به گزارش اصفهان زیبا؛ حمله بی‌رحمانه رژیم صهیونیستی به خاک کشورمان که از تاریخ ۲۳ خرداد شروع شد و ۱۲ روز به طول انجامید، فعالیت‌های مختلف و امور جاری کشور را دچار اخلال کرد و به تبع آن فضای فرهنگی و هنری کشور نیز دچار همین اخلال شد، اما کاملاً تعطیل نشد.سینماها به فعالیت خود ادامه دادند و بلیت‌های سینما با عنوان پویش «سینمای همدل ایران» نیم‌بها شدند؛ اما اجرای گروه‌های موسیقی و تئاتر لغو و گالری‌ها نیز بسته شدند.
اما این هم دیری نپایید و در روزهای پایانی جنگ فعالیت آن‌ها از سر گرفته شد. فعالان تئاتر تهران بسیاری از اجراهای پیش روی خود را برای همدلی با مردم رایگان کردند.
برخی از گروه‌های موسیقی در فضاهای باز به اجرا پرداختند؛ مثل گروه بزرگ ۷۰ نفره ارکستر سمفونیک تهران و اجرای شخصی علی قمصری. چهره‌های معروفی مانند محسن چاووشی و محمد اصفهانی نیز متناسب با حال‌وهوای روزهای جنگ، ترانه و موسیقی جدیدی منتشر کردند که با حجم زیادی در فضای مجازی دست‌به‌دست شد.
هنرآفرینی در فضای‌مجازی
بااینکه اخبار فرهنگی و هنری در این مدت بیشتر معطوف به تهران و فضای عمومی کشور بود، این سؤال به‌وجود می‌آید که نهادهای هنری اصفهان به‌ویژه حوزه هنری انقلاب اسلامی در این مدت چه فعالیت‌ها و خروجی‌هایی داشته است و در این مدت چگونه با مردم همراه شدند؟ شکی نیست که حوزه هنری از بزرگ‌ترین و تاثیرگزارترین نهادهای هنری به‌شمار می‌آید که در طی سال‌های مختلف فعالیت‌های تاثیرگزار زیادی داشته است.
در پاسخ به این سؤال باید گفت در طول این جنگ 12 روزه، بانگاهی کلی به صفحات مجازی حوزه هنری، می‌توان مشاهده کرد که این نهاد در آثار تولیدی هنرمندانش را به اشکال مختلف منتشر کرده است.
همچنین حوزه هنری در نشر آثار مربوط به هنرهای تجسمی به شکلی فعالانه عمل کرد و پوسترها و کاریکاتورهای زیادی از طرف مجمع طراحان انقلاب اسلامی (آیه) در روزهای ابتدایی منتشر شد. یکی از این پوسترها باعنوان «ایران خونمه» به کمپین تاثیرگزاری تبدیل شد و در فضای شهری به‌نمایش درآمد و در سطح کشوری نیز مورد توجه قرار گرفت.
همچنین حوزه هنری به نشر کلیپ و اشعار شاعران اصفهانی نیز پرداخت و نشست‌های فوری برای گروه‌های هنری خود برگزارکرد.
از حوزه‌هنری بیشتر انتظار داریم
بااین‌حال باتوجه به هنرمندان فعال در حوزه هنری اصفهان و همچنین گستردگی فعالیت‌هایی که این نهاد دارد، باید گفت سطح انتظار از تولید آثار در زمان جنگ بالاتر است.
یک ارگان هنری باید در مدیریت زمان خوب عمل کند و در شرایطی که برای کشور اهمیت زیادی دارد با بازنشر آثار هنرمندان جریان‌ساز باشد. محدودیت‌هایی بر فعالیت‌های تجمعی و گردهمایی‌های هنری اعمال شد، اما حوزه هنری در فضایی مجازی دست بازی برای انتشار بیشتر تولیدات هنری داشت.در زمینه هنرهای تصویری شاید ساخت فیلم‌های‌کوتاه یا مستند زمان‌بر باشد، اما ساخت کلیپ‌های کوتاه تصویری، مستندهای کوتاه هنری یا ساخت نماهنگ و سرودهای حماسی امکان‌پذیر است.
تولید مستند و کلیپ‌های هنری کوتاه باارزش و باکیفیت در فضای مجازی مورد توجه قرار می‌گیرد و آثار این چنینی توسط مردم بازنشر می‌شود و می‌تواند جریان‌ساز باشد.
