عنوان «مسکن ملی» ماههاست که در گفتوگوی روزمره مردم شنیده میشود و دولت بیش از یک سالی میشود روی این طرح جدید در حوزه مسکن مانور میدهد. قشر عظیمی از مردم نیز درگیر ثبت نام و واریز وجه برای واحدهای مسکونی این طرح هستند. طرح اقدام ملی مسکن تکمیلکننده طرح مسکن مهر است تا اقشار ضعیف جامعه با خرید اقساطی زمینهای دولتی و پرداخت هزینه ساختوساز، خانهدار شوند و تعداد مستأجران در کشور کاهش یابد. در این میان، سهمی حدود یکپنجم از طرح ملی مسکن به اصفهانیها اختصاص دارد.
اعلام قیمت مسکن و خودرو در وبسایتهای تخصصی در سال جاری حواشی زیادی داشت، عدهای معتقدند درج قیمت مسکن و خودرو در سایتها منجر به هیجانهای کاذب در بازار میشود و عدهای خلاف این تفکر فکر میکنند. هر دو گروه نیز دلایل منطقی دارند. گروه اول درج قیمتها را اهرم دلالها برای موجسواری در بازار میدانند. دلالها با ایجاد آگهیهای فیک قیمتها را بالا یا پایین میبرند. فرض کنید قصد فروش یک خودروی پراید 111 صفر کیلومتر را دارید؛ قیمت واقعی آن در بازار 100 میلیون تومان است؛ ولی وقتی به وبسایتهای تخصصی بازار خودرو مراجعه میکنید با تعدادی آگهی فروش خودروی پراید 111 صفر کیلومتر مواجه میشوید، در تمام آنها قیمت خودرو بالاتر از 120 میلیون تومان اعلام شده است. آگهیها فیک هستند؛ ولی آیا شما قیمت پیشنهادی را همان 100 میلیون تومان اعلام میکنید؟
دو هفته پیش بود که رئیسجمهور گفت: «اگر منابع در اختیار بانک مرکزی قرار گیرد، فردا صبح قیمت دلار از ۲۵ هزار تومان به ۱۵ هزار تومان میرسد.» این وعده روحانی واکنشهای مختلفی در میان کارشناسان و مسئولان داشت. عدهای آن را غیرممـکن دانسته و عدهای دلار 15 هزارتومانــی را محتمل مـیدانــنـد. بـاوجــودایـنـکـه خــود رئیسجمهور نیز دلار 15هزارتومانی را مشروط به آزادی منابع بلوکهشده ایران دانست و بسیاری از کارشناسان این اتفاق را نشدنی میدانند؛ ولــی بـازارهــای داخـلـی بـه ایــن وعــده رئیسجمهور واکنش نشان دادند، دلار از محدوده 26 هزار تومان به پایینتر از 21 هزار تومان رسید، سکه کانال بالای 10 میلیون تومان را ترک کرد و خودروهای داخلی و خارجی با کاهش شدیدی مواجه شدند.
ارقام چند صد میلیونی قیمت خانه و آپارتمان در شهر اصفهان تنها طی چند سال جای خود را به اعداد میلیاردی داد؛ ولی درحالی که بازار تلاش میکرد با قیمتهای میلیاردی خانه و آپارتمان وفق پیدا کند، در نیمه دوم امسال از بازار رهن و اجاره شهر نیز اعداد و ارقام میلیاردی شنیده میشود! مالکان در مناطق لوکس و نیمهلوکس شهر اصفهان، رهن یک واحد آپارتمان را تا چند میلیارد تومان بالا بردهاند. اگرچه هنوز تعداد معاملات میلیاردی انجامشده در بازار رهنواجاره زیاد نیست؛ ولی آگهیهای میلیاردی روزبهروز بیشتر میشود.
قیمتگذاری مسکن در فضای مجازی از سر گرفته شده است. اقدامی که به باور عدهای، یکی از عوامل نقشآفرین در التهابات بازار مسکن به شمار میرود و بر افزایش غیرمنطقی قیمت مسکن دامن می زند. آن دسته از فعالان بازار مسکن که با ممنوعیت درج قیمت مسکن در فضای مجازی موافقاند، یکی از دلایل ایجاد التهاب در بازار مسکن را تغییر لحظهبهلحظه قیمت از سوی برخی کاربران سایتهای اینترنتی عنوان میکنند.
کمدرآمدان از تأمین مطالباتشان ازجمله حق مسکن محروم ماندهاند. محمود محمودزاده، معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، در نشست خبریاش به خبرنگاران آمار داده است که متوسط قیمت مسکن در کشور 15 میلیون و 200 هزار تومان است. در دو شهر تهران و اهواز متوسط قیمت مسکن بالای 20 میلیون تومان است. تهران، گرانترین شهر ازنظر متوسط قیمت مسکن (متری 27 میلیون و 800 هزار تومان) و ارزانترین، یاسوج (متری 3میلیون و 200 هزار تومان) است. متوسط قیمت مسکن در کلانشهرهایی همچون شیراز 11 میلیون و 400 هزار تومان و در اصفهان نیز 11 میلیون و 100 هزار تومان اعلام شده است.
