چاقی؛ تهدید خاموش قلب‌ها

به گزارش اصفهان زیبا؛ روز جهانی قلب فرصتی است تا دوباره به سلامت حیاتی‌ترین عضو بدن، یعنی قلب، توجه کنیم. قلب فقط یک پمپ عضلانی نیست؛ بلکه موتور اصلی حیات انسان است. در سال‌های اخیر، چاقی یکی از جدی‌ترین تهدیدهایی شده که سلامت قلب را به خطر انداخته است. چاقی نه تنها ظاهر و کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه به‌طور مستقیم و غیرمستقیم با بیماری‌های قلبی‌عروقی پیوند خورده است.

رشد نگران‌کننده چاقی

آمارهای جهانی نشان می‌دهند که شیوع چاقی در دهه‌های اخیر به طور چشمگیری افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۱، بیش از ۱.۹ میلیون مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی به اضافه‌وزن مرتبط بوده‌اند؛ یعنی نزدیک به ده درصد کل مرگ‌های قلبی. این روند در ایران نیز صعودی است و گروه‌های سنی مختلف را درگیر کرده است.

پیوند چاقی و بیماری‌های قلبی

چاقی از مسیرهای متعددی سلامت قلب را تهدید می‌کند:

• افزایش فشار خون: تجمع چربی در بدن فشار اضافی بر قلب وارد می‌کند و باعث پرفشاری خون می‌شود.

• دیابت نوع دو: اضافه‌وزن مقاومت به انسولین را افزایش می‌دهد و ریسک ابتلا به دیابت را بالا می‌برد. دیابتی‌ها دو تا چهار برابر بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی هستند.

• اختلال چربی خون: چاقی معمولاً باعث افزایش تری‌گلیسرید و کاهش کلسترول خوب (HDL) می‌شود که رسوب چربی در رگ‌ها را تسریع می‌کند.

• التهاب مزمن: بافت چربی یک اندام فعال است که مواد التهابی ترشح می‌کند و التهاب طولانی‌مدت به آسیب عروق قلب منجر می‌شود.

بنابراین، چاقی تنها یک «فاکتور خطر» نیست، بلکه نقش مرکزی در زنجیره ابتلا به بیماری‌های قلبی دارد.

راهبردهای پیشگیرانه

برای مقابله با چاقی و بیماری‌های قلبی باید هم در سطح فردی و هم در سطح جامعه اقدام کرد:

• سطح فردی: تغذیه متعادل را انتخاب کنیم، از نوشیدنی‌های شیرین و غذاهای پرکالری پرهیز کنیم، روزانه فعالیت بدنی داشته باشیم و استرس را مدیریت کنیم.

• سطح اجتماعی: سیاست‌های سلامت‌محور مانند مالیات بر نوشیدنی‌های قندی، محدود کردن تبلیغات مواد غذایی ناسالم به کودکان، توسعه فضاهای سبز و پیاده‌راه‌ها، و حمایت بیمه‌ای از خدمات کنترل وزن را اجرا کنیم.

سخن پایانی

چاقی یک مشکل فردی نیست؛ بلکه معضلی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است که قلب میلیون‌ها انسان را تهدید می‌کند. اکنون زمان عمل فرا رسیده است: خانواده‌ها با تغذیه سالم، مدارس با آموزش درست، پزشکان با تشخیص به موقع و سیاست‌گذاران با برنامه‌ریزی کلان می‌توانند در حفظ سلامت قلب جامعه سهم داشته باشند. هر کیلوگرم کاهش وزن، بار زیادی از دوش قلب برمی‌دارد و هر گامی در مسیر سلامتی، آینده‌ای روشن‌تر برای قلب‌هایمان رقم می‌زند.

الهام شکل آبادی
کارشناس ارشد تغذیه و رژیم درمانی
مرکز بهداشت شماره یک شهرستان