به گزارش اصفهان زیبا؛ در این دوره از نمایشگاه علاوه بر ناشران عمومی و نـاشـران دانـشگاهی و بـین‌الـمـلل، ناشران حوزه کودکونوجوان نیز حضور پررنگی داشتــه‌انـد؛ بــه‌طــوری‌که در بخش کودک و نوجوان 220 ناشر در قالب 188 غرفه در رواق شرقی مصلای امام خمینی(ره) و در فضایی به مساحت هفت‌هزار و 200 مترمربع شرکت کرده‌اند. نکته مهم درباره این بخش، بهبود چشمگیر فضای درنظرگرفته‌شده از لحاظ ساختمان و تهویه هواست.در این شماره از صفحه کتاب به سراغ تعدادی از ناشران کودکونوجوان اصفهانی رفته‌ایم و در خصوص آثارشان با آن‌ها صحبت کرده‌ایم.
باید برای بـچـه‌ها درباره کتاب‌خواندن سؤال ایجاد کنیم
انتشارات «یار مانا» با مدیریت فرهاد فروزنده، از سال 93 مشغول فعالیت در اصفهان است و امسال با 145 عنوان در بخش فیزیکی و مجازی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شرکت کرده است. این انتشارات از نمایشگاه سال گذشته تا امروز 30 عنوان جدید تولید کرده و باانرژی و دغدغه برای کودکان و نوجوانان ایرانی در حال تولید آثار باکیفیت است.
فروزنده آثار شاخص انتشارات یار مانا را این‌گونه معرفی کرد: مجموعه 15جلدی ادب با موضوع فلسفه برای کودکان منتشر شده که کار تألیف و تصویرگری‌اش سه سال به طول انجامیده است.
این ناشر بیان کرد: این مجموعه طی داوری در رویداد یارستان کودکستان که از سوی سازمان ملی تعلیم‌وتربیت کودک برگزار می‌شود، در سطح کشور کتاب برگزیده شناخته شد و قرار است امسال برای بچه‌های پیش‌دبستانی معرفی شود و کتاب خوبی برای عرضه در پیش‌دبستانی‌هــاســت؛ همـچــنیـن مجموعه ده‌جلدی «فلسفه برای کودکان» را نیز با همین موضوع داریم که دو سال فرایند تولیدش طول کشیده و هر دو مجموعه برای زیر هفت سال تولید شده است.
او در خصوص روش‌های انتقال مباحث فلسفی به این طیف سنی بیان کرد: این کار با خوداصلاحی شخصیتی انجام می‌شود؛ به این صورت که مفاهیم فلسفی در قالب داستان برای کودک خوانده و بعد از پایان داستان، طرح بحث شده و سؤال پرسیده می‌شود و به‌صورت غیرمستقیم کودک به مفاهیم مستتر در داستان پی می‌برد؛ درنتیجه به‌دنبالش خوداصلاحی شخصیتی ایجاد می‌شود و به تقویت قدرت تفکر کودک می‌انجامد.
کتاب را باید برای بیدارشدن کودک خواند؛ نه برای خوابیدن
این ناشر اصفهانی اضافه کرد: در گذشته می‌گفتند برای کودک کتاب می‌خوانیم تا بخوابد؛ در صورتی که باید برای بیدارشدن کودک کتاب خواند. کتاب‌ها در همین راستا طراحی و تألیف و تصویرگری می‌شود.
فروزنده به سراغ تفاوت میان آثار تألیفی با آثار ترجمه رفت و گفت: تفاوت عمده میان این دو زمان‌بربودن کارهای تألیفی در برابر کارهای ترجمه است. ما می‌توانستیم طی سه ماه سی جلد کتاب ترجمه‌شده را منتشر کنیم؛ ولی این دو مجموعه سه سال از ما انرژی گرفت تا منتشر شود و خدا می‌داند که در میان کتاب‌های دیگر دیده می‌شود یا نه. چون بر اساس نیازهای بچه‌های ایران است، ایمان داریم دیده می‌شود و اثرش را می‌گذارد؛ اما وقتی عناوین زیاد است، شاید این فرایند سخت باشد.