اردیبهشتماه قیمت خودرو و مسکن از سایتهای اینترنتی سانسور شد تا شاید با ثبات قیمتها، دلالان باروبندیل خود را از این دو بازار ببندند و بروند! مسئولان در آن زمان درج قیمت در پلتفرمهای خریدوفروش خودرو و مسکن را عاملی برای اغتشاش بازار و رشد قیمتها میدانستند، ولی سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس هفته قبل از افزایش ۳۵درصدی قیمت خودرو در پی حذف قیمت از سایتها خبر داد. شواهد نشان میدهد دلالان در پی حذف قیمتها باروبندیل خود را از سایتهای فروش بستند و مجدد در اینستاگرام پهن کردند!
در ساحل آرام بازار مسکن اصفهان تنها امید موج میزند؛ هم در میان خریداران و هم فروشندگان؛ فعالان بازار مدعیاند معاملات از نیمههای آبان راکد شد، آن هم پس از نزدیک به سه سال مواج و نوسانی. حالا فروشندگان امیدوارند تا شاید با پایان فصل سرما تقاضا در بازار تقویت شود و خریداران نیز با امید چشم به کاهش بیشتر قیمتها بستهاند تا در نتیجه زمستان 99 یکی از طولانیترین زمستانهای تاریخ بازار مسکن اصفهان باشد.
قیمت مسکن، نیمه دوم آبان ماه نزولی شد؛ مشاهدات میدانی و گفتوگو با فعالان بازار مسکن اصفهان هم نشان میدهد از نیمه دوم مهرماه تقاضا کاهش یافت و نیمه اول آبان تقاضای خاصی در بازار نبود. در این مدت اگرچه قیمتها کاهشی نشد ولی خریداران منتظر انتخابات ریاستجمهوری آمریکا بودند. با این تفاسیر بیشترین معامله روی سقف قیمتی، نیمه اول مهر ماه و قبل از آن انجام شد. خریداران در این مدت آپارتمانهای شهر اصفهان را با بالاترین قیمت ممکن در طول چند سال گذشته خریدهاند؛ قیمتهایی که شاید به این زودی تکرار نشود. حالا سؤال اینجاست خریداران آپارتمان در سقف قیمتی چه کسانی بودند؟ و چه هدفی از خرید داشتند؟
گرانترین شهر کشور از نظر متوسط قیمت هر مترمربع مسکن، تهران است و اصفهان پس از اهواز و شیراز در رتبه چهارمین شهر گرانقیمت کشور قرار میگیرد. این آمار هفته گذشته توسط معاون مسکن و ساختمان وزارت راهوشهرسازی اعلام شد و مانند بقیه آمارهای دولتی که همیشه پس از اعلام منتقدان زیادی دارد، اعداد اعلام شده در گزارش وزارت راهوشهرسازی نیز با واکنشهای مختلفی از سوی مطبوعات و کارشناسان همراه بود. برای مثال محمود محمودزاده متوسط هر مترمربع مسکن در شهر اصفهان را 11 میلیون و 100 هزار تومان اعلام کرد، ولی امروز کف قیمت در بسیاری از مناطق شهر بالاتر از این عدد است.
بازار مسکن اصفهان از نیمههای پاییز خواب زمستانی سنگینی را آغاز کرد تا گرمای معاملات پر سود تابستانی با جهنم رکود زمستانی به فراموشی سپرده شود. قفل معاملات در ادامه ریزش قیمتها در بازار ارز و طلا همچنان ادامه دارد تا عرضه و تقاضا در بازار مسکن شبیه به چالش مانکن شود. فعالان بازار در توجیه این رکود به دو دسته تقسیم میشوند، عدهای از آنها این رکود را فصلی میدانند و براینباورند با پایان فصل سرما تقاضا تقویت خواهدشد و دسته دوم عقیده دارند رکود بازار به دنبال رونق دوسال گذشته است و در این سیکل اقتصادی، بازار مسکن اصفهان وارد دوران رکود چندساله شدهاست.
کمتر از چهار ماه به پایان سال مانده است، در نیمیاز ماههایی که سپری شد، بازار سرمایه روزهای رؤیایی را پشت سر گذاشت و سود قابل توجهی برای سرمایهگذاران به همراه داشت. اما در ادامه بورس وارد دوران ریزش سنگینی شد و ارزش سبد سهام سهامداران، افت قابل توجهی را تجربه کرد. حالا که چند هفته تا شروع زمستان باقی مانده است، دغدغه اصلی سهامداران چشمانداز بورس در روزهای باقی مانده از سال 99 است.