این قطعنامه در اصلاح گزارش سالانه اجرای سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا (CFSP) شکل گرفت و به ادعای اعضای این پارلمان اروپایی به بهانه حمایت از ناآرامی‌ها و مخالفت با اعدام‌ها در ایران و همچنین ادعای مشارکت تسلیحاتی با روسیه در جنگ اوکراین در قالب متمم به گزارشی با عنوان «پاسخ اتحادیه اروپا به تظاهرات و اعدام‌ها در ایران» بود.
اقدامی که با واکنش قاطع و قانونی ایران مواجه شد و روز یکشنبه مجلس شورای اسلامی طرحی با عنوان «اقدام متقابل و متناظر با مصوبات اتحادیه اروپا در راستای صیانت از قانون اساسی و منافع و حقوق ملت ایران» را که در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تدوین شده بود، اعلام وصول کرد، تا در صورت ادامه این اقدام از سوی اتحادیه اروپا آن را به تصویب برساند و به گفته وزیر خارجه کشورمان تبعاتی باشد بر این رفتار احساسی اروپا.
در تداوم فعالیت‌های نمایندگان پارلمان اروپا علیه ایران، روز گذشته نیز این قطعنامه مصوب علیه سپاه در شورای اتحادیه اروپا و به موازات بررسی آخرین تحولات جهان موردبررسی قرار گرفت تا اعضای اتحادیه در خصوص آن تصمیم‌گیری کنند؛ اجلاسی که به موازات بررسی قراردادن نام سپاه در لیست تروریستی اتحادیه اروپا، بسته تحریمی جدیدی را علیه ایران صادر کرد و برخی وزرای خارجی کشورهای عضو این شورا از جمله آلمان، رومانی و فرانسه موافقت خود را با قراردادن نام سپاه ایران در فهرست تروریستی اعلام کردند.
این در حالی‌است که جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیش از آغاز این نشست و در رابطه با تروریستی اعلام‌کردن سپاه پاسداران ایران اعلام کرد: «نمی‌توان بدون تصمیمی حقوقی، کاری درباره تحریم سپاه ایران کرد. نمی‌توانیم بگوییم ما سپاه پاسداران ایران را تروریست می‌دانیم، چون از این نهاد خوشمان نمی‌آید.»
بورل همچنین افزود: «تروریستی اعلام‌کردن سپاه پاسداران زمانی انجام‌پذیر است که دستگاه قانونی یکی از کشورهای عضو، حکمی حقوقی در این زمینه صادر کند. باید محکومیتی عینی و منسجم انجام شود؛ سپس در سطح اتحادیه اروپا بررسی می‌کنیم»؛ اظهاراتی که همخوان با پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته از سوی کارشناسان و مقامات ایران و همچنین گفت‌وگوهای انجام‌شده میان وزیر خارجه کشورمان و رئیس دوره‌ای اتحادیه اروپا در این خصوص بود که نشان می‌دهد قطعنامه پارلمان اروپا با محوریت تحریم سپاه کارائی نخواهد داشت.
در راستای بررسی پیامدهای قطعنامه پارلمان اروپا علیه سپاه پاسداران و همچنین اقدام متقابل مجلس شورای اسلامی ایران به این قطعنامه، «اصفهان زیبا» با یک تحلیلگر ارشد اروپا و همچنین یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت‌وگو کرد که در ادامه اظهارات آن‌ها را می‌خوانید.
پارلمان اروپا به دنبال تحریم‌های سیاسی و اقتصادی علیه ایران
محوریت صحبت‌های مرتضی مکی در جایگاه یک‌کارشناس با ارزیابی ابعاد این قطعنامه و پیامدهای آن گذشت. او با اشاره به اینکه اعمال تحریم علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یک‌تحول مهم در مناسبات ایران و اروپا محسوب می‌شود، گفت: «طی چند ماه گذشته ما شاهد تحولات در منطقه بودیم که تلاش می‌کرد ایران را در انزوایی سیاسی با اعمال شدیدترین تحریم‌های اقتصادی قرار دهد و اقدام پارلمان باید در این مسیر ارزیابی شود.»
به گفته مکی، سپاه پاسداران نهاد رسمی جمهوری اسلامی است و در گذشته نقش مهمی در تأمین امنیت ایران و منطقه داشته است. او ادامه داد: «پارلمان اروپا به‌دنبال بهانه‌ای است برای اینکه بتواند تحریم‌هـای سیـاسی و اقتصادی علیه ایران را شدیدتر کند و سپاه پاسداران ایران از این جهت توجیه‌گر خوبی برای اقدامات اروپایی‌ها علیه ایران است؛ خصوصا اینکه این نهاد رسمی ایران دشمنان منطقه‌ای و بسیاری دارد و با این شرایط اقدام اروپا علیه این نهاد توجیه‌پذیر است.»
تحلیلگر ارشد اروپا با اشاره به اینکه قطعنامه پارلمان اروپا علیه ایران الزام‌آور نیست، افزود: «درست است که تنها تصمیمات شورای اروپا در خصوص ایران الزام‌آور و جدی است و پارلمان اروپا در فرایند تصمیم‌سازی همچون فرایند پارلمان‌های ملی نیست که نقش تعیین‌کننده‌ای داشته و قادر به تصمیم‌سازی باشد. اما در نهایت اجماع پارلمان علیه ایران می‌تواند در تصمیم‌گیری وزرای خارجی اتحادیه اروپا در بسیاری از موضوعات همچون تحریم سپاه ایران تأثیرگذار باشد.
