همه باید به رئیسجمهوری کمک کنند
رئیسجمهور در نشست خبری روز دوشنبه، 22 آذر در خصوص بسیاری از این موارد صحبت کرد و پاسخگوی انتقادهای مجلس و مخالفان دولت در حضور رسانهها شد. او با بیان اینکه ما بهدنبال تعامل با قوای دیگر هستیم، تصریح کرد: «ما در شرایط جنگ هستیم و همه باید به فرمانده میدان که رئیسجمهوری است کمک کنند.» روحانی همچنین در دفاع از برجام بهعنوان مهمترین دستاورد دولت در جنگ اقتصادی علیه ترامپ، آن را عامل شکست آمریکا در مجامع بینالمللی دانست و از تلاش دولتی گفت که در اولین فرصت ممکن تحریم غلط و ظالمانه را از دوش مردم بر خواهد داشت. به گفته رئیسجمهور آنچه مجلس تصویب کرده، اقدام راهبردی برای رفع تحریم است، نه ادامه تحریم؛ اما اینکه آیا این قانون با هدفی که دارد، منطبق است یا خیر، بحث دیگری است. او افزود: «بحث ما این است که چیزی تصویب شود که به نفع مردم باشد. هم دولت و هم مجلس را مردم انتخاب میکنند و ما باید در آنچه به نفع مردم است همدیگر را یاری کنیم.طرحهای نمایندگان اگر به نفع مردم باشد، ما کمک میکنیم؛ حتی درزمینه طرح اخیر درباره تحریمها ما مخالفیم؛ اما در حال تدوین آییننامه اجرایی آن هستیم.»
باید بر خنثی کردن تحریمها تمرکز کنیم
درعینحال حضرت آیتالله خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، صبح روز چهارشنبه (26 آذرماه) در دیدار با اعضای ستاد بزرگداشت سالگرد سپهبد شهید سردار سلیمانی و خانواده آن شهید والامقام، با تأکید بر «حفظ اتحاد ملی»، به صدای واحد ملت در بسیاری از امور اشاره کردند و گفتند: «مسئولان نباید این اتحاد و همصدایی مردم را از بین ببرند و ملت را تکهتکه کنند؛ بلکه باید هر سه قوه بهویژه رؤسای آنها با همافزایی و همکاری، اتحاد ملی را روزبهروز تقویت کنند.» ایشان با انتقاد از برخی سخنان اختلافافکن، خطاب به مسئولان گفتند: «اختلافات خود را با مذاکره با یکدیگر حل کنید. مگر نمیگویید باید با دنیا مذاکره کرد، آیا نمیشود با عنصر داخلی مذاکره و اختلافات را حل کرد؟» رهبر انقلاب با بیان این واقعیت که رفع تحریم به دست دشمن است، اما خنثیسازی آن به دست خودمان است، گفتند: «بنابراین باید بیش از آنکه به فکر رفع تحریم باشیم بر خنثیکردن آن تمرکز کنیم.» ایشان افزودند: «البته نمیگوییم دنبال رفع تحریم نباشیم؛ چراکه اگر بتوان تحریم را رفع کرد، حتی یک ساعت هم نباید تأخیر کنیم. اگرچه اکنون چهار سال است که تأخیر شده و از سال ۹۵ که بنا بود همه تحریمها یکباره برداشته شود، تا امروز نهتنها تحریمها برداشته نشد، بلکه زیادتر هم شد. اگر بتوان با روش درست، عاقلانه، ایرانیاسلامی و عزتمندانه تحریمها را برطرف کرد باید این کار را انجام داد؛ اما تمرکز عمده باید بر خنثیسازی تحریمها باشد که ابتکار آن به دست شماست.» رهنمودهای مقام معظم رهبری در خصوص تحریمها و توصیه ایشان به حفظ اتحاد ملی در حالی عنوان شد که خبر پیشنهاد بررسی دوباره لوایح FATF به مقام معظم رهبری از سوی دولت و موافقت ایشان با آن در هفتهای که گذشت نیز ازجمله موضوعهایی بود که بسیار موردتوجه رسانهها و موافقان این موضوع قرار گرفت و احتمال تصویب آن را در مجمع و پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی را بالا برد؛ آنچه اعضای مجلس یازدهم اما دل خوشی از آن ندارند و جستهوگریخته مخالفت خود را در این چند ماه از پیوستن ایران به این سازمان اعلام کرده بودند. داستان بر سر سازمانی است که با نگرش و سیاست در مقابله با پولشویی بینالمللی تأسیس شد و دولت ایران 13 سال پیش و بنابر احتیاجهای خود در مراودات مالی و بانکی در سال 86 لوایحی را در این خصوص تقدیم مجلس هفتم کرد. این لوایح با ایرادهای شورای نگهبان در مجلس دهم به دست مجمع تشخیص مصلحت نظام سپرده شد و با پیشامدهایی چون تحریم سپاه از سوی آمریکا و شهادت سردار قاسم سلیمانی از دستور کار مجمع خارج و درنهایت رأی شورای نگهبان مبنی بر رد FATF از سوی ایران عنوان شد.
