به گزارش اصفهان زیبا؛ با کاهش مستمر نرخ رشد جمعیت کشور، مسئولان بهدنبال اجرای سیاستهای تشویقی برای ترغیب خانوادهها به فرزندآوری هستند.
یکی از ابزارهای مهم در این زمینه، طرح واگذاری زمین در قالب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت است.
طبق قانون جدید حمایت از خانواده، دولت مکلف است به خانوادههایی که فرزند سوم یا بیشتر دارند، زمین یا واحد مسکونی واگذار کند. این طرح دارای شرایط خاصی است:
-
شرط زمانی: فرزند باید پس از ۲۴ آبان ۱۴۰۰ متولد شده باشد.
-
شرط مکانی: خانواده باید ساکن شهرهایی با نرخ باروری کمتر از ۲.۵ درصد باشد.
از دیگر شروط اصلی برای بهرهمندی از این طرح، سابقه حداقل ۵ سال سکونت در شهر محل تقاضا و بارگذاری مدارک در سامانه «saman.mrud.ir» است.
در صورت تأیید صلاحیت، خانوار مشمول میتواند یک قطعه زمین تا 200 مترمربع دریافت کند. این واگذاری بهصورت مشترک بین والدین انجام میشود و برای تسهیلات ساخت مسکن نیز دوره تنفس دو ساله در نظر گرفته شده است.
طرح واگذاری زمین در قالب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، در شهرهای با نرخ باروری پایین اجرا میشود.
اما آمارها حاکی از آن است که تنها بخش کوچکی از خانوارهای واجد شرایط توانستهاند از این مزیت برخوردار شوند.
این مسئله، سؤالاتی درباره اثربخشی اجرای این سیاست در استان اصفهان ایجاد کرده است.
آمار پایین واگذاریها به متقاضیان طرح جوانی جمعیت
با وجود جذابیت این سیاست در سطح نظری، آمارهای ارائهشده توسط اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان، از میزان پایین تحقق این وعدهها حکایت دارد.
به گزارش مدیر روابط عمومی اداره کل راه و شهرسازی استان، در سال ۱۴۰۲ از ۱۱,۳۸۲ متقاضی طرح، تنها به ۱,۶۷۵ خانوار (معادل ۱۵%) زمین واگذار شده است. وضعیت برای خانوادههای چهارفرزندی نیز بهتر نبوده و فقط ۶۲۰ خانواده از ۳,۵۹۲ متقاضی (۱۷%) موفق به دریافت زمین شدهاند.
در واقع، تنها حدود۱۵ درصد از متقاضیان طرح جوانی جمعیت و حدود ۱۷ درصد از خانوادههای چهارفرزندی در سال ۱۴۰۲ به زمین دست یافتهاند.
این وضعیت در سال گذشته رشد کمی داشته، ولی همچنان قابل قبول نیست.
بر اساس آمار ثبتشده در سال ۱۴۰۳، ۸۸۹۶ نفر برای بهرهمندی از مزایای طرح جوانی جمعیت و ۲۷۳۵ خانواده چهارفرزندی در سامانه ثبتنام کردهاند.
اما در نهایت تنها ۱۴۴۲ خانوار از طرح جوانی جمعیت و ۶۵۸ خانواده چهارفرزندی موفق به دریافت زمین شدهاند.
این بدان معناست که در سال گذشته نیز تنها حدود ۱۶ درصد از متقاضیان طرح جوانی جمعیت و حدود ۲۴ درصد از خانوادههای چهار فرزند موفق به دریافت زمین شدهاند.
دلیل اصلی تأخیر: کمبود زمین آماده واگذاری
یکی از دلایل اصلی این آمار پایین، کمبود اراضی دولتی آماده واگذاری در محدوده شهرها عنوان میشود. کحالزاده در ادامه توضیح میدهد:
«با توجه به حجم بالای تکالیف قانونی از جمله طرح نهضت ملی مسکن، واگذاری زمین به ایثارگران، افراد دارای شرایط خاص و ساکنان مناطق محروم، با کمبود زمین در محدوده شهری مواجه هستیم.
اراضی دولتی در بسیاری از شهرها کافی نیستند و ما بهدنبال الحاق اراضی جدید به محدوده شهرها هستیم تا این مشکل را حل کنیم.»
او تأکید میکند:«در صورت انجام الحاق اراضی، زمین مورد نیاز تأمین و در اختیار متقاضیان قرار خواهد گرفت.
متقاضیانی که در سامانه ثبتنام کردهاند اگر واجد شرایط شناخته شوند، وارد فرایند واگذاری و بهرهمندی از تخفیفهای قانونی خواهند شد.»
تأمین زمین و آمادهسازی؛ نیازمند حمایت ملی
به گفته مدیر روابط عمومی اداره کل راه و شهرسازی، در برخی موارد حتی اگر زمین شناسایی شود، آمادهسازی آن به دلیل کمبود اعتبارات به تعویق میافتد:
«مراحل آمادهسازی شامل تهیه طرح تفکیکی، عفو سند مالکیت به نام دولت، و اجرای خدمات زیربنایی نیازمند تأمین اعتبار است.
سسازمان ملی زمین و مسکن پیگیر این موضوع است و بهمحض تأمین منابع، مراحل واگذاری سرعت خواهد گرفت.»
سیاستی مفید با اجرای محدود در راستای جوانی جمعیت
بررسیها نشان میدهد تنها ۱۵ درصد متقاضیان توانستهاند از مزایای این طرح بهرهمند شوند. کمبود زمینهای دولتی و ضعف تخصیص بودجه اصلیترین دلایل این ناکامی هستند.
برای اثربخشتر شدن این سیاستها، پیشنهاد میشود:
افزایش سرعت الحاق اراضی جدید به محدوده شهرها
تأمین اعتبارات ملی برای آمادهسازی زیرساختها
بازنگری در برخی از شروط سختگیرانه
با این اقدامات میتوان امیدوار بود که طرحهای تشویقی همچون واگذاری زمین، از مرحله شعار عبور کرده و به ابزاری مؤثر در جهت افزایش نرخ باروری و جوانی جمعیت در استان اصفهان و کشور تبدیل شوند.
