عددهای رند قابلتأملاند و در ذهن به جای میمانند. اصلا رندها همیشه خریدار دارند و خیلیها سرودست میشکنند تا عددهای رند و لاکچری را با بالاترین قیمت از آن خود کنند.
مثلا همین شمارههای سیمکارتی که وقتی رند باشند، مثل آب خوردن با قیمتهای نجومی به فروش میروند و روی زمین نمیمانند یا پلاک خودروهایی که وقتی رند و سرراست باشند، عدهای حاضرند خودشان را به آب و آتش بزنند تا آن را از آن خود کنند.
رندبودن در زمانه امروز لابد آنقدری میارزد که حالا بعضی از پدر و مادرها پایشان را توی یک کفش بکنند و برای ثبت تاریخ تولد رند برای فرزندانشان حاضر شوند بر سر جان و سلامتی او قمار کنند و چند صباحی نوزادشان را زودتر به این دنیا بیاورند. فقط برای اینکه تاریخ تولد دختر یا پسرشان 2/2/1402 ثبت شده باشد.
تاریخ تولدی که خیلیها آن را لوکس و لاکچری میدانند و مادران هم برای ثبت آن در شناسنامه خطرهای احتمالی را به جان میخرند و حاضر به زایمان زودرس میشوند. مثل باقی عددهای رندی که کودکان زیادی در آنها به دنیا آمدند.
برخیهایشان سالم و بعضی دیگر به دلیل تولد زودهنگام دچار اختلالهایی شدند. تاریخهایی مثل 9/9/99 یا 8/8/88.
غیرقانونیای که زیرپوستی انجام میشود
امسال، اما قضیه با باقی سالها فرق دارد. وزارت بهداشت از چند هفته زودتر دستبهکار شد و اخطارها و هشدارهای لازم را به بیمارستانها و مراکز درمانی اعلام کرد؛ علاجی برای جلوگیری از واقعه از اقدامی که غیرقانونی است و اما در برخی از بیمارستانها با هماهنگی پزشک و کادر درمانی به راحتی صورت میگیرد.
چرا که انجام سزارین دستمزد بالایی را میطلبد و برای پزشک نان دارد! سلمان حیدری، مدیرکل مرکز نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزارت بهداشت، یکی از همین اخطاردهندگان بود که در گفتوگو با رسانهها از اولتیماتوم وزارت بهداشت درباره زایمانهای زودرس خبر داد.
آنجا که گفت: از آنجایی که در سزارینهای تقویمی، زایمان بهصورت غیرطبیعی انجام شده و مسئلهای است که سلامتی نوزاد و گاهی سلامتی مادر را هم به خطر میاندازد و میتواند به سلامت مادر و کودک آسیب بزند و از طرفی، فرصت کافی برای بلوغ کامل جنین را نمیدهد، اقدامی غیراخلاقی و غیرقانونی است. از طرفی هم برای انجام این زایمانها عمدتا سزارین انجام میشود که این اقدام هم برخلاف برنامههای بهداشتی و درمانی وزارت بهداشت است و چندین خلاف در این زمینه انجام میشود.
او ادامه داد: بر همین اساس، وزارت بهداشت بهصورت مکرر به این موضوع هشدار داده و بخشنامهای را به معاونتهای درمان دانشگاههای علومپزشکی کشور، ابلاغ کرده است تا حتما از انجام این اقدام جلوگیری کنند؛در نظارتها هم این موضوع موردبررسی قرار میگیرد و اگر مشاهده کنیم که مرکزی در تاریخ خاصی خارج از حد طبیعی زایمان بهصورت سزارین انجام داده، حتما تذکر داده میشود و در صورت تکرار، حتما در درجه اعتباربخشی این مراکز تجدیدنظر شده و کاهش درجه اعتباربخشی خواهند داشت.
او همچنین گفت که بعد از گذشتن تاریخ تقویمی خاصی که پیش میآید، مانند ۱۴۰۲.۰۲.۰۲، حتما بهصورت اعلامنشده از مراکز درمانی مختلف نظارت به عمل میآوریم تا بتوانیم اعمال قانون لازم را انجام دهیم. درعینحال برخورد با پزشکان خاطی در حیطه نظامپزشکی تعریف شده است، معمولا ما پزشکان متخلف در این زمینه را هم به سازمان نظامپزشکی ارجاع میدهیم تا در کمیسیون انتظامی نظامپزشکی، برخورد لازم صورت گیرد.