FATF بدون رفع تحریمها برای ایران بیفایده است
مهدی طغیانی، نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی به پرسشهای «اصفهان زیبا» در خصوص نظرات دولت و مجلس بر سر قانون لغو تحریمها و بررسی دوباره FATF به دستور مقام معظم رهبری پاسخ داد. به گفته این سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس، تکلیف لوایح FATF مشخص است؛ چراکه این لوایح در مجلس قبلی تصویب شد و بهمنظور بررسی بیشتر به مجمع تشخیص مصلحت نظام رفت تا مجمع نیز در این مورد اعلامنظر کند که نکرد. طغیانی با اشاره به اینکه هماکنون موضوعی با عنوان لوایح FATF در مجلس یازدهم مطرح نیست، گفت: «FATF اصلا بحث مجلس یازدهم نیست. ما (نمایندگان) بر سر موضوعی که در مجلس مطرح است، بحث میکنیم، نه موضوعی که وجود ندارد. این لوایح هماکنون در مجمع به سر میبرد و نتیجه در خصوص آن بستگی به نظر اعضای مجمع و البته در چهارچوب قانون اساسی دارد. مجلس نه میتواند برخلاف قانون اساسی چیزی را به اختیارات خود اضافه کند و نه برخلاف قانون اساسی چیزی از اختیارات خود کم کند. به عقیده بنده اگر هر موضوعی در چهارچوب قانون و محدودهای که تعریف شده است، حرکت کند، همه مشکلات کشور یکبهیک حل خواهند شد.» نماینده اصفهان در پاسخ به این پرسش «اصفهان زیبا» که اجرایی شدن قانون لغو تحریمها درگرو پیوستن ایران به FATF خواهد بود و آیا ایران میتواند مراودات مالی و نفتیاش را بدون الحاق به این سازمان داشته باشد یا خیر؟ تصریح کرد: «ما در حال حاضر در لیست سیاه سیستم FATF هستیم؛ حتی اگر از این لیست سیاه خارج شویم بازهم تحت تحریمهای مالی آمریکا قرار داریم، تحریمهایی که هیچ ربطی به FATF ندارد. تصور شما این است که اگر ما به این سیستم گروه مالی بپیوندیم و تمام شرط و شروط این سازمان را هم اجرا کنیم و ازنظر این لوایح و قول و قرارها هیچ مشکلی نداشته باشیم، بانکهای جهانی به معامله با ایران میپردازند؟ مشخص است که نه. چراکه ما تحت تحریمهای مالی آمریکا قرار گرفتهایم. در این شرایط، لوایح FATF و قواعدی که در این چهارچوب وجود دارد، محاسبات غلطی است که به نفع ایران نیست و نمیتواند ایران را از زیر بار تحریمهای مالی درآورد و درواقع وجودش بیفایده است. به عبارتی این لوایح در صورتی به داد ایران خواهند رسید که تحریمهای مالی آمریکا برداشته شود. در آن زمان باید به پیوستن یا نپیوستن به FATF فکر کنیم که آیا این موضوع به نفع ما هست یا خیر؟ در حال حاضر جای بحث در این خصوص نیست؛ چراکه اگر ما به این سازمان بپیوندیم، تحریمهای مالی آمریکا علیه ایران، اجازه دلاری معامله به ایران را در دنیا نمیدهند.» طغیانی در چرایی اصرار دولت در بررسی دوباره لوایح FATF گفت: «دولت یک خوشبینی به سیستم مالی در دنیا دارد و گمان میکند این سیستم گرفتار FATF است؛ درحالیکه اینطور نیست. در دورهای که ایران در حال پیوستن به FATF بود، ما در لیست سیاه نبودیم؛ اما بازهم با ایران هیچ معاملهای در دنیا انجام نمیشد. زمانی که دولت بعدی آمریکا تحریمها را برداشت و دولتهای دیگر جهان نیز علیه ایران عقبنشینی کردند، به این موضوع فکر خواهیم کرد.»