او درباره تأکید این انتشارات بر آثار تألیفی بیان کرد: 95درصد آثار ما تألیفی است و از این میان، 80درصد آثار تأییدیه رشد آموزش‌وپرورش را از لحاظ تأیید محتوا گرفته است. تأییدیه رشد همانند علامت استاندارد کالاست و نشان‌دهنده انطباق کتاب با سیاست‌های راهبردی آموزش‌وپرورش است.
حواسمان به کودکان نابینا و اتیستیک هم هست
فروزنده ضمن بیان اینکه این مجموعه خمس و زکات کارمان است، درباره این مجموعه بیان کرد: ما جامعه هدفی داریم که خیلی دیده نمی‌شود و کتاب‌هایش هم فروش بالایی ندارد؛ اما به‌لحاظ رسالتی که داریم و با نگاه به آخرتمان، این کتاب‌ها را منتشر کرده‌ایم.
وی افزود: مدل آموزش به بچه‌های اتیستیک با دیگر بچه‌ها متفاوت است؛ به همین دلیل کتاب و کلاسشان باید مجزا باشد. این پنج جلد درباره اتیسم نوجوانی است و دو جلد هم برای والدین منتشر کرده‌ایم تا بدانند چگونه با فرزندان اتیستیک خود رفتار کرده و شناخت بیشتری کسب کنند.یار مانا کودکان نابینا و کم‌بینا را فراموش نکرده و کتابی برای بچه‌های کم‌بینا با عنوان «بریل‌آموزی» منتشر کرده است تا این طیف بتوانند خط بریل را یاد بگیرند.
فروزنده درباره نقش بازی برای انتقال مفاهیم عنوان کرد: در بازی شوق بچه‌ها برای آموزش بیشتر است. میان بازی اهداف آموزشی، دنبال شده و هم‌زمان نقاط ضعف بچه‌ها هویدا می‌شود و ناظر بازی می‌تواند آن ضعف‌ها را با سخت و آسان‌کردن بازی یا تکرار آن مرحله کشف و حل کند. کتاب‌های بازی ما 32 جلد است که شش جلدش مربوط به دروس ابتدایی و بقیه مختص هوش‌های هشت‌گانه است.
لوح تقدیر کافی نیست
این ناشر با اشاره به اینکه ناشران، کتاب جذاب برای کودکونوجوان کمتر تولید می‌کنند، اظهار کرد: ما کتاب‌هایی با تصویرگری خوب و جلد و صفحات رنگی منتشر می‌کنیم و در زمان آماده‌سازی وقت می‌گذاریم تا کتاب منتشرشده ارزش صرف‌کردن وقت داشته باشد؛ همچنین در بسترهای مختلف همچون کتاب الکترونیکی و کتاب صوتی فعال هستیم و همه سلایق را پوشش می‌دهیم.
او در خصوص ضعف کتاب‌خوانی میان نوجوانان و کودکان گفت: خود آموزش‌وپرورش باید علامت سؤالی برای بچه‌ها ایجاد کند تا متوجه شوند کتاب خواندن چه فایده‌ای دارد. اگر این سؤال شکل بگیرد، خود بچه‌ها به‌دنبال پاسخ این علامت سؤال می‌روند.
او با انتقاد به حمایت‌نشدن از سوی نهادهای مربوط بیان کرد: تلاش ما این است که کتب تألیفی منتشر کنیم و همیشه هم آثارمان در جشنواره‌های مختلف دیده می‌شود؛ اما پس از جشنواره فقط یک لوح تقدیر می‌گیریم و بعد دیگر اتفاقی نمی‌افتد. الان چهل‌پنجاه لوح تقدیر داریم؛ اما از جایی حمایت نمی‌شویم یا کتاب‌هایمان جایی معرفی نمی‌شود.
این یک نقص است که کار بعد از جشنواره‌ها تمام می‌شود؛ درصورتی‌که تازه باید کار شروع شود.
او صحبت‌هایش را با بیان نظرش درباره نمایشگاه کتاب و پیشنهادی به مسئولان این نمایشگاه تمام کرد و افزود: ما نباید به نمایشگاه به چشم فروشگاه نگاه کنیم؛ درصورتی‌که الان یک فروشگاه بزرگ برپا شده است.
ما برای معرفی آثارمان به جامعه هدفمان در نمایشگاه حضور می‌یابیم و به چشم سودآوری نگاه نمی‌کنیم و امیدواریم بازخوردش را در طول سال ببینیم.
