید. باید دید در نهایت زور کدام طرف می‌چربد!
