دولت بارها تلاش کرده تا لوایح مربوط به پیوستن ایران به گروه مالی FATF را به تصویب مجلس و شورای نگهبان برساند؛ اما این لوایح در مجمع تشخیص مصلحت نظام به بنبست خورده و به تصویب نرسیده است. طی هفتههای گذشته اما محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام از نامه دولت به رهبر معظم انقلاب دراینباره خبر داده بوده بود و پس از آن نیز لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیسجمهور، اعلام کرده است که رهبر انقلاب با درخواست دولت برای تمدید مهلت بررسی لوایح «FATF» موافق کردهاند.
منافع ملی در تصمیمگیریها درنظر گرفته شود
برخی کـارشــنـاســـان مـسـائــل ســیـاســی و اقتصادی تأکید دارند که همزمان با رفع تحریم و تصویب FATF، اقتصاد کشور میتواند از این بنبستی که در آن گرفتارشده خارج شود؛ چون خروج از لیست سیاه FATF سیگنالی قوی و مثبت برای اقتصاد است که میتواند در درجه اول، جلوی رشد قیمت دلار و همچنین سایر کالاها از جمله سکه، طلا، مسکن و خودرو را بگیرد، در چنین وضعیتی سرعت رشد قیمتها گرفته میشـــود و حــتــی میتواند متوقف شود. علی اکبرمحمودی، کارشناس مسائل ســیـاســــــی، به اصفـهــانزیـبـا میگوید: انتظار میرود تصمیمگیری درخصوص پیوستن به FATF در دستور کار مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار بگیرد و در این خصوص برخوردهای سیاسی و انتخاباتی نشود و برای تصمیمگیری در این خصوص منافع ملی در نظر گرفته شود؛ ضمن اینکه مقام معظم رهبری نیز در اظهارنظرهایشان تأکید کردهاند که برای رفع تحریمها نباید تعلل شود پس بهتر است متولیان برای خدمت به مردم مسیر را تسهیل کرده و منافع ملی را در نظر بگیرند تا مشکلات اقتصادی حلوفصل شود.
پیوستن بهFATF جلوی رشد نرخ دلار را میگیرد
محمودی بیان میکند: نرخ دلار و قیمت بسیاری از کالاها و اجناس جنبه علمی ندارد، بلکه به لحاظ روانی تعیین میشود، کما اینکه شواهد هم این را نشان داده است زمانی که ترامپ کرونا گرفت، دلار تا 34 هزار تومان هم رفت و زمانی که اعلام شد حال ترامپ بهبود پیدا کرده، نرخ دلار تا حدود زیادی کاهش یافت؛ بنابراین میتوان گفت اقتصاد ما از جنبه روانی از بسیاری مسائل سیاسی تأثیرپذیر است. او ادامه میدهد: پیوستن به FATF باعث میشود شبکه بانکی کشور به شبکه بانکی دنیا متصل شود و صنعتگران و تولیدکنندگان به راحتی میتوانند برای واردات و صادرات محصولات و تجهیزات اقدام کرده، به راحتی ثبت سفارش کنند و این امر روی قیمت تمامشده کالاها و اجناس نیز تاحد زیادی تأثیر میگذارد. این کارشناس مسائل سیاسی تصریح میکند: روزی که اعلام کردند که کشور ما در لیست سیاه FATF قرار گرفته است در یک بازه زمانی 40 روزه نزدیک به ۱۰ هزار تومان قیمت دلار افزایش پیدا کرد. در تمام دنیا شیوه مبادلات چمدانی منسوخ شده و این در حالی است که بسیاری از فعالان اقتصادی ناچار شدند در چنین شرایطی مبادلات خود را به این روش انجام دهند که این روش هزینه اضافی بر قیمت تمامشده کالاها و اجناس تحمیل کرده و درنهایت منجربه کوچکشدن سفره خانوارها میشود.