پیشنهادم به مسئولان برگزارکننده این است که برای چنین رویدادهایی باید مهمان‌سرا یا محل اقامت داشته باشیم تا چالش ما فقط معرفی اسکان باشد و دغدغه‌ای برای اسکان نداشته باشیم و ناشران بتوانند با تمام توانشان برای مخاطب انرژی بگذارند.
ارتقای فرهنگ کتاب‌خوانی برای ناشران انگیزه ایجاد می‌کند
نشر مهرستان، ناشر فعال اصفهانی که در حوزه خانواده و سبک زندگی و کودکونوجوان دغدغه دارد، با 45 عنوان کتاب ویژه خردسال و کودکونوجوان در سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور دارد.
سید احمد حسینی، مدیر انتشارات، درباره کتب تازه نشر مهرستان به خبرنگار اصفهان‌زیبا گفت: مجموعه کتاب «قانون‌های شکلاتی» در 9 جلد به تازگی در بخش خردسال منتشر شده است.
در بخش دبستان نیز «تیک‌تاکی‌های قدونیم‌قد» و «پهلوان چشم‌عسلی» و در بخش نوجوان پنج عنوان جدید «والفور»، «آسنا و راز کنیسه»، «مه و دود»، «شبی که زهر شد» و «شیطان در خانه» را داریم. حسینی به معرفی آثار نوجوان مهرستان پرداخت و بیان کرد: «آسنا و راز کنیسه» نامزد قلم زرین شده و جزو کتاب‌های پرفروش بوده و در فضای غدیر نوشته شده است.
«مه و دود» در فضای هیجانی و ماجراجویی نگاشته شده و «فرمانده گندم‌خوار» نیز در رسته کتاب‌های مـذهـبی بـازخـوردهای خوبی از جانب نوجوانان داشته و داستان کل حادثه عاشورا از زبان عمرسعد است.
مدیر نشر مهرستان به سراغ آثار رده دبستان رفت و بیان کرد: «پهلوان چشم‌عسلی» که برای رده سنی دبستان در فضایی فانتزی با درون‌مایه مذهبی منتشر شده، داستان بچه‌شیری است که پدر و مادرش طی اتفاقی کشته می‌شوند؛ به همین دلیل، نزد آدم‌ها بزرگ شده و به‌صورت خانگی تربیت می‌شود.
در ادامه داستان‌هایی پیش می‌آید که این بچه‌شیر برای کسب شجاعت به‌دنبال پهلوان‌ها می‌رود و… . «تیک‌تاکی‌های قدونیم‌قد» هم داستانی فانتزی درباره پسری است که وقتش را تلف می‌کند و طی اتفاق‌هایی به اهمیت و مفهوم زمان پی می‌برد.
هنر باعث لذت کودکان از کتاب‌خواندن می‌شود
حسـیـنی دربـاره جـایـگاه و ارزش تصویرگری در این انتشارات اظهار کرد: مسئله مهم این است که کودکان از دیدن و ورق‌زدن و خواندن کتاب لذت ببرند. آنچه می‌تواند این لذت را رقم بزند، هنر است؛ تصویرگری، گرافیک قصه و ایده. قدم اول، لذت‌بردن از تصویر و داستان است و قدم دوم،انتقال مفاهیم. همین باعث می‌شود در تصویرگری‌هایمان حساسیت به خرج دهیم و به همین دلیل سراغ تصویرگران باسابقه و توانمند و خلاق می‌رویم.
حسینی در پایان گفت: مسئله اصلی نشر، فرهنگ کتاب‌خوانی است. همه باید کمک کنیم که این فرهنگ از دوران کودکی بین بچه‌ها نهادینه شود تا خودشان به دنبال کتاب و کتاب‌خوانی بیایند؛ به این صورت انگیزه من ناشر افزایش می‌یابد و باعث تولید کارهای بهتر و خلاقانه‌تر می‌شود.
استفاده از یک تصویرگر ثابت از کیفیت کارها می‌کاهد
انتشارات فرهنگ مردم با مدیریت مرتضی ثابت‌قدم با سابقه حضور متوالی در نمایشگاه کتاب تهران، در بخش کودکونوجوان با حدود 300 عنوان کتاب شرکت کرده است.