آنطور که بسیاری از وزرای خارجه شورای اتحادیه اروپا برخلاف صحبت‌های بورل همچون وزیر خارجه آلمان و همچنین رومانی روز گذشته اعلام کردند موافق قرارگرفتن نام سپاه ایران در فهرست ترویستی اتحادیه اروپا هستند.» مکی از مذاکرات حسین امیرعبداللهیان با وزیر خارجه سوئد به‌عنوان رئیس دوره‌ای اتحادیه اروپا گفت و خاطرنشان کرد: «با این ملاقات پیش‌بینی می‌شد که اتحادیه اروپا تصمیمی در خصوص سپاه ایران نگیرد. در آن ملاقات جوزپ بورل نیز عنوان کرد که قرار نیست در شورای اروپا تصمیمی علیه سپاه اتخاذ شود؛ هر چند که در نشست دوشنبه تحریم‌هایی علیه تنی‌چند از مقامات ایران صورت گرفت.»
مقامات اروپایی به‌دنبال بستن درهای دیپلماسی نیستند
این تحلیلگر بین‌الملل همچنین از دیگر اهداف این پارلمان در رابطه با موضع‌گیری علیه ایران گفت و افزود: «پارلمان اروپا بلافاصله پس از صدور قطعنامه‌ای علیه سپاه ایران، یک پیش‌طرح دیگری نیز اعلام کرد و آن به تعلیق درآمدن روند مذاکرات برجام بود. از طرفی، پارلمان نیز همچون دیگر مقامات اروپایی در حال بستن درهای دیپلماسی نیست و تصور می‌شود که این مصوبات بیشتر، پیشنهاداتی است تا یک‌نوع فضای ایران‌ستیزی علیه کشورمان ایجاد شود.»
مکی در ادامه با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران قطعا باید اقداماتی را برای تنش‌زدایی در سطح منطقه انجام دهد که این اقدامات باید از داخل کشور شروع شود، گفت: «یک سری تصمیمات داخلی باید در جهت وحدت و انسجام ملی صورت گیرد و در سیاست خارجی نیز این فعالیت‌ها باید به‌صورت فعالانه‌‌تر و کنش‌گرانه‌تر نسبت به اقدامات ایران‌هراسی که در سطح منطقه و جهان انجام می‌شود، پیش رود.»
او همچنین با اشاره به دخالت‌هـای رژیم صهیونیستی و نقش اسرائیل در فعالیت‌های اروپا علیه ایران خاطرنشان کرد: «قطعا صهیونیست‌ها تلاش می‌کنند به هرشکل و صورتی، سیاست ایران‌هراسی را پیش ببرند و در نهایت مانع از احیای برجام شوند. این رژیم از هر ابزاری در این راستا استفاده می‌کند و قطعا با لابی‌هایی اخیر خود در اروپا و آمریکا تلاش می‌کند، فضای ایران‌ستیزی را در سطح دولت‌ها و افکار عمومی غرب بیشتر کند.»
مجلس گام به گام اتحادیه اروپا
همان‌طور که در این گزارش اشاره شد، مجلس شورای اسلامی ایران نیز در واکنش به اقدامات ضدایرانی پارلمان اروپا طرحی را با عنوان «اقدام متقابل و متناظر با مصوبات این اتحادیه در راستای صیانت از قانون اساسی و منافع و حقوق ملت ایران» تدوین و اعلام وصول کرد که به یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی همچنان قطعیت پیدا نکرده است و کامل نیست.
حسن همتی در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» با بیان اینکه حساسیت بالای نمایندگان نسبت به سپاه پاسداران ایران باعث ارائه این طرح در مجلس شد، افزود: «سپاه ارگانی انقلابی و ضدتروریستی است؛ ارگانی که با تروریست مقابله می‌کند و هزاران شهید در این مسیر داده است. تروریست اعلام‌کردن سپاه بدعتی بسیار خطرناک از سوی اروپاست.
از طرفی، سپاه ایران جزو نیروهای رسمی جمهوری اسلامی ایران است که این موضوع در قانون اساسی نیز آورده شده. طبیعتا تحریم سپاه، تحریم خود ایران است و این طرح مقابله به مثل مجلس شورای اسلامی که دو فوریت نیز است، در آینده نزدیک و در صورتی که اروپایی‌ها گام بعدی خود را در مقابله با سپاه بردارند، به تصویب خواهد رسید.»
اقدام مقابله به مثل مجلس مانعی در برابر فعالیت‌های اروپا علیه ایران
همتی همچنین با بیان اینکه اقدام مجلس، اقدامی پیش‌دستانه و مقابله‌به‌مثلی جدی است که نشان می‌دهد ما از نیروهای مسلح خود و سپاه دفاع کرده‌ایم، گفت: «در صورت ادامه این اقدامات، ما نیز بر طبق قوانین خود نیروهای نظامی آن‌ها را در سطح جهان تحریم خواهیم کرد و این نیروها را جزو تشکیلات‌ها تروریستی به حساب خواهیم آورد.»
این عضو کمیسون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا این اقدام مقابله‌به‌مثل مجلس می‌تواند مانع از ادامه فعالیت‌های اروپا علیه ایران شود، افزود: «این واکنش مجلس باعث می‌شود که اروپایی‌ها دیگر جرئت نکنند پیش‌دستانه اقدامی علیه نیروهای مسلح کشورمان انجام دهند. مسلما آنچه که تروریست می‌نامند برای ما سنگین است و فرقی نمی‌کند این طرح پارلمان در اتحادیه به تصویب برسد یا نرسد. در هر حال ما نمی‌توانیم سکوت کنیم.»
او در خصوص فضای ایجاد شده علیه ایران گفت: «هر اقدامی علیه ایران شود، مطمئنا ایران در دفاع از آرمان‌ها و سازمان‌های خود پاسخ خواهد داد.»