فعالیت حوزه هنری در بستر پیام‌رسان‌های داخلی
علی عشوری، مسئول روابط عمومی حوزه هنری استان اصفهان، در ارتباط با فعالیت‌های حوزه هنری اصفهان در طول این 12 روز در گفت‌وگو با اصفهان‌زیبا توضیح می‌دهد: «حوزه‌هنری در این ایام منفعل نبوده و تولید نماهنگ و آثار گرافیکی داشته است.
به غیر از آن در کانال‌های ایتا، بله و سایر پیام‌رسان‌ها نیز فعالیت داشتیم. البته انتشار در اینستاگرام با محدویت‌هایی روبه‌رو بود. بنابراین هرچند تعدادی از آثار را در صفحه خود انتشار دادیم، اما مبنای فعالیت‌های ما قرار نگرفت.»
باوجود فعالیت قابل تقدیر هنرمندان هنرهای‌تجسمی، وقتی به مقایسه با فعالیت سایر استان‌ها مثل کهگیلویه وبویراحمد در تولیدات تصویری مثل نماهنگ و مستند می‌پردازیم، به‌نظر می‌رسد که فعالیت بیشتر و فوری‌تر در این زمینه یک نیاز اساسی است.
علی عشوری درباره فعالیت‌های حوزه‌هنری در مدت زمان جنگ اضافه می‌کند: «حوزه‌هنری در این جنگ تحمیلی فعالیت خود را به دو قسمت تقسیم‌کرد؛ یک قسمت هنرمندان و مخاطب اصلی حوزه و یک قسمت عموم مردم.»
او ادامه می‌دهد: «برای هنرمندان کانال ارتباطی ما هسته‌های هنری هستند؛ مثلاً هنرمندان هنرهای تجسمی چند هسته دارند مثل آیه یا معنا. شاعرها هم همینطور، آن هم چند هسته دارند مثل ماه، هسته سعدی‌خوانی و مثنوی‌خوانی که به محوریت یکی از شاعران خوب استان اصفهان برگزار می‌شود. در تمامی این گروه‌ها، جلسات فوری برگزار و همه هنرمندان سازماندهی شدند و هرکس در زمینه مخصوص به خود شروع به فعالیت کرد.»
عشوری بیان می‌کند: «همچنین در بخش روایت و ادبیات پایداری، هسته روایتخانه ما فعال شد که به تولید روایت‌های متعددی از جنگ پرداختیم که هرکدام به آیه‌نوشت، پادکست و تولیدات تصویری تبدیل شدند. طبق نظرسنجی‌ها کمپین «ایران خونمه» نیز از کمپین‌های تاثیرگزار اصفهان معرفی شد و بازتاب گسترده‌ای در کل کشور داشت.»
بااین‌حال، باید در نظر داشت که انتظارات مخاطبان از نهادهای هنری در شرایط بحرانی بیش از گذشته است و آن‌ها روی هنرمندان شهر خود حساب باز می‌کنند؛ به‌خصوص در شهری مثل اصفهان که ظرفیت‌های هنری زیادی دارد.
چراغ روشن محفل‌های هنری بعد از دوازده روز جنگ
حالا که آتش دوازده روزه جنگ خاموش شده، حوزه‌هنری به برگزاری گعده‌ها و رویدادهایی پرداخت که یکی از آن‌ها گعده‌ای با عنوان «فرعون ترامپ» بود و در آن بخشی از کتاب «امپریالیسم» نوشته خانم هانا آرنت مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت.این نکته مسلم است که در آینده با فعالیت‌ها و تولیدات بیشتری یا برگزاری تئاتر از سوی حوزه هنری روبه‌رو هستیم، اما هنر نباید هیچ زمان خاموش شود، همانطور که در جنگ هشت ساله منفعل نبود و حقایق زیادی را آشکار کرد.
البته باید به این نکته توجه کرد که برخی تولیدات هنری مستلزم زمان بیشتری هستند؛ به همین خاطر آثاری که در مدت زمان کمتر اما با حفظ کیفیت قابلیت انتشار دارند در اولویت قرار می‌گیرند و تولیداتی مثل فیلم کوتاه یا مستند که به زمان بیشتری احتیاج دارند در ادامه تولید خواهند شد. در این‌زمینه، باشگاه فیلم مهر اصفهان پویش هنری با عنوان «مهر به وطن» راه‌اندازی کرد و از هنرمندان خواست طرح‌ها و ایده‌های خود در قالب‌های داستان کوتاه، تیزر فرهنگی، مستند کوتاه و نماهنگ را ارسال کنند. باید منتظر بمانیم تا ببینیم چقدر از هنرمندان از این پویش استقبال می‌کنند و چه آثاری تولید می‌شود.
