ایمان ابراهیمی، فعال محیطزیست در گفتوگو با «اصفهان زیبا» از تبعات این اقدام میگوید و معتقد است که باز و بسته کردن آب، باعث کاهش گونههای آبزی و کنار آبزی رودخانه زایندهرود شده است. ابراهیمی با بیان اینکه فصل پاییز، زمانی است که پرندههای مهاجر به دلیل شروع یخبندان از عرض کره شمالی به سمت جنوب مهاجرت میکنند، میگوید: مسیر زایندهرود نیز از نقاطی است که این گونهها در آن زمستان خود را میگذرانند. آغاز پاییز همزمان است با رسیدن این پرندهها به زایندهرود. بنابراین هنگامیکه در این بازه زمانی، آب رودخانه بسته و بستر آن خشک میشود، مشکلات زیادی برای پرندهها به وجود میآید. این فعال محیطزیست در ادامه سخنانش تصریح میکند: پرندهها به دو دسته تقسیم میشوند؛ به این معنا که برخی از آنها از انعطافپذیری بالایی برخوردار هستند و میتوانند به زیستگاههای آبی دیگر پرواز کنند و در آنجا ساکن شوند. این در حالی است که بعضی دیگر از پرندهها قادر به این کار نیستند و با رسیدن به زایندهرود خشک، کاملا از بین میروند و نابود میشوند. همین دلیل هم باعث شده که از سالهای گذشته تا به امروز، شاهد کاهش معنادار گونههای پرندهها در این محدوده باشیم؛ درحالیکه در دهههای گذشته تعداد گونهها بهمراتب بسیار بیشتر از جمعیت کنونی آنها بوده است.
بهار و تابستان بدترین زمان قطعی آب رودخانه است
ابراهیمی با بیان اینکه باز و بسته کردن آب در زمانهای مختلف از اساس کاری اشتباه و نادرست است، میافزاید: بستن آب در برخی از زمانها آسیبهای بیشتری را برای پرندگان و آبزیان به وجود میآورد؛ برای مثال، فصل بهار و همچنین اوایل تابستان که زمان زادآوری تعداد زیادی از گونههای زیستی بهویژه پرندگان است، یکی از بدترین مواقع برای قطعی آب است؛ چراکه در این زمان، جوجهها در حال رشد هستند و خشکشدن رودخانه نهتنها باعث از بین رفتن آنها (حداقل 10 هزار جوجه) میشود بلکه پرندگان والد نیز نمیتوانند در زیستگاههای دیگر اقدام به زادآوری کنند. این مسئله باعث سرعت بخشیدن به انقراض برخی از گونهها میشود؛ برای مثال، آنطور که تحقیقات نشان میدهد این اتفاق باعث انقراض پلیکان پا خاکستری در کشور شده است.
گونههایی که ناپدید شدند
این دوستدار محیطزیست در ادامه با اشاره به اینکه با باز و بسته شدن آب ممکن است تراکم آبزیان و کنار آبزی و پرندگان کاهش پیدا نکند، میافزاید: اما این اقدام بهشدت تنوع این جانداران را نشانه میگیرد. این موضوع بهآسانی قابلمشاهده است؛ کافی است زمانی که آب باز میشود کنار سیوسهپل بایستید و رودخانه و اطراف آن را نگاه کنید؛ قطعا تعداد زیادی پرنده خواهید دید؛ پرندههایی که همه یکشکل و از یکگونه هستند و در اصطلاح عام به آن مرغ دریایی گفته میشود. از سوی دیگر، چندین سال است که ردپایی از برخی از گونهها دیده نشده؛ مثل «باکلان» که اصفهانیها به آن «قره غاز» نیز میگفتند و امروزه دیگر اثری از آن در حواشی رودخانه دیده نمیشود. این فعال محیطزیست در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به از بین رفتن گونهای به نام «سمور آبی» بیان میکند: شنگ یا سمور آبی ازجمله گونههایی است که در رأس هرم غذایی اکوسیستم رودخانه قرار داشته و از آن بهعنوان تصفیهگر گونه رودخانه یاد میشده است؛ این در حالی است که در سالهای اخیر اینگونه در پاییندست رودخانه مشاهده نشده است. ابراهیمی با اشاره به اینکه برخی از مدیران و متولیان حوزه آب فکر میکنند رهاسازی جریان آب در بستر رودخانه چند بار در سال باعث حفظ محیطزیست میشود، تصریح میکند: این در حالی است که ضرر و زیان این کار بسیار بیشتر از زمانی است که رودخانه خشک است؛ چراکه باز و بسته کردن آب باعث قتلعام ماهیها میشود و برای حفظ اکوسیستم طبیعی باید حداقل شمال رودخانه زنده نگه داشته شود و بعدازاینکه شرایط کمی بهتر شد، آب اندکاندک به جنوب رودخانه نیز وارد شود، یا اینکه اصلا آب بهصورت پیوسته و پایدار، اما با حجم اندک برای همیشه در جریان رودخانه تداوم داشته باشد.
