به گزارش اصفهان زیبا؛ عملیات عمرانی اخیر در گذر تاریخی چهارباغ پایین اصفهان، بار دیگر نگرانی‌ها درباره آسیب به لایه‌های باستانی و میراث تاریخی شهر را افزایش داده است.
این عملیات عمرانی حد فاصل چهارراه تختی تا میدان شهدا انجام می‌شود.
در روزهای گذشته، شایعاتی در فضای مجازی درباره کشف بقایای انسانی در حین حفاری این پروژه منتشر شده است.
این شایعات توجه افکار عمومی را به احتمال ورود به محدوده قبرستان تاریخی آب بخشان جلب کرده است؛
گورستانی که گفته می‌شود از قدیمی‌ترین گورستان‌های اصفهان و محل دفن برخی از بزرگ‌ترین علمای قرون اولیه اسلامی بوده است.
گذر چهارباغ پایین؛ محل برخورد توسعه عمرانی با میراث تاریخی؟
قبرستان «آب بخشان» یا «مردبان» از قرن سوم هجری تا اوایل قرن چهاردهم، محل دفن شماری از برجسته‌ترین محدثان، فقها و ادبای اصفهان بود.
این گورستان در محدوده‌ای قرار داشته که امروزه با خیابان ابن‌سینا، میدان شهدا و گذر چهارباغ پایین هم‌پوشانی دارد.
با وجود اهمیت تاریخی فراوان، این قبرستان هیچ‌گاه در فهرست آثار ملی ثبت نشد است.
این مسئله اکنون موجب نگرانی درمورد تخریب احتمالی بقایای آن شده است.
حفاری بدون استعلام از میراث فرهنگی؛ واکنش معاون میراث استان
معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی استان اصفهان اعلام کرد: عملیات حفاری فعلی توسط اداره برق و برای تعویض کابل‌های فرسوده انجام شده؛
اما متأسفانه بدون هیچ‌گونه استعلامی از میراث فرهنگی آغاز شده است.
سید روح‌الله سیدالعسگری، ادامه داد: عمق حفاری‌ها حدود یک تا یک‌ونیم متر است و به نظر می‌رسد در محدوده‌ای انجام شده که احتمالا بخشی از گورستان تاریخی آب بخشان بوده است.
به گفته او، در صورت کشف اسکلت، احتمال تعلق آن به بقایای گورستان مذکور وجود دارد.
توقف عملیات و آغاز بررسی‌های باستان‌شناسی
به گفته سیدالعسگری، هیچ هماهنگی قبلی با اداره‌کل میراث فرهنگی برای این عملیات انجام نشده و مجوز پروژه از سوی شهرداری صادر شده است.
او افزود: پس از اطلاع، عملیات متوقف و بازدیدهای میدانی توسط باستان‌شناسان صورت گرفت. نتیجه بررسی‌ها به‌زودی اعلام خواهد شد.
معاون میراث فرهنگی اصفهان همچنین تأکید کرد: «هرگونه حفاری در بافت تاریخی، حتی در عمق کم، نیاز به مجوز و نظارت مستقیم میراث فرهنگی دارد.
انتظار می‌رود دستگاه‌های خدمات‌رسان در چنین مناطق حساسی با دقت و مسئولیت بیشتری عمل کنند.
اهمیت ثبت و صیانت از لایه‌های زیرین تاریخی اصفهان
قبرستان آب بخشان از جمله گورستان‌های تاریخی ایران است که در دوره پهلوی اول تخریب شد.
با اینکه بخش زیادی از اطلاعات و مستندات آن از بین رفته؛ اما هنوز هم بررسی‌های باستان‌شناسی می‌تواند به روشن شدن ابعاد پنهان تاریخ اصفهان کمک کند.
با توجه به اهمیت این موضوع، ضروری است که طرح جامع صیانت از لایه‌های زیرزمینی شهر تدوین شود.
تکرار چنین خسارات احتمالی به میراث تمدنی اصفهان باعث از بین رفتن این میراث خواشد شد.