مخاطبان به‌دنبال هنر سیاسی هستند
پس از بروز جنگ فعالیت‌های عادی و روزمره جای خود را به دغدغه‌های مهمتری دادند و حس حفاظت و دفاع از مهین بسیار بیشتر از قبل مورد توجه قرار گرفت. انتظار مردم از فضای رسانه، به پیگیری دائمی اخبار جنگ معطوف بود، اما مردم همچنان به فضاهای هنری نیازمند هستند؛ چرا که با نشر گسترده قسمت‌های مختلف فیلم‌های سینمایی که بسیاری از آن‌ها آثار دفاع مقدس است یا نماهنگ‌ها و موسیقی‌های ایرانی حماسی، حس میهن‌دوستی خود را ارضا می‌کنند.
مخاطبان علاوه‌بر نیاز به هنر غیرجنگی یا سرگرم‌کننده نیاز بیشتری به فضاهای‌هنری میهن‌دوستانه با رنگ‌وبوی مقاومت دارند. مخاطب از هنر و هنرمند انتظار تحلیل سیاسی ندارد، بلکه او هنر سیاسی می‌خواهد. هنر باید با توجه به زمان، مکان و بستر تاریخی خود عمل کند؛ مخصوصاً در چنینی شرایطی که نیاز به درک و استنباط حقیقت وجود دارد.
علاوه‌بر تبلیغات خبری ضدایرانی، حجم زیادی از تبلیغات هنری دشمنان در فضاهای رسانه‌ای مردم را دچار سردرگمی می‌کند و در مقابل حضور یک هنر واقعی می‌تواند راهگشای بینش مردم باشد. هنر انعکاس باورها و ارزش‌های مردمان جامعه است که اگر درست به کار گرفته‌شود، اثری که باید بر مخاطب بگذارد را می‌گذارد، بسیاری از تردیدها را حل می‌کند و به یکی از وظایف خود که مفوم‌پردازی است جامع عمل می‌پوشاند.
محرم با رنگ‌وبوی مقاومت
با شروع ماه محرم فضاهای هنری هم از این ایام بهره زیادی می‌گیرند. محرم امسال یکی از متفاوت‌ترین محرم‌های چندین سال اخیر است؛ چراکه این محرم امسال با مفاهیم ملی و میهنی پیوند می‌خورد. حماسه کربلا و دفاع از حقیقت و مظلوم که از آرمان‌های بزرگ کربلاست، در روشن کردن راه درست کمک‌رسان مردم است.
در ماه محرم تئاترهای آیینی خوبی اجرا می‌شود و هر سال روی صحنه می‌رود. با وجود اتفاقات اخیر تئاترهای ملی آیینی می‌تواند هنر والایی عرضه کنند. در اصفهان تعداد قابل قبولی آثار فاخر در این عرصه وجود دارد.
عشوری، مسئول روابط عمومی حوزه هنری در مورد فعالیت‌های محرم می‌گوید: «چند تئاتر خوب داریم که در آخر محرم و صفر به اجرا در می‌آیند که از طریق کانال‌های حوزه در فضای مجازی اطلاع‌رسانی خواهند‌شد.»
درست است که تئاتر یک هنر زمان‌بر است و به تمرینات زیادی نیاز دارد، اما از ابتدای شروع جنگ تا دهه محرم زمان کوتاهی وجود داشت که می‌شد در این راستا اقداماتی انجام داد و به بازسازی تئاترهای قدیمی پرداخت.
حتی اگر به دهه اول محرم هم نرسد در اواسط محرم می‌توان اقداماتی داشت. با وجود شرایط جدید بیشتر از اینکه به تئاترهایی با کیفیت شرایط عادی نیاز است به تئاترهای مناسبتی که احساس همدلی و تفکر عمومی را برانگیز احتیاج است، حتی اگر به کیفیت قبل نباشند.هنرمندان امکان زیادی در استفاده از این ماه دارند و می‌توانند با الهام از این فضا آثار زیادی تولید کنند. هنر مقاومت در جای جای عاشورا جلوه گری می‌کند.
همین طور که حرکت‌های نیرومندی در محرم‌های سال‌های پهلوی شکل گرفت و به بیداری مردم رسید. به‌صورت کلی می‌توان گفت حوزه هنری عملکرد قابل‌قبولی در طول مدت دوازده روزه جنگ داشته است و امیدواریم به غیر از هنرهای تجسمی در هنرهای نمایشی و تولیدات فیلم کوتاه و آثار مستند هم بتواند توجه مخاطبان خود را جلب کند.