او ادامه داد: باید توجه کرد که مهمترین دستگاه حیاتی یک فرد، دستگاه تنفسیاش است. برای تکامل و بلوغ کامل دستگاه تنفسی یک نوزاد، جنین باید تا آخرین روزهایی که از نظر علمی در نظر گرفته میشود، در رحم مادر باشد تا به بلوغ کامل دستگاه تنفسی برسد. یکی از شایعترین عوارض تولدهای زودهنگام به دلیل انجام زایمان در تاریخی خاص، نارسایی تنفسی است که در این صورت نوزاد بایدبه دستگاه ونتیلاتور وصل شود، اینتوبه شود و… درعینحال از جهاتی مانند کاهش وزن و … نیز عوارضی برای نوزاد دارد.
زمانی که این عوارض رخ میدهد، ممکن است احتمال مرگومیر هم بالا رود. این اقدام برای خود مادر نیز میتواند عوارض زیادی داشته باشد. زایمان طبیعی، هم به نفع مادر است و هم به نفع نوزاد؛ اما وقتی به اجبار سزارین انجام میدهند، اولا راحتی زایمانهای بعدی را از بین میبرد و درعینحال ممکن است به عفونت محل عمل یا عوارض دیگری منجر شود.
داستان نوزادان رند!
آدمهای رند هم حالا به نوعی با کلاسی در جامعه تشبیه میشوند؛ مثل شماره موبایلهای رند یا پلاکهای سرراست؛ انگار دیگر این عددها هم ماهیت خود را از دست دادهاند و دیگر قرار نیست فقط یک «عدد» باشند؛ درحالیکه همین زایمانهای زودرس هزارویک مشکل میتوانند بهوجود آورند.
طول مدت طبیعی بارداری بین ۳۷ هفته تا ۴۲ هفته بارداری است و نوزادی که در سن بارداری کمتر از اندازه طبیعی، یعنی قبل از ۳۷ هفته بارداری متولد شود، با انواع عوارض ناشی از زایمان زودرس مواجه خواهد شد.
بر اساس مطالعهها و بررسیهای علمی، تولد پیش از موعد و نارسبودن نوزاد قبل از تکمیل مدت طبیعی بارداری بر تکامل ارگانهای بدن نوزاد آثار منفی خواهد داشت و باعث ایجاد عوارض جسمانی، خصوصا عوارض تنفسی و معزی و کموزنی در نوزاد خواهد شد.
همچنین در فرایند ارتباطی بین مادر و نوزاد و شیردهی مادر به نوزاد نیز اثرات منفی خواهد داشت.
ماجرا اما فقط به اینجا ختم نمیشود و به گفته زهرا جوانمردی، رئیس اداره مامایی معاونت درمان دانشگاه علومپزشکی اصفهان، اختلال در کار بیمارستانها نیز یکی دیگر از پیامدهای تولدهای تقویمی است.
او به «اصفهانزیبا» میگوید: زایمان تقویمی، سزارین خارج از موعد مقرر و بدون ضرورت پزشکی است که صرفا هدف آن، تولد نوزاد در تاریخی خاص است. متأسفانه با نزدیکشدن به مناسبتهای تقویمی و تاریخهای رند، برخی از والدین حاضرند با پرداخت هزینههای سنگین، تاریخ تولد فرزندشان را در تاریخهای رند با انجام سزارین خارج از اندیکاسیون پزشکی ثبت کنند. این نوع از تولد به دلیل مداخله در فرایند طبیعی زایمان، مخاطرههای اجتنابناپذیری برای مادر و نوزاد بههمراه خواهد داشت و بزرگترین ظلم والدین در حق فرزندشان است.
جوانمردی خاطرنشان میکند: از طرف دیگر، اختلال در گردش کار عادی بیمارستانها و اتاقهای عمل و اشغالشدن غیرضروری تختهای مراقبت ویژه نوزادان (NICU) و اختلال در تأمین امکانات موردنیاز زایمان ازجمله خون و فراوردههای خونی، شدیدا ایمنی مادر و نوزاد را به خطر انداخته و ممکن است سبب ایجاد آسیبهای جدی برای مادر و نوزاد شود؛ بنابراین والدین با درنظرداشتن این موارد اجازه دهند رشد و تکامل نوزاد قبل از تولد و روند زایمان، روال طبیعی خود را طی کند و با مداخله در این امر، خدای ناکرده سبب واردکردن آسیب جدی به مادر و نوزاد نشوند.
