به گزارش اصفهان زیبا؛ اختلال پارانوئید یکی از پیچیده‌ترین اختلال‌های شخصیت است که نه‌تنها در روان‌شناسی، بلکه در سینما نیز بازتابی گسترده یافته است. این اختلال که با بی‌اعتمادی و سوءظن شدید به دیگران همراه است، برای فیلم‌سازان بستری مناسب جهت خلق روایت‌هایی پرتعلیق و روانکاوانه فراهم کرده است.
از منظر روان‌شناختی، افراد مبتلا به پارانوئید اغلب گمان می‌برند که دیگران قصد تحقیر، تهدید یا آسیب‌رساندن به آن‌ها را دارند. این نگرش موجب ایجاد تعارض در روابط می‌شود و شک و کنترلگری را به رفتار روزمره آنان وارد می‌کند. در سینما، چنین ویژگی‌هایی بستری مهیج برای پرداخت شخصیت‌های پیچیده فراهم می‌آورد.
نخست، توهم توطئه و بی‌اعتمادی، فضای رازآلود و پرتنشی ایجاد می‌کند که مخاطب را درگیر می‌سازد؛ دوم، با مبهم‌ساختن مرز میان واقعیت و خیال، فیلم‌ها ذهن مخاطب را به چالش می‌کشند؛ سوم، امکان پرداخت به نقدهای سیاسی و اجتماعی، مانند نظارت و سوءاستفاده از قدرت، فراهم می‌شود و درنهایت، شخصیت‌پردازی عمیق و امکان هم‌ذات‌پنداری با ترس‌ها و تردیدهای شخصیت‌ها، به سینما کیفیت روانکاوانه می‌بخشد.
فیلم سینمایی ایرانی «ملی و راه‌های نرفته‌اش»: در این فیلم، سیامک با بازی میلاد کی‌مرام دچار شک بیمارگونه به ملیحه است. به کنترل زندگی او می‌پردازد، گوشی‌اش را رصد می‌کند و به پوشش و ارتباطاتش حساس است. این نشانه‌ها نمونه‌ای از اختلال پارانوئید هستند که به‌وضوح در شخصیت او نمایان است. تأثیر چنین رفتاری نه‌تنها فرد مبتلا، بلکه اطرافیان او را نیز دچار فشار روانی می‌کند.
فیلم سینمایی ایرانی «درباره الی»: فیلم اصغر فرهادی با طرح یک واقعه مبهم و واکنش‌های گروهی پس از آن، شک و تردید را به‌صورت تدریجی در میان شخصیت‌ها تزریق می‌کند. رفتار برخی شخصیت‌ها و تصمیم‌گیری‌هایشان، نشانه‌هایی از نوعی بی‌اعتمادی و سوءظن پنهان است که به فضاسازی تعلیق‌برانگیز اثر کمک می‌کند.
فیلم‌هایی که به موضوع پارانوئید می‌پردازند، نه‌تنها جنبه‌ای هیجان‌انگیز دارند، بلکه مخاطب را به بازاندیشی درباره آسیب‌های روانی و فشارهای اجتماعی فرامی‌خوانند.
در ملی و راه‌های نرفته‌اش ریشه‌های فرهنگی خشونت و کنترلگری به‌خوبی نمایان است. درمجموع، اختلال پارانوئید در سینما ابزاری قدرتمند برای ترسیم زوایای پنهان روان انسان و نقدهای اجتماعی است.