لغو بسیاری از تحریمها در اختیار رئیسجمهور آمریکا نیست
این استاد اقتصاد در ادامه با یادآوری مصوبه اخیر مجلس در خصوص طرح هستهای و رفع تحریمها و مخالفت دولت با این قانون تصریح کرد: «قانون تکلیف را مشخص میکند. زمانی که مجلس طرح یا لایحهای را تصویب و با توافق به قانون تبدیل میکند، آن قانون باید اجرا شود. در رابطه با قانون لغو تحریمها نیز باید بگویم که دولت در همه مراحل بررسی این طرح بوده و در قسمتهای مختلف آن نظرات مختلفی را ارائه کرده است. شورای عالی امنیت ملی نیز از جزئیات این موضوع باخبر بود و عملا با هماهنگی شورا که شخص رئیسجمهور، رئیس آن هستند، این طرح تصویب شد. دبیرخانه شورا همچنین در همه مراحل همراه و هماهنگ با مجلس بود. این موضوع طی فرایندی در مجلس مطرح و درباره آن بارها بحث و مناظره شده است. واقعیت این است که قانون باید برای همه ما فصلالخطاب باشد. دولت مستقر ممکن است با برخی قوانین موافق نباشد؛ اما چه دولت موافق باشد چه مخالف، قانون اساسی تکلیف همه را مشخص میکند. زمانی که موضوعی زیرمجموعه قانون قرار میگیرد، باید اجرا شود و همه نیز باید به قانون تمکین و آن را اجرا کنند.» طغیانی همچنین با اشاره به اینکه لغو بسیاری از تحریمهای ایران از سوی آمریکا در اختیار رئیسجمهور آن کشور نیست، اظهار کرد: «ممکن است ما با یک نگاه سادهانگارانه به ساختار و هرم قدرت در آمریکا به این نتیجه برسیم که با رفتن یک رئیسجمهور و آمدن رئیسجمهور بعدی میتوانیم با آمریکا توافق کنیم. اما با کمی دقت در ساختار تحریمهای آمریکا علیه خودمان، میبینیم که بیشتر این تحریمها در کنگره آمریکا به قانون تبدیلشدهاند و دیگر دستورالعملهای اجرایی یک رئیسجمهور نیستند که با رفتن یکی و آمدن دیگری لغو شوند یا برخی به حالت معلق درآیند.» او افزود: «بیشتر تحریمها به قوانین کنگره تبدیل شده است و با توجه به ساختار سیاسی آمریکا و البته لابیهای صهیونیستی بعید خواهد بود که آقای بایدن کنگره را با خود همراه کند و تمام قوانین تحریمی علیه ایران را لغو کند. بله، صحبت از این مسائل بسیار ساده است؛ اما میبینیم که عملی شدن آنها به این راحتی نیست.»