به گفته او، دستورالعمل وزارت بهداشت درزمینه انجام اقدامات کنترلی بهمنظور عدم رشد آماری سزارینهای تقویمی در تاریخ ۰۲/۲/۲ و اعمال مقررات با تخلفات، دستورالعمل مذکور به کلیه بیمارستانهای تحت پوشش دانشگاه علومپزشکی، اعم از دولتی، خصوصی، خیریه و وابسته به ارگانها و انجمن علمی متخصصان زنان و زایمان و سازمان نظامپزشکی ابلاغ شده بود تا به اطلاع کلیه همکاران پزشک رسانده شود.
او ادامه داد: همچنین مطابق با روال دیگر تاریخهای خاص قبلی، تیمهای نظارتی معاونت درمان با حضور در بیمارستانها و بررسی میدانی زایمانهای انجامشده در آن تاریخ خاص، گزارشی به تفکیک بیمارستانها تهیه کرده و پس از آن پروندههایی که بهنظر فاقد دلیل علمی خاص برای انجام سزارین باشد، در کمیتهای علمی و کارشناسی موردبررسی قرار خواهد گرفت و در خصوص موارد بدون اندیکاسیون علمی مطابق با دستورالعمل ابلاغی وزارت بهداشت تصمیمگیری و با تخلفهای احتمالی برابر مقررات رفتار خواهد شد.
لجبازی مادران با جان کودکان
اگرچه جوانمردی از تدابیر پیشگیرانه سخن به میان میآورد و وزارت بهداشت نیز مدعی است که بایدها و نبایدهایی را پیش از تاریخ موعود برای بیمارستانها وضع کرده، اما حالا و در شرایطی که این تاریخ رند را پشت سر گذاشتهایم، پیشبینیها نشان میدهد که باوجود غیرقانونیبودن زایمانهای زودرس، این اتفاق در برخی از بیمارستانها بهویژه بیمارستانهای خصوصی رخ داده است.
هرچند هنوز آمار دقیقی از تعداد کودکانی که بهصورت سزارین زودرس در این تاریخ متولد شدهاند، وجود ندارد.
این درحالی است که به گزارش ایرنا محمود علیگو، مدیرکل دبیرخانه مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک، در گفتو گو با خبرنگار حقوقیقضایی ایرنا در خصوص رُندنمایی و تعیین زمان تولد با انگیزههای غیرپزشکی اظهارداشت: فارغ از آسیبهایی که در نتیجه زایمان زودرس یا دیررس به دلیل تعیین زمان تولد خاص سلامت نوزاد را تهدید میکند و بخشی از این آسیبها نیز جبرانناپذیر است، این موضوع از منظر حقوق کودک نیز موردتوجه است. چند مواد از این پیماننامه با موضوع مورداشاره مرتبط است.
در ماده (۳) این پیماننامه تصریح شده است: «در کلیه اقدامات مربوط به کودکان که توسط مؤسسات رفاه اجتماعی دولتی یا خصوصی، دادگاهها، مقامات اجرایی یا نهادهای قانونگذاری بهعمل میآید، منافع عالیه کودک از اهم ملاحظات است.»
بهطور قطع، تعیین زمان تولد با انگیزههای غیرپزشکی خلاف مصالح عالیه کودک است. در ماده «۶» پیماننامه حقوق کودک آمده است که «کشورهای عضو، بقا و رشد کودک را تا حد امکان تضمین خواهند کرد.»
همچنین در ماده «۲۴» پیماننامه بر سلامت و بهداشت تأکید شده است و طبق این ماده، «کشورهای عضو حق کودک را برای برخورداری از بالاترین معیارهای بهداشتی و تسهیلات قابلحصول بهمنظور درمان بیماری و بازیابی سلامت به رسمیت میشناسند. کشورهای عضو برای تضمین اینکه هیچ کودکی از حق دسترسی به چنین خدمات بهداشتی محروم نباشد، تلاش خواهند کرد.»