او دلیل تمرکزش بر حوزه کودکونوجوان را استقبال مردم از آثار این عرصه بیان می‌کند و در ادامه به معرفی آثار ویژه این نشر می‌پردازد و می‌گوید: کتابی در حوزه کرونا با نام «راه شکست کرونا، تمیزیه ای بچه‌ها» منتشر کرده‌ایم که در قالب شعر، مفاهیم مربوط به کرونا را به کودکان می‌آموزد.
کار شاخص دیگرمان در حوزه آب است با اسم «آب مایه حیاته»؛ همچنین کتاب «حسنی ما جوشی بود، سرش توی گوشی بود» با توجه به اعتیاد بسیاری از بچه‌ها به بازی‌های موبایلی و فضای مجازی منتشر شده است.ثابت‌قدم آثار شاخص نوجوان را این‌گونه معرفی می‌کند: در حوزه نوجوان کارهای جدیدی داریم؛ همچون «رازهای شعبده‌بازی» که ترجمه است.
همین‌طور مجموعه‌ای ده‌جلدی درباره شاهنامه داریم که تا الان شش جلدش منتشر شده و داستان‌های شاهنامه را به زبان ساده و با تصویرگری جذاب برای نوجوانان روایت کرده است.
نام کتاب بر انتخاب آن تأثیر مستقیم دارد
مدیر انتشارات فرهنگ مردم درباره شاخص‌های استقبال مخاطب می‌گوید: بچه‌ها چون بیشتر شناخت بصری دارند، به کتاب‌هایی با تصویرگری زیبا روی می‌آورند و از قهرمانان داستانی و کارتونی نیز استقبال زیادی می‌کنند. از سوی دیگر، برای مربیان و والدین محتوا اهمیت بیشتری دارد و نام روی کتاب اگر نشان‌دهنده محتوا باشد، بر انتخاب آن کتاب تأثیر مستقیم می‌گذارد.
ثابت‌قدم ادامه داد: خانواده‌ها هنگام خرید به دو نکته بیشتر توجه می‌کنند: اول اینکه، کتاب آموزش‌دهنده چیزی باشد؛ همچون نقاشی، زبان خارجی و…؛ دوم اینکه، کتاب حالت سرگرمی داشته باشد و کودک را در مدت کم جذب کند.
او درباره جایگاه تصویرگری بیان کرد: یکی از چالش‌های مهم ما این است که در آثار تولیدی‌مان از یک تصویرگر استفاده نکنیم؛ زیرا پس از مدتی کارهایش تکراری و شبیه به هم می‌شود.
یکی از راه‌های موفقیت انتشارات ما در این حوزه متنوع‌بودن تصاویر کتاب‌هایمان است. ما در آثارمان از آبرنگ و هنرهای دستی تا کلاژ استفاده و از به‌کاربردن تصاویر اینترنتی پرهیز می‌کنیم؛ زیرا ارزش کار را کم می‌کند.
در اصفهان نویسندگان خوبی در عرصه کودک ونوجوان داریم
این ناشر در پایان با معرفی چند نویسنده شاخص کودکونوجوان در اصفهان اظهار کرد: خانم بنفشه رسولیان جزو موفق‌ترین و معروف‌ترین نویسندگان اصفهان است؛ اما او بعد از مدتی وارد کار نشر کتاب شد و همین باعث شد مدتی از کار اصلی‌‌اش باز بماند.من به نویسندگان توصیه نمی‌کنم وارد عرصه نشر شوند؛ زیرا از استعداد اصلی‌شان دور می‌شوند.
در کنار خانم رسولیان نویسندگان درجه‌یک دیگری نیز حضور دارند که گمنام هستند؛ مثل خانم مژگان میرمحمدصادقی که کارهای بسیار قوی دارد؛ اما متأسفانه به دلیل ازبین‌رفتن بخشی از پرونده‌هایمان ارتباطمان با او قطع شده است.
شاعر و نویسنده دیگر ما علی ثابت‌قدم است که توانایی منحصربه‌فردی در خلق موقعیت و سوژه دارد و اشعار موسیقایی می‌سراید و در حوزه شعر او را یکی از شاعران قوی می‌دانم؛ همچنین خانم عبدیزدان که او نیز به عرصه نشر روی آورده و خانم محبوبه ساطع نیز در حوزه ترجمه و تألیف بسیار قوی است.