الحاق، عرضه و تقاضا را متعادل میکند
محمودی میگوید: در شرایط حاضر به دلیل اینکه پول در داخل کشور نیست، عرضه کم است و تقاضا زیاد؛ اما با پیوستن به FATF مبادلات پولی راحتتر میشود و عرضه و تقاضا هم با هم همخوانی خواهد داشت. در شرایطی هستیم که کمتر از هشت سال دفاع مقدس نیست و بیشترمردم تحت فشار هستند؛ بنابراین به جای شعار باید وارد عمل شد. واقعیت این است که علم اقتصاد شعارپذیر نیست، علم اقتصاد دستوری نیست و مشکلات اقتصادی با بگیروببند حلوفصل نمیشود. بنابراین مسئولان و متولیان بهتر است برای حل مشکلات اقتصادی مسیرهایی را که منجر به تأمین منافع ملی میشود، تسهیل کنند. این کارشناس مسائل سیاسی تأکید میکند: کشورهای چین و روسیه نیز که شرکای راهبردی ایران هستند، همواره منافع کشورهایشان را برای همکاری با ایران مدنظر داشتهاند. برای پویایی اقتصاد ایران بهتر است در مراودات و مذاکرهها همیشه منافع ملی در نظر گرفته شود تا اقتصاد از این شرایط نابسامان نجات پیدا کند.
اولویت اول لغو تحریم و اولویت دوم الحاق به گروه مالی
از سوی دیگر به زعم برخی تحلیلگران مسائل بین المللی، در مرحله اول مسئولان کشور باید فکری برای لغو تحریمها بکنند تا بتوان در این شرایط برای FATF نیز تصمیمگیری کرد؛ چرا که پیوستن به FATF درشرایطی که تحریمها پابرجاست، تأثیر چندانی نخواهد داشت. در ایــنبــاره مصطـفـی خــوشچــشـــم، تحلیلگر مسائل بینالملل، به اصفهانزیبا میگوید: تازمانی که تحریمها لغونشود اتفاق خاصی نمیافتد. واقعیت این است که تحریمهای ثانویه هستهای و تحریمهای ثانویه موشکی ومنطقهای باید لغو شود تا بتوان درباره FATF فکر و تصمیمگیـری کـرد. خـوشچـشـم بیان میکند: تازمانی که تحریم هستیـم، پـیـوسـتـن به FATF اثری ندارد؛ ضمن اینکه صرفا نقطهزنی تحریمها را بهتر میکند؛ چون اطلاعات کشور مادر اختیار غربیها قرار میگیرد؛ بنابراین این مسئله باید به زمانی که تحریمها به طور کامل لغو شود، موکول شود. این تحلیلگر مسائل بینالملل درباره پیشبینی لغو تحریمها میافزاید: لغو تحریمها را دور از ذهن میدانم؛ چون آمریکاییها به دنبال مهار قدرت ایران هستند و به دنبال مذاکره باما نیستند. در حقیقت تحریم ابزار آنها برای مهار قدرت ایران است؛ بنابراین تقریبا میتوان گفت غیرممکن است آمریکاییها بخواهند نگاهشان را عوض کنند، مگر زمانی که اسلحه آنها یعنی تحریم ناکارآمد شود؛ تا زمانی که ناکارآمدی تحریمها اتفاق نیفتد، استراتژی آنها مهارقدرت است. خوشچشم عنوان میکند: مشکل ما تحریمهاست ودرشرایط تحریمی پیوستن به FATF باعث میشود اطلاعات کشور درز پیدا کند و راههای دورزدن تحریم هم که الان انجام میدهیم بسته شود. درواقع تازمانی که تحریمها برقرار است رعایت الزامات FATF به ویژه CFT و رعایت کنوانسیون CFT موجب بروز مشکلات بیشتری برای کشورخواهد شد بنابراین باید صبرکرد که تحریمها به طور کامل برداشته شود و در چنین شرایطی برای FATF تصمیم گیری کرد.