گردهمایی سیاسیون در «کلاب‌هاوس»

حضور افراد شاخص دنیای سیاست، تکنولوژی و سرگرمی توانست در عرض ۹ ماه کلاب‌هاوس را به یک یونیکورن یا همان تک‌شاخ تبدیل کند. در اوایل ۲۰۲۱، این اپ بیش از پنج‌میلیون دانلود از اپل استور داشته و ارزش آن به یک‌میلیارد دلار رسیده است.
در حال حاضر تنها از طریق دعوتنامه افراد می‌توانند عضو کلاب‌هاوس شوند، اتفاقی که پیش از این نیز درباره شبکه اجتماعی‌ای مانند فیس‌بوک یا حتی جی‌میل شاهد آن بودیم. در این پلتفرم افراد می‌توانند به‌طور زنده با یکدیگر صحبت کنند و نظرات خود را به اشتراک بگذارند. در این اپلیکیشن برخلاف سایر شبکه‌های اجتماعی تنها می‌توانید از صوت برای برقراری ارتباط استفاده کنید؛ نکته‌ای که به باور برخی کارشناسان جنبه «اجتماعی» شبکه‌های اجتماعی را پررنگ کرده است. فراگیرشدن نرم‌افزار کلاب‌هاوس در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی جهان و ایران به یکی از پدیده‌های جدید در دنیای ارتباطات و فضای مجازی تبدیل شده است؛ اما چرا ایرانیان بیش از سایر شهروندان در نقاط مختلف جهان از این زیرساخت استقبال کرده‌اند؟
اول: طی یک‌ماه گذشته حضور شخصیت‌های سیاسی در این نرم‌افزار و داغ‌ترشدن بحث‌های انتخاباتی در شبکه‌های مختلف مجازی بخشی از این جذابیت به حساب می‌آید. تصویری که از چهره‌های بانفوذ سیاسی در میان عموم مردم وجود داشته و دارد، دوربودن مدیران
از فضای واقعی جامعه است؛ شخصیت‌هایی که با خودروهای شیشه دودی در شهرها تردد می‌کنند و اساسا از دغدغه‌های شهروندان به دور هستند، اما در کلاب‌هاوس هر کدام از مدیران بدون تعارف‌های معمول و رعایت اصول تشریفاتی در گروه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی حضور به هم می‌رسانند و با قرار گرفتن
در بحث‌های چالشی پاسخ‌گوی شهروندان هستند. اینکه بخش زیادی از تولید محتوا و گزارش‌های خبری در نشریات از گفت‌وگوهای شکل‌گرفته در کلاب‌هاوس می‌جوشد، نشانه روشن فضای گفت‌وگو و طرح سؤالات چالشی از سوی شهروندان است.
دوم: نرم‌افزارهایی که فضای گفت‌وگوی دوجانبه و بلکه چندجانبه را فراهم می‌کنند و از یک‌سویه‌گویی مدیران به دور هستند برای کاربران در فضای مجازی از جذابیت بیشتری برخوردار بوده و هستند؛ چرا که افراد مختلف می‌توانند با تکیه بر دانش خود با دیگری سخن بگویند و هم‌زمان پاسخ خود را دریافت کنند.اینکه از جواب ارائه‌شده قانع شوند مبحثی دیگر است؛ چنین فرصتی حتی در سایر شبکه‌های اجتماعی در حال حاضر بر اساس گفت‌وگوی شفاهی و در لحظه وجود ندارد. بنابراین کاربران تلاش می‌کنند با پیوستن به این‌گونه نرم‌افزارها در بحث‌ها مشارکت داشته باشند.
سوم: گفت‌وگوهای انجام شده در برنامه‌های متفاوت صداوسیما و رادیو همیشه با محدودیت‌هایی روبه‌رو بوده و هست. اینکه برخی از مجریان به جای طرح سؤال تلاش می‌کنند فقط نقش یک شنونده خوب و خشنود را مقابل مدیر ارشد بازی کنند و تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند تا زمینه رنجش، ناراحتی و گلایه مصاحبه‌شونده را فراهم نکنند در نهایت خروجی یک برنامه به تریبونی یک‌سویه برای بیشتر مدیران ارشد تبدیل می‌شود؛ اما در کلاب‌هاوس نه‌تنها مدیران نمی‌توانند سخنرانی کنند، بلکه ناچارند به پرسش‌های طرح شده در حد توان و با توجه به محدودیت‌های ساختار قدرت پاسخ بدهند.
چهارم: زمانی که دو شخص، گروه، مدافعان کنشگری دو طیف سیاسی و حتی اندیشمندان حوزه‌های مختلف علمی قرار به گفت‌وگو، شنیدن و پاسخ‌دادن و طرح سؤال براساس واقعیت‌های موجود داشته باشند، طرف‌های بحث نمی‌توانند به دیگری اتهام وارد کنند، به سادگی سخن شخصیت مقابل را انکار کنند، حرف‌های بی‌بنیان و شایعات را به عنوان سؤالات واقعی مطرح یا فرد گفت‌وگوکننده را به هر دلیل منکوب کنند. معمولا در گفت‌وگوهایی که تلاش طرفین رسیدن به شفاف‌شدن مباحث و دورشدن از حاشیه‌های زاید است، در نهایت امر دو طرف در جایگاه قبلی خود به‌عنوان منتقد و مدافع قرار نمی‌گیرند، بلکه هرکدام از موضع قبلی خود اندکی کوتاه آمده و دریچه‌ای دیگر را برای نگریستن به موضوعات انتخاب می‌کنند. آنچه این روزها در کلاب‌هاوس میان شهروندان و چهره‌های سیاسی و حتی اهالی رسانه در حال رخ دادن است، تلاش طرفین برای رسیدن به یک فهم مشترک نسبی درباره مسائل روز جامعه ایران است.
پنجم: به نظر می‌رسد شبکه اجتماعی که فضای انتخابات در سال جاری را تغییر خواهد داد، نرم‌افزار کلاب‌هاوس باشد؛ فــضــایــی که مـــخـــالــفــان، مـــدافــعـــان و حتی منکرکنندگان انتخابات می‌توانند درباره کنش‌های سیاسی دیگران صحبت کنند، نقد و نظر آنان را نیز بشنوند و تصمیم‌گیری را برای سایر شهروندان هموارکنند.