مصطفی قلی خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، هم اعلام کرده است که «درج قیمت مسکن در فضای مجازی را به نوعی قماربازی میدانیم.» کنترل قیمت مسکن و جلوگیری از افزایش بیرویه قیمتها در بازار مسکن هدف اصلی طرح حذف قیمتگذاری در فضای مجازی بود؛ با این حال عدهای از کارشناسان با صراحت از بیتأثیری این طرح در کنترل قیمت مسکن خبر دادهاند و به گفته موافقان قیمتگذاری مسکن در فضای مجازی، طرحی که سیاستگذاران برای کاهش التهابات بازار مسکن در نظرگرفتهاند شکستخورده قلمداد میشود. سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتوگو با رسانهها تصریح کرده است «در دوره ممنوعیت اعلام قیمت در آگهیهای آنلاین، قیمتها نهتنها کاهش نیافت، بلکه افزایش قابلملاحظهای پیدا کرد.»در نیمه اول امسال بازار مسکن روزهای پرتلاطمی را پشتسر گذاشت و حذف قیمتهای مسکن و خودرو از پلتفرمهای آگهی آنلاین، به بهانه کنترل قیمتها، تصمیمی بود که با هدف مقابله با نوسانهای قیمتی ناشی از قیمتسازیها و رفتارهای سوداگرانه گرفته شد. براین اساس دادستانی، درج قیمت در سایتهای فروش ملک و خودرو را عامل التهاب بیشتر بازار تشخیص داد و به ممنوعیت قیمتگذاری اینترنتی حکم داد. حالا که دوباره قیمتگذاری مسکن در فضای مجازی آغاز شده است، وزیر راهوشهرسازی مخالفت «جدی» خود را با درج آگهیها در سایتها و اپلیکیشنها اعلام کرد و علت آن را هم «مشخصنبودن مالکیت» در آگهیهایی که در سایتها درج میشوند، عنوان کرد. به اعتقاد وزیر راه و شهرسازی، «بسیاری از آگهیها توسط آژانسها درج میشوند و در بسیاری از این آگهیها مبالغ واقعی نیستند و هیچ پایه و اساسی ندارند، درج این آگهیها باعث ایجاد توهم قیمتی و یک نوع رقابت ناپسند و غیرمطلوب در بازار میشود.
استدلال موافقان و مخالفان
در حالی مخالفان قیمتگذاری مسکن در فضای مجازی از نقش تعیینکننده این اقدام در التهابات قیمتی مسکن خبر میدهند که به باور موافقان، درج قیمت مسکن در فضای مجازی و نبود شفافیت به بازار لطمه میزند و از سوی دیگر در عصر ارتباطات و عجینشدن دنیای مجازی با زندگی روزمره مردم، نمیتوان به سانسور قیمتها در فضای مجازی اقدام کرد. مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی و نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با سایت فرارو با اعلام موافقت مجلس با بازگشت قیمت خودرو و مسکن به پلتفرمهای نیازمندی و آگهیهای آنلاین گفته است: «درج قیمت کالاها در این پلتفرمها علاوه بر شفافیت در قیمتگذاری، به معاملات نیز شفافیت میدهد.» طغیانی درخصوص اهمیت بازگشت قیمت برخی محصولات در پلتفرمهای نیازمندی و آگهیهای آنلاین، گفته است: «واقعیت این است که موافق ادامه حذف قیمت کالاها در پلتفرمهای نیازمندی و آگهیهای آنلاین نیستیم؛ چراکه متغیرهای دیگری در افزایش قیمت کالاها بهویژه قیمت خودرو و مسکن تأثیرگذار هستند. اینطور که از اظهارنظرهای رسول جهانگیری، رئیس اتحادیه مشاوران املاک اصفهان، مشخص است حذف قیمتها از فضای مجازی تأثیر چندانی در کنترل قیمتها ندارد. رئیس اتحادیه مشاوران املاک اصفهان به اصفهانزیبا میگوید: در گذشته به دلیل نوسانهای بازار ارز، قیمتگذاری در سایتها را ممنوع اعلام کردند؛ ولی در شرایط فعلی با ثبات بازار ارز و سکه، فرایند قیمتگذاری در سایتها آزاد شده است.رسول جهانگیری تصریح میکند: قیمتگذاری مسکن در سایتها در ابتدای کار یک موجی ایجاد میکند و روی افزایش قیمت مسکن تأثیرگذار است؛ ولی قیمتگذاری در فضای مجازی جنبه مثبت هم دارد و به تدریج قیمتها در بازار مسکن آرام میگیرد. جهانگیری میافزاید: به عنوان مثال فروشندهای، قیمت مسکن را در سایتها و فضای مجازی یک میلیارد تومان اعلام میکند، پس از مدتی که استقبالی نشد و قیمت ارز هم کاهشی شد، به تدریج قیمت را کاهش میدهد و مثلا با قیمت 800 میلیون تومان هم میفروشد. رئیس اتحادیه مشاوران املاک اصفهان تصریح میکند: مردم به مشاهده قیمت مسکن در سایتها و فضای مجازی بسنده نمیکنند و به طور قطع قیمتها را از مراجع رسمی هم استعلام میکنند. او میگوید: مردم انتظار کاهش قیمت مسکن را دارند؛ ولی مسکن مانند سایر کالاها نیست که بلافاصله از کاهش نرخ ارز تأثیر بگیرد، بلکه سه ماه بعد از تغییرات نرخ ارز قیمت مسکن هم به تدریج کاهش پیدا میکند و پیشبینی بنده هم این است که طی ماههای آینده قیمت مسکن واقعیتر خواهد شد. او خاطرنشان میکند: برخی افراد در فضای مجازی آدرس اشتباه میزنند یا قیمتها را دستکاری میکنند تا قیمتها در بازار مسکن نشکند و با قیمت بالاتری به فروش میرسانند؛ ولی اعتقاد بنده این است که در شرایطی که رکودمسکن شدت پیدا میکند، اعلام قیمت در فضای مجازی هم به گونهای نیست که دستکاریها زیاد باشد و قیمت مسکن را بالاتر از حدمعمول به فروش برسانند. رئیس اتحادیه مشاوران املاک اصفهان میگوید: مسکن در بازار و در فضای مجازی دیرتر به نوسانهای نرخ ارز واکنش نشان میدهد و این هم در کاهش قیمتها و هم گرانتر شدن قیمتها در بازار مسکن صدق میکند.
طرح مـمـنـوعـیـت قـیـمـتگـذاری آنلاین اثرگذار بود؟
از زمانی که قیمتگذاری در فضای مجازی ممنوع اعلام شد، اطلاع از نرخ مسکن در مناطق مختلف به واسطه حذف قیمتهای پیشنهادی از سایتهای مجازی برای فعالان بازار مسکن هم دشوار شد. تعدادی از متقاضیان خرید واجاره مسکن میگفتند که با سردرگمی در تعیین و پذیرش قیمتها مواجه شدهاند. طرف دیگر ماجرا هم فروشندگان مسکن بودند که برخی از آنها اعلام میکردند بهدلیل بیاطلاعی از عرف قیمتی واحد مسکونیشان برای فروش و تعیین نرخ مردد هستند. رصد آمارها نشان میدهد در خرداد یعنی یک ماه بعد از حذف قیمتها از سامانههای مجازی بازاریابی ملکی، میانگین قیمت مسکن شهر تهران در مقایسه با اردیبهشت ۷/ ۱۱درصد افزایش یافت که این میزان تورم ماهانه در تاریخ ثبت تحولات بازار مسکن شهر تهران از ابتدا تاکنون بیسابقه بوده است.