زبان محبت بر اساس اعتماد به غربیها کارساز نیست
این نماینده اصفهان در خصوص خروج احتمالی ایران از برجام با توجه به قانون لغو تحریمها و دلیل دادن فرصت دوماهه به اعضای این توافق گفت: «درهرصورت ما سندی به نام برجام داریم. در این طرح مجلس پیش بینی شده است که هر کس در آمریکا به قدرت رسید، هرچقدر به برجام برگردد، ایران نیز به تعهدات خود بازخواهد گشت. اتفاقا در خصوص این قانون همهچیز روشن است. ما حرکت متوازنی را در چهارچوب برجام اجرایی خواهیم کرد و هیچ موضوعی برخلاف برجام صورت نخواهد گرفت.» طغیانی با تأکید بر اینکه این قانون مجلس، قدرت چانهزنی دولت را در مذاکره بالا میبرد، ادامه داد: «این قانون میگوید که ایران برای تعهدات تضامین عینی میخواهد. درواقع ما خواهان قول و قرار نیستیم. این قول و قرار یکبار در برجام گذاشته شده است که هیچکس به آن پایبند نبود. زبانی که در این قانون مطرح شده، زبانی است که غربیها خوب آن را میفهمند. زبان محبت بر اساس اعتماد به غربیها کارساز نیست. اتفاقا نگاه آنها بر اساس بیاعتمادی است و ما نباید بنا را بر اساس اعتماد بگذاریم. ما نیز همچون آنها بنا را بر بیاعتمادی خواهیم گذاشت تا آنکه طرف مقابل خود را ثابت کند.»
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در پاسخ به این پرسش که اگر طرفهای برجامی ایران در این فرصت دوماهه اقدامی را در برطرفکردن تحریمها انجام ندادند، آیا ایران ذیل بند هفتم منشور ملل خواهد رفت یا خیر؟ بیان کرد: «در این قانون مجلس همه این موارد پیشبینی شده است. اگر در این فرصت دوماهه اقدامی از سوی اعضای برجام صورت نگیرد و ما یک ماه از برجام خارج شویم، غرب و اتحادیه اروپا مطمئنا به تعهدات خود بر خواهند گشت. قانون در این مورد دست همه را باز گذاشته است. اینکه ما یکسری از تعهدات فراپادمانی را فراتر از حتی پروتکل الحاقی پذیرفته باشیم و انجام دهیم، همگی دستپخت دولت و تیم مذاکره است. مگر برجام غیر از این بود. نمیشود ایران هم پروتکل الحاقی را اجرا کند و هم فراتر از آن پادمان به تعهدات خود پایبند باشد. به نظر بنده این مسیر درمجموع مسیر خوبی است. رفتن ما ذیل بند هفتم منشور یا موارد اینچنینی هیچگاه باعث جنگ نظامی علیه ایران نخواهد شد؛ چراکه غربیها از موقعیت و جایگاه ایران و امکاناتی که ایران در منطقه دارد، باخبرند و نمیخواهند هزینهای پرداخت کنند. از سویی، بالاتر از سیاهی رنگی نیست و تحریمها نیز از این شدیدتر نخواهد شد.»
تحریمهای سازمان ملل وضع ما را بدتر از این نخواهد کرد
این نماینده اصفهان با اشاره به اینکه اگر تحریمهای سازمان ملل به اتحادیه اروپا اضافه شود، وضع ما بدتر از این نخواهد شد. تصریح کرد: «مگر نه اینکه ما هماکنون تحت تحریمهای اتحادیه اروپا هستیم؛ درحالیکه تحریمهای ثانویه آمریکا به هیچکدام از شرکتهای اروپایی اجازه نمیدهد از ما نفت بخرند یا به ما دارو بفروشند. این موضوع نشان میدهد که ما در حال حاضر هم با تحریم سازمان ملل روبهروییم؛ هم تحریم اتحادیه اروپا و هم تحریم همه کشورهای دنیا. ما تحت تحریمهای چندجانبه از همه سو هستیم. اسم این تحریمها به نام آمریکا خورده و تصور ما بر این است که آمریکا بهتنهایی از برجام خارج شده است؛ درحالیکه اینطور نیست. همانطور که شاهدیم کره جنوبی پول ما را نمیدهد؛ کشوری که جزو اتحادیه اروپا نیست. آمریکا از او خواسته است که از بین ایران و آمریکا یکی را انتخاب کند و کره روابط تجاری با آمریکا را انتخاب کرده است. رویکرد همه کشورهای جهان به این صورت است. اروپاییها نیز با این توجیه که نمیتوانند بخش خصوص خود را مجبور به رابطه با ایران کنند، همانند کره همین راه را در پیشگرفتهاند. عدم همکاری بخش خصوصی اروپا با ایران به معنای تحریم ایران است. ما اسیر قالبها شدهایم؛ درحالیکه ایران فراتر از قالبها تحریم شده است.»
