برای برقراری ارتباط با خانواده‌های شهدا راهی نداریم

مستند داستانی و مستندرمان برای مخاطب جذاب‌تر است؛ به این شرط که برای مخاطب قهرمان‌سازی بیهوده نشده باشد.

تاریخ انتشار: ۱۱:۰۹ - سه شنبه ۸ مهر ۱۴۰۴
مدت زمان مطالعه: 3 دقیقه
برای برقراری ارتباط با خانواده‌های شهدا راهی نداریم

به گزارش اصفهان زیبا؛ مستند داستانی و مستندرمان برای مخاطب جذاب‌تر است؛ به این شرط که برای مخاطب قهرمان‌سازی بیهوده نشده باشد. به کتاب‌هایی مثل «خداحافظ سالار» یا «یادت باشد» که زندگی شهید یا شخصیت اصلی به زبان داستانی بیان شده، اقبال بیشتری وجود دارد. کتاب «مرد ابدی» نیز کتاب بسیار خوبی است و فراز و فرودهای صنعت موشکی ایران را با زبان داستانی بیان کرده است. این آثار تمامی عناصر داستانی را در خود دارند.

انتخاب میان این قالب‌ها بستگی به آموزش‌هایی دارد که نویسنده دیده است. انتخاب میان مستند یا داستان برای نویسنده به پایه آموزش‌های نویسنده بازمی‌گردد و اینکه از کدام حوزه کارش را آغاز کرده است. برای من، داستانی نوشتن راحت‌تر و نوشتن مستند برایم مشکل است.

به نظر من استانداردی نیز در میان این سبک‌ها وجود ندارد. برخی می‌گویند مستند صرف و برخی می‌گویند مستند داستانی گزینه‌های بهتری هستند؛ اما به نظر من، مخاطب‌پسندی عامل اصلی است؛ کتابی که طبق اصول نگاشته شده باشد، اما مطابق با ذائقه مخاطب هم باشد. اگر ده‌ها کتاب پژوهشی در زمینه دفاع مقدس نوشته شود، اما اقبال مخاطب را جذب نکند، فایده‌ای ندارد. کتاب باید بتواند نسل جوان و میانسال را جذب خود کند.

به‌طور کلی نسبت کتاب‌ها و شهدای اصفهان به هیچ وجه برابری نمی‌کند. اصفهان در عرصه تقدیم شهدا به کشور یک وزنه حساب می‌شود؛ اما کتاب‌ها پاسخ‌گوی این نیازها نیستند. نیروی نویسنده بزرگ‌ترین مشکل و مانع است.

به جز آن نیز موانع بسیاری وجود دارد. من درباره شهدای اصفهان، به جز زندگی مادر شهید تورجی‌زاده و کتاب‌های شهیدان زاهدی و نیلفروشان که اکنون در دست نوشتن دارم، کتابی ندارم؛ چون برای برقراری ارتباط با خانواده‌های شهدا راهی ندارم. نهادهایی همچون بنیاد شهید به هیچ عنوان حاضر به همکاری برای برقراری ارتباط با خانواده‌های شهدا نیستند. به همین دلیل، از نوشتن درباره شهدای اصفهان انصراف داده‌ام؛ درحالی‌که در تهران و استان‌های دیگر به‌راحتی می‌توانم با خانواده شهدا مرتبط شوم و بزرگ‌ترین مانع کار من این است.

ظاهراً دو نشر تخصصی بیشتر در اصفهان نداریم و کفاف ظرفیت استان و شهرستان‌هایش را نمی‌دهند. در نجف‌آباد خانواده‌های چندشهیدی بسیاری داریم که ظرفیت بسیاری برای تولید اثر دارند؛ اما پدر و مادر این شهدا یا به رحمت خدا رفته‌اند یا مریض‌احوال‌اند و این گنجینه‌ها در حال ازدست‌رفتن هستند؛ درحالی‌که اصفهان ظرفیت بسیاری در این خصوص دارد.

در اصفهان کارهای خوبی در خصوص تربیت نیرو انجام و دوره‌های آموزشی مختلفی برگزار و قدم‌های مثبتی برداشته شده است. در واقع کار راکد نیست و دغدغه‌مندانی در این حوزه در حال کارند؛ همچون حوزه هنری، هسته ادبی روایتخانه و حسینیه هنر.
برخی از آثار تولیدشده در اصفهان یا به قلم نویسندگان اصفهانی از قوت خوبی برخوردارند، همچون آثار آزاده جهان‌احمدی و بهزاد دانشگر. ولی آثار ضعیف هم داریم که نمره کمی می‌گیرند. مجموعه‌ای برای شهدای مدافع حرم در اصفهان منتشر شد که بیشتر از یک بار چاپ نشدند. ولی به‌صورت کلی، کتب نویسندگان مجموعه ادبی روایتخانه آثار قابل اعتنایی هستند.

نویسندگان متخصص باید وارد این زمینه شوند تا سوژه شهید را شهید نکنند! نویسندگی نیز مانند باقی تخصص‌ها یک تخصص محسوب می‌شود و علاقه به شهدا دلیل کافی برای نویسندگی نیست. علاقه‌مندان در این زمینه حتماً باید آموزش ببینند و دوره‌های متفاوت و خوبی در اصفهان برگزار می‌شود.

باید کارگروهی تشکیل شود تا خانواده‌های شهدا و افراد محوری دفاع مقدس را پیدا کند و کار تولید اثر را به دست نویسندگان حرفه‌ای بسپارد تا کارهای قوی تولید شود و بعد از آن نیز با توزیع و تبلیغات خوب به دست مخاطب برسد. می‌شود با وزارت آموزش و پرورش مذاکره کرد تا کتاب‌های مناسب را به دست مدارس و دانش‌آموزان و نسل برساند. این یکی از دغدغه‌های همیشگی من است و بارها در این راستا پیگیری و پیشنهادهایی را نیز مطرح کرده‌ام؛ ولی تا کنون افاقه نکرده و پیگیری نشده است.