او شم خبری یا استعداد ذاتی یک خبرنگار برای یافتن سوژه را شامل موارد متعددی دانست و گفت: داشتن ذوق نویسندگی و تسلط بر انتخاب کلمات و ساختن جملات، عدم ســادهلــوحی، کــنجــکاوی، تیزبینی و نکتهسنجی، داشتن زاویه دید مناسب، شناخت خط قرمز رسانه، مخاطبشناسی و عدم ایجاد محدودیت برای خبرنگاری ازجمله مواردی است که شم خبرنگاری را تقویت میکنند.
مطالعه کنید
آقاییفرد با بیان اینکه سوژهیابی یافتن موضوعات مناسب برای تولید محتوای رسانهای است، بیان کرد: سوژه عبارت است از موضوعی که دارای یک یا چند ارزش خبری و برای مخاطب جذاب است.
این برنامهساز تلویزیونی با تأکید بر اینکه شخصی که میخواهد وارد کار خبری شود باید به اندازه کافی مطالعه داشته باشد و به واژگان و ترکیب آنها مسلط باشد، یادآور شد: خبرنگار باید تمرین کند که ضمن رعایت قواعد دستوری، کلمات و جملات را ساده انتخاب کرده و آنها را در محل درستی استفاده کند.
به گفته آقاییفرد، دایره واژگان کم نویسندگان و خبرنگاران، معمولا آنها را به سمت تکرار میبرد، ضمن اینکه مخاطب متوجه منظور خبرنگار نمیشود.
خلاصه بنویسید
او تعداد کلمات در یک متن را بااهمیت دانست و تصریح کرد: خبرنگار باید در کوتاهترین زمان ممکن و با کمترین تعداد کلمات، مخاطب را از نوشته و اطلاعات خود آگاه کند؛ زیرا کوتاهنویسی مهمترین اصل در نویسندگی و خبرنگاری روز دنیاست و مبنای بهوجودآمدن توییتر، خلاصهنویسی است.
این مدرس رسانهای در ادامه به ارائه مثالهایی درزمینه سوژهیابی پرداخت و گفت: گاه منابع خبری شما اطلاعاتی را در اختیارتان قرار میدهند که در راستای رسیدن به اهداف خودشان است؛ بهعنوانمثال دلالهای بازیکن یا تیمها با استفاده از قلم شما، بازیکنی را گرانتر از عرف معمول به تیمی میرسانند، شما باید مراقب اخباری باشید که به دستتان میرسد و از چند منبع آن را چک کنید.
آقاییفرد با تأکید بر این نکته که بیشتر سوژههای خبری از اظهارنظرهای مسئولان به دست میآید، عنوان کرد: گاه شما اخبار را از دل یک گفتوگوی دوستانه به دست میآورید، باید به صحبتهای مسئولان خوب گوش کنید؛ زیرا آنها گاه اخبار را بیآنکه متوجه شوند به شما میدهند.
این مدرس دانشگاه یادآور شد: باحوصله به صحبتهای مسئولان گوش کنید، خبرنگار باید هوشی بالاتر از میانگین هوش متوسط جامعه داشته باشد.
او با اشاره به اهمیت زاویه دید در خبرنگاری بیان کرد: تفکر روزنامهنگار درباره سوژهها، همان یافتن زاویه دید مشخص برای تبیین سوژهها در راستای رسیدن به ایدههاست و یک خبرنگار باید به سوژهاش بدون تعصب نگاه کند.
آقاییفرد با بیان اینکه خبرنگار نباید تحت تأثیر قضاوتهای هواداران در فضای مجازی باشد و بهدقت و حوصله اتفاقات را تحلیل کند، اظهار کرد: گاه شما علیه تیم محبوبتان مینویسید و فحش میخورید؛ اما پس از مدتی همه به درست بودن اظهاراتتان پی میبرند، شنیدن نظرهای مردم اعم از خانواده، همسایهها، همکاران و همشهریان و… ضروری است؛ اما سوژهیابی باید از این نظرها در جهت تحلیل اجتماعی واقعگرایانه بهره گیرد نه اینکه آنها را دربست بپذیرد.
حرفتان را بزنید
به گفته او، گاه همسوشدن با هواداران، مخاطب بیشتری دارد؛ زیرا شما تحتفشار قرار نمیگیرید، اما یک خبرنگار حتی اگر تحتفشار هم قرار بگیرد، باید حرفش را بزند.
این روزنامهنگار ورزشی با بیان اینکه تمام رسانههای دنیا خط قرمز دارند، تصریح کرد: رسانهها در چارچوب خود حرکت میکنند و هرگز تمایلی به رد شدن از خط قرمزهایشان ندارند، اما شما گاه مجبور هستید در راستای سیاستهای رسانهتان حرکت کنید. البته این دلیل نمیشود که شما غرق چارچوب رسانه خود شوید و برای سوژههایی که به آن میپردازید، بجنگید.
او ادامه داد: هیچ رسانهای در دنیا وجود ندارد که خط قرمز نداشته باشد، اما خط قرمزها گاه با سیاستهای فردی شما همسو نیست. در این مواقع سعی کنید روی خط قرمز حرکت کنید، اما کوتاه نیایید.
آقاییفرد شناخت نیاز مخاطب را اولویت مهمی دانست و گفت: سوژهپرداز باید مخاطب خود را بشناسد و عمق و ژرفای مطلب در کنار انتخاب زبان و بیان مناسب برای برقراری ارتباط با مخاطبان در همین چارچوب است، شما باید سوژههای روز دنیا را بدانید و در راستای آنها حرکت کنید.
او با تأکید بر این نکته که سعی کنید در جریان کامل اخبار باشید، یادآور شد: اخبار را نهفقط در رسانههای همسو با تفکراتتان، بلکه در رسانههای غیرهمسو هم بخوانید؛ این موضوع به شما کمک میکند که نگاه درستی به ماجرا داشته باشید.
این برنامهساز تلویزیونی با بیان اینکه خبرنگار نباید خود را محدود به یک حوزه کند، اظهار کرد: باید از تمام رشتههای ورزشی سررشته داشته باشید تا بتوانید بهدرستی نقدشان کنید، هیچگاه خودتان را محدود به حوزه خاصی نکنید و سعی کنید اخبار سایر رشتهها را هم مطالعه کنید و تکنولوژی را فراموش نکنید.
او به مشخصات سوژهها اشاره کرد و گفت: سوژه باید تازه و بکر باشد، آموزشدهنده، اطلاعرسان یا سرگرمکننده باشد، به یک ابهام عمومی پاسخ دهد، نسبت به یک رویداد واقعشده یا درحالوقوع آگاهی دهد، مخاطبپسند باشد، فراگیر، مهم، هدفمند و جذاب بوده و انطباق با شرایط اجتماعی داشته و متناسب با زمان باشد.
در حوزه خود کارشناس شوید
این برنامهساز تلویزیونی مطالعه ابتدایی روی موضوع را مهم قلمداد کرد و بیان داشت: مخاطب انتظار دارد اطلاعات سرشار خبرنگار با طرح سؤالات هوشمندانه در مقابل اطلاعات نادرست یا غیرواقعی مصاحبهشونده قرار گیرد و او را به مسیر اصلی بازگرداند. گزارشگری که در حوزه کاری خود مطالعه و اطلاعات داشته باشد، بهتدریج کارشناس و صاحبنظر آن حوزه میشود.
او به انواع سوژه اشاره کرد و گفت: در سوژه عینی، مواد خام صوتی و تصویری آنها قابلدیدن و ضبــطکردن اسـت؛ مثـلا گـزارش از بــزرگتــرین کـــارخـانه تــولید سیمان که برای ضبط آن کافی است دوربین به سراغ نماهای دور و نزدیک از اجزای سازنده کارخانه و مصاحبه با کارشناسان و مدیران آن برود، اینگونه سوژهها معمولا برداشت مشابهی را در ذهن اغلب گزارشگران ایجاد میکند.
آقاییفرد به خصوصیات سوژه ذهنی پرداخت و بیان کرد: این سوژهها بهخودیخود قابلرؤیت و ضبط مستقیم بر روی نوار دوربین نیستند؛ موضوع باید به مصداق یا مصادیق قابلرؤیت و مشاهده یا اسناد قابل ضبط تبدیل شود و آنگاه قابل برنامهسازی خواهد بود.
این مدرس دانشگاه با اشاره به انواع روشهای سوژهیابی اظهار کرد: از تجربههای شخصی، مشاهده و خلاقیت میتوانید برای ساختن سوژهها استفاده کنید.
او در پایان تأکید کرد: شما با هیچ کارگاه آموزشی، خبرنگار نمیشوید، خبرنگاری نیاز به تلاش، پرسشگری و علاقه دارد و باید برای رسیدن به هدفتان تلاش کنید